|
|
| خط ۸: |
خط ۸: |
| == مقدمه == | | == مقدمه == |
| [[غلوّ]] بر وزن فُعول ناقص واوی و مصدر فعل «غَلا یَغلو» به معنای [[زیاده‌روی]]، [[افراط]]، ارتفاع، بالارفتن و [[تجاوز]] از [[قدر]] و [[منزلت]] هر چیز است، لذا وقتی قیمت کالایی بالا می‌رود به آن [[غالی]] (گران) گویند، همچنین هرگاه مایعی بجوشد و در حد خود نگنجد، می‌گویند: غَلَیان کرده است و {{عربی|غَلْوَة}} هم به معنی [[غایت]] است. به [[مبالغه]] در هر چیزی مغالات گویند و اسم مصدر [[غلو]]، {{عربی|غلاء}} است و فعل {{عربی|غَلا}} در باب [[افعال]] و مفاعله متعدی می‌شود<ref>کتاب العین، ج۴، ص۴۴۶؛ مجمع البحرین، جا، ص۳۱۸؛ مصباح المنیر، ج۲، ص۴۵۲؛ المحیط فی اللغة، ج۵، ص۱۲۹.</ref>.<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۴۱.</ref> | | [[غلوّ]] بر وزن فُعول ناقص واوی و مصدر فعل «غَلا یَغلو» به معنای [[زیاده‌روی]]، [[افراط]]، ارتفاع، بالارفتن و [[تجاوز]] از [[قدر]] و [[منزلت]] هر چیز است، لذا وقتی قیمت کالایی بالا می‌رود به آن [[غالی]] (گران) گویند، همچنین هرگاه مایعی بجوشد و در حد خود نگنجد، می‌گویند: غَلَیان کرده است و {{عربی|غَلْوَة}} هم به معنی [[غایت]] است. به [[مبالغه]] در هر چیزی مغالات گویند و اسم مصدر [[غلو]]، {{عربی|غلاء}} است و فعل {{عربی|غَلا}} در باب [[افعال]] و مفاعله متعدی می‌شود<ref>کتاب العین، ج۴، ص۴۴۶؛ مجمع البحرین، جا، ص۳۱۸؛ مصباح المنیر، ج۲، ص۴۵۲؛ المحیط فی اللغة، ج۵، ص۱۲۹.</ref>.<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۴۱.</ref> |
|
| |
| ==تعریف [[غلو]]==
| |
| در بعضی از کتب لغت، کلمه «غلو» که مصدر فعل «غلی یغلو» است، به معنای مطلق [[تجاوز از حد]] آمده است<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، معجم مفردات الفاظ القرآن، ص۳۷۷.</ref>. بدین‌ترتیب هرگونه تجاوز از حد و به هر مقدار را شامل می‌شود. در برخی دیگر از کتب لغت، این کلمه به تجاوز از حد، همراه با [[افراط]]، معنا شده است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۹، ص۱۱۳؛ زبیدی، محمد بن مرتضی، تاج العروس، ج۱۰، ص۲۶۹.</ref>. با توجه به موارد کاربری این کلمه، به‌ویژه در [[قرآن]] و [[روایات]]<ref>موارد آن در بخش‌های بعدی ذکر خواهد شد.</ref>، این معنا به نظر صحیح‌تر می‌رسد؛ زیرا در جاهایی از این کلمه استفاده شده است که «تجاوز از حد» در مقیاس بالایی بوده است. از اینجا است که این کلمه از واژه «[[تعدی]]» که به معنای مطلق تجاوز از حد است<ref>معجم مفردات الفاظ القرآن، ص۳۳۸.</ref>، جدا می‌شود؛ همچنان‌که با لغت «تطرف» که به معنای ناپایداری در امور<ref>لسان العرب، ج۸، ص۱۴۶.</ref> و [[تزلزل]] است، تفاوت پیدا می‌کند.
| |
|
| |
| نکته دیگری که از کاربردهای غلو برمی‌آید، آن است که کلمه غلو از نظر لغت‌شناسی تنها در بعد افراط، یعنی بالا بردن چیزی از حد خود، کاربرد دارد، نه در بعد [[تفریط]] که به معنای پایین آوردن از حد خود است. بنابراین سخن [[زمخشری]] که غلو را درباره دیدگاه [[تفریطی]] [[یهودیان]] در [[حق]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} به کار برده است<ref>زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۱، ص۵۹۳. عبارت او در ذیل آیه ۱۷۱ سوره نساء چنین است: {{عربی|غلت اليهود في حط المسيح عن منزلته حيث جعلته مولودا لغير رشده [اي لزنيه] و غلت النصارى في رفعه عن مقداره حيث جعلوه إلها}}.</ref>، به نظر صحیح نمی‌رسد.<ref>[[نعمت‌الله صفری فروشانی|صفری فروشانی، نعمت‌الله]]، [[غلو - صفری فروشانی (مقاله)| مقاله «غلو»]]، [[دانشنامه امام علی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۳]] ص ۳۷۷.</ref>
| |
|
| |
|
| == پرسش مستقیم == | | == پرسش مستقیم == |
