وظایف علما در عصر غیبت: تفاوت میان نسخه‌ها

# '''[[راهنمایی]] و دستگیری از [[نسل جوان]]'''<ref>ر.ک: [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۲۰۹- ۲۱۶.</ref>: از آنجا که [[علما]] یک نوع [[وابستگی]] خاص به [[امام عصر]] دارند لازم است [[تکالیف]] کلی فرد [[منتظر]] و نیز [[وظایف]] خود نسبت به آن حضرت را به نحو احسن و اکمل به جا آورند<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۷۹-۱۸۴.</ref>. [[امام زمان]]{{ع}} به ویژه در [[زمان غیبت]]، در جهت [[هدایت]] [[شیعیان]] و جلوگیری از گمراهی [[جوانان]]، از علما بسیار [[انتظار]] دارند. چگونه ممکن است امام زمان{{ع}} [[شاهد]] باشد جوانان معصومی که در [[خاندان]] [[شیعه]] متولد شده‌اند این گونه طعمه [[شیاطین]] و گرگ صفتان شوند و از علما انتظاری نداشته باشند؟!<ref>ر.ک: [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۲۰۹- ۲۱۶.</ref>. به عبارتی دیگر [[عالمان دین]] علاوه بر [[فکر]] مهدی‌باوران، با [[قلب]] آنان نیز سر و کار داشته و ارتباط برقرار می‌سازند. آن [[عالمان]] پیوسته به سه حیطه [[شناختی]]، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] مهدی‌باوران عنایت دارند تا در هنگامه‌های هجوم [[شهوات]] و [[شبهات]] به کام زهرآگین شیاطین فرو نغلتند و رشته‌های [[قلوب]] [[مردم]] را به [[عشق]] [[امام]] گره می‌زنند<ref>ر.ک: [[یحیی صالح‌نیا|صالح‌نیا، یحیی]]؛ [[تنها بر فراز (کتاب)|تنها بر فراز]] ص۱۳۸ ـ ۱۴۰.</ref>.

# '''تجهیز علمای دوران انتظار به وسیله [[علم]] و [[حکمت]]'''<ref>ر.ک: [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۲۰۹- ۲۱۶.</ref>: بر علما لازم است در [[تفقه]] [[دین]] و حل مشکلات [[علمی]] و یا پاسخ به شبهات به تمام امکانات نرم‌افزاری و [[علوم]] مربوطه مجهز باشند؛ زیرا آنان به عنوان سنگربانان [[دین]] و [[اعتقادات]] مردم باید خود را از هر گونه شبهات و اشتباهات بیمه کنند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «[[انسان]] عالم و آگاه به زمان خودش، مورد هجوم خطاها و اشتباهات قرار نمی‌گیرد»<ref>اصول کافی، ج ۱، ص۳۱، ح ۲۹: {{متن حدیث|وَ الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوَابِس‏}}</ref> و همینطور بتواند از مرزهای [[عقیدتی]] و عملی [[مردم]] [[دفاع]] نمایند و از آن طرف آنچه از نظر [[علمی]] یاد گرفته است را باید عمل کند تا بتوانند مانع [[انحراف]] [[جامعه]] شوند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْعَالِمَ إِذَا لَمْ یَعْمَلْ بِعِلْمِهِ زَلَّتْ مَوْعِظَتُهُ عَنِ الْقُلُوبِ کَمَا یَزِلُّ الْمَطَرُ عَنِ الصَّفَا}} اصول کافی، ج ۱، ص۵۶، ح ۳.</ref>: «چون عالم به [[علم]] خویش عمل نکند، نصیحتش از دل‌های مخاطبانشان بی‌اثر می‌‌گذرد، چنانکه [[باران]] از سنگ صاف می‌‌گذرد»<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۷۹-۱۸۴.</ref>.

# '''دفاع و [[حفاظت از دین]]:''' سنگربانان و مرزبانان [[دین]]، بعد از تجهیز به [[علوم]] و [[تفقه در دین]]، باید به حفاظت از آن بپردازند. آنان، در عصر غیبت، نقش امام را در شعاعی محدود ایفا می‌کنند و از مرزهای عقیدتی و [[فرهنگی]] پاسداری می‌نمایند، با قرائت‌های نو و بدعت‌آمیز از دین ـ که در واقع [[مسخ]] فرهنگ دینی است ـ [[مبارزه]] می‌کنند<ref>ر.ک: [[علی‌ رضا علی‌نوری|علی‌نوری، علی‌ رضا]]، [[فرهنگ مهدویت و انتظار ۱ (کتاب)|فرهنگ مهدویت و انتظار]]، ص۶۲.</ref> و در این راه، اولاً: باید مبانی [[دین]] را با [[براهین]] [[علمی]] مستحکم کنند و دین را آنگونه که هست به [[بشریت]] معرفی نمایند ثانیاً؛ در مقابل [[شبهات]] و القائات [[شیاطین]] [[آخرالزمان]] به مقابله و روشنگری برخیزند<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۷۹-۱۸۴؛ [[یحیی صالح‌نیا|صالح‌نیا، یحیی]]؛ [[تنها بر فراز (کتاب)|تنها بر فراز]]، ص۱۳۸ ـ ۱۴۰.</ref>. [[امام هادی]]{{ع}} فرمودند: «اگر نبودند کسانی از [[علما]] که بعد از غیبت قائم [[مردم]] را به سمت او [[دعوت]] کنند و از دین او با [[دلایل]] [[خداوند]] [[دفاع]] کنند و [[بندگان]] [[ضعیف]] خداوند را از دام‌های [[ابلیس]] و سرکشان او، [[رهایی]] سازند و از شبکه ناصبان خلاص نمایند، هیچ کس باقی نمی‌ماند مگر اینکه از دین برمی‌گشت، ولی اینان هستند که دل‌های [[شیعیان]] ضعیف را به دست می‌گیرند همچنان که ناخدای کشتی سکان کشتی را به دست می‌‌گیرد، آنان [[برترین]] کسان نزد [[خدای عزوجل]] هستند»<ref>{{متن حدیث|قَالَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ{{ع}} لَوْ لَا مَنْ یَبْقَی بَعْدَ غَیْبَةِ قَائِمِنَا{{ع}} مِنَ الْعُلَمَاءِ الدَّاعِینَ إِلَیْهِ وَ الدَّالِّینَ عَلَیْهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْ دِینِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ وَ الْمُنْقِذِینَ لِضُعَفَاءِ عِبَادِ اللَّهِ مِنْ شِبَاکِ إِبْلِیسَ وَ مَرَدَتِهِ وَ مِنْ فِخَاخِ النَّوَاصِبِ لَمَا بَقِیَ أَحَدٌ إِلَّا ارْتَدَّ عَنْ دِینِ اللَّهِ وَ لَکِنَّهُمُ الَّذِینَ یُمْسِکُونَ أَزِمَّةَ قُلُوبِ ضُعَفَاءِ الشِّیعَةِ کَمَا یُمْسِکُ صَاحِبُ السَّفِینَةِ سُکَّانَهَا أُولَئِکَ هُمُ الْأَفْضَلُونَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ بحارالانوار، ج ۲، ص۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۲۵، ۳۲۶؛ [[علی‌ رضا علی‌نوری|علی‌نوری، علی‌ رضا]]، [[فرهنگ مهدویت و انتظار ۱ (کتاب)|فرهنگ مهدویت و انتظار]]، ص۶۲ و [[فرهنگ مهدویت و انتظار ۱ (کتاب)|فرهنگ مهدویت و انتظار]]، ص۲۴۵؛ [[محبوبه رجایی|رجایی، محبوبه]]، [[مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت]]؛ [[عبدالرحمن انصاری|انصاری، عبدالرحمن]]، [[وظایف منتظران امام عصر (کتاب)|وظایف منتظران امام عصر]]، ص۳۷ ـ ۳۹؛ [[ابراهیم محمدی|محمدی، ابراهیم]]، [[ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث (مقاله)|ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث]]، ص۱۵۳ ـ ۱۵۴.</ref> همچنین [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «علمای شیعه در مرزهایی که [[شیطان]] و ایادی او در پشت آنها کمین کرده‌اند، پاسداری داده و آنها را از اینکه بر [[شیعیان]] [[ناتوان]] هجوم برند، بازمی‌‌دارند و [[اجازه]] نمی‌دهند که شیطان و [[پیروان]] او و دشمنان اهل بیت{{ع}} بر ضعفای [[شیعه]] [[تسلط]] یابند. پس هر کس از شیعیان ما که برای این موضوع [[نصب]] شود، از کسانی که با [[روم]] و تُرک و خزر در جهادند، هزار هزار مرتبه [[برتر]] است؛ زیرا او از [[ادیان]] شیعیان و [[دوستداران]] ما [[دفاع]] می‌‌کند، ولی آنها از بدن‌های آنها»<ref>{{متن حدیث|عُلَمَاءُ شِیعَتِنَا مُرَابِطُونَ فِی الثَّغْرِ الَّذِی یَلِی إِبْلِیسَ وَ عَفَارِیتَهُ یَمْنَعُوهُمْ عَنِ الْخُرُوجِ...}}؛ طبرسی، احمد بن علی، احتجاج، ج۱، ص۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد صادق ربانی‌ خوراسگانی|ربانی‌ خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص۱۱۳ ـ ۱۱۴.</ref>

# '''[[تربیت]] [[منتظران]] براساس ابزارهای [[تربیتی]] معرفی شده توسط [[امامان]]{{ع}}''': [[امام عصر]] ابزارهای جهت‌دهی تربیتی را برای شخصیت‌هایی که با [[آرزوها]] و دردهای [[انتظار]] [[زندگی]] می‌‌کند را تعریف کرده است مانند متون، [[ادعیه]]، نامه‌نگاری‌ها، مکاتبه‌ها و پاسخ دادن به سؤالات مختلف و مورد [[ابتلا]]؛ اما نشر و تنظیم این متون برعهده علماست تا به وسیلۀ این عنصر مهم شکل‌گیری [[منتظران واقعی]] صورت پذیرد و بتوانند خالصانه [[خدا]] را [[عبادت]] کنند تا طبق همان متون ثواب اعمال آنها مانند کسانی باشند که امام عصر را [[درک]] کرده اند<ref>ر.ک: [[یوسف مدن]]، [[روان‌شناسی انتظار ۱ (کتاب)|روان‌شناسی انتظار]]، ص۲۱۷-۲۲۱.</ref>.