←وظایف متقابل زن و شوهر
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==== وظایف متقابل زن و شوهر ==== | ==== وظایف متقابل زن و شوهر ==== | ||
# '''اظهار محبت''': آنچه اعضای [[خانواده]] را که رکن مهم آن زن و شوهر هستند، در خانواده گردهم می‌آورد، گذشته از ضرورت‌ها، پیوندی [[مقدس]] و درونی است که همان [[محبت]] و [[احساس]] علاقه به یکدیگر است. اساس [[زندگی]] [[خانوادگی]] بر محبت است. [[قرآن کریم]] در این باره می‌فرماید: «و از نشانه‌های او اینکه از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان‌ها آرام گیرید و میانتان [[دوستی]] و [[رحمت]] نهاد. آری، در این [[نعمت]] برای مردمی که می‌اندیشند، قطعاً نشانه‌هایی است»<ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref>. | # '''اظهار محبت''': آنچه اعضای [[خانواده]] را که رکن مهم آن زن و شوهر هستند، در خانواده گردهم می‌آورد، گذشته از ضرورت‌ها، پیوندی [[مقدس]] و درونی است که همان [[محبت]] و [[احساس]] علاقه به یکدیگر است. اساس [[زندگی]] [[خانوادگی]] بر محبت است. [[قرآن کریم]] در این باره می‌فرماید: «و از نشانه‌های او اینکه از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان‌ها آرام گیرید و میانتان [[دوستی]] و [[رحمت]] نهاد. آری، در این [[نعمت]] برای مردمی که می‌اندیشند، قطعاً نشانه‌هایی است»<ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref>. | ||
# '''[[خوش اخلاقی]]''': [[خداوند متعال]]، همان‌گونه که در [[قرآن کریم]] فرمود: {{متن قرآن|وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً}}<ref>«و از نشانه‌های او این است که از خودتان همسرانی برایتان آفرید تا کنار آنان آرامش یابید و میان شما دلبستگی پایدار و مهر پدید آورد؛ بی‌گمان در این، نشانه‌هایی است برای گروهی که می‌اندیشند» سوره روم، آیه ۲۱.</ref> و [[مودت]] را میان زوجین قرار داد؛ اما این بدان معنا نیست که با پیوند زوجیت، این مودت محقق می‌گردد و به هیچ عنوان زایل نخواهد شد؛ بلکه عملکرد زوجین در تقویت یا کمرنگ کردن آن نقش بسزایی دارد. چنان که [[دشمنی‌ها]] و کینه‌توزی‌های [[زن]] و شوهر در برخی [[خانواده‌ها]]، بیانگر این | # '''[[خوش اخلاقی]]''': [[خداوند متعال]]، همان‌گونه که در [[قرآن کریم]] فرمود: {{متن قرآن|وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً}}<ref>«و از نشانه‌های او این است که از خودتان همسرانی برایتان آفرید تا کنار آنان آرامش یابید و میان شما دلبستگی پایدار و مهر پدید آورد؛ بی‌گمان در این، نشانه‌هایی است برای گروهی که می‌اندیشند» سوره روم، آیه ۲۱.</ref> و [[مودت]] را میان زوجین قرار داد؛ اما این بدان معنا نیست که با پیوند زوجیت، این مودت محقق می‌گردد و به هیچ عنوان زایل نخواهد شد؛ بلکه عملکرد زوجین در تقویت یا کمرنگ کردن آن نقش بسزایی دارد. چنان که [[دشمنی‌ها]] و کینه‌توزی‌های [[زن]] و شوهر در برخی [[خانواده‌ها]]، بیانگر این واقعیت است که نوع [[رفتار]] آنها در تحکیم و تضعیف این موهبت الهی نقش مهمی را ایفا می‌کند. در این میان، [[خوش‌اخلاقی]] نیز مودت و [[دوستی]] در [[محیط خانواده]] را تقویت کند؛ چنان که که در روایت نبوی آمده است: [[خوش‌خویی]]، دوستی را [[استوار]] می‌کند<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول من آل الرسول، ص۴۵.</ref>. | ||
# '''[[آراستگی]]''': یکی از راه‌های نفوذ در [[قلب]] [[همسر]] و تعمیق ارتباط [[زناشویی]]، آراستگی آنها برای یکدیگر است. [[پاکیزگی]] و | # '''[[آراستگی]]''': یکی از راه‌های نفوذ در [[قلب]] [[همسر]] و تعمیق ارتباط [[زناشویی]]، آراستگی آنها برای یکدیگر است. [[پاکیزگی]] و خودآرایی [[زن]] و شوهر برای یکدیگر، از عوامل تحکیم روابط زناشویی و سبب فراهم شدن محیطی [[لذت‌بخش]] در [[خانه]] است. از این رو، [[روایات]] متعددی در سفارش به پاکیزگی و [[آرایش]] برای استحکام خانواده وارد شده است. از جمله [[حضرت علی]]{{ع}} می‌فرماید: «هریک از شما [مردان] باید خود را برای همسرش آراسته کند؛ همچنان که [[دوست]] دارد همسرش خود را برای او بیاراید»<ref>نعمان مغربی، دعائم الإسلام، ج۱، ص۱۲۳.</ref>. | ||
# '''[[رفق و مدارا]]''': [[مدارا کردن]] در برابر [[مشکلات]] و بداخلاقی‌های [[همسر]]، یکی دیگر از راهکارهای [[حفظ]] پیوند [[خانوادگی]] میان زوجین است؛ در مقابل، کم صبری در برابر خطای دیگران و [[خشونت]] در [[محیط خانواده]]، باعث آتش‌افروزی در این [[جامعه]] کوچک می‌گردد. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: «[[ملایمت]]، میمون است و خشونت، شوم. هرگاه خداوند برای خانواده‌ای خیری بخواهد، ملایمت را وارد آن [[خانواده]] می‌کند؛ زیرا ملایمت هیچ‌گاه با هیچ چیز همراه نمی‌شود، مگر اینکه آن را زینت ببخشد؛ و خشونت هرگز با چیزی همراه نمی‌شود، مگر اینکه آن را [[زشت]] بگرداند»<ref>متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۳، ص۵۲ ـ ۵۱.</ref>. | # '''[[رفق و مدارا]]''': [[مدارا کردن]] در برابر [[مشکلات]] و بداخلاقی‌های [[همسر]]، یکی دیگر از راهکارهای [[حفظ]] پیوند [[خانوادگی]] میان زوجین است؛ در مقابل، کم صبری در برابر خطای دیگران و [[خشونت]] در [[محیط خانواده]]، باعث آتش‌افروزی در این [[جامعه]] کوچک می‌گردد. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: «[[ملایمت]]، میمون است و خشونت، شوم. هرگاه خداوند برای خانواده‌ای خیری بخواهد، ملایمت را وارد آن [[خانواده]] می‌کند؛ زیرا ملایمت هیچ‌گاه با هیچ چیز همراه نمی‌شود، مگر اینکه آن را زینت ببخشد؛ و خشونت هرگز با چیزی همراه نمی‌شود، مگر اینکه آن را [[زشت]] بگرداند»<ref>متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۳، ص۵۲ ـ ۵۱.</ref>. | ||
# '''رفتار نیکو''': [[خوش‌اخلاقی]] و خوش‌رفتاری، یکی دیگر از وظایفی است که در [[سیره]] [[ائمه معصوم]]{{عم}} به آن توجه ویژه‌ای شده است. [[مدارا]] و معاشرت نیکو، جلوه‌ای از این صفات برجسته است. یکی از [[اهداف]] | # '''رفتار نیکو''': [[خوش‌اخلاقی]] و خوش‌رفتاری، یکی دیگر از وظایفی است که در [[سیره]] [[ائمه معصوم]]{{عم}} به آن توجه ویژه‌ای شده است. [[مدارا]] و معاشرت نیکو، جلوه‌ای از این صفات برجسته است. یکی از [[اهداف]] ارزشمند [[ازدواج]]، رسیدن به [[آرامش]] است. از عوامل مؤثر در ایجاد این آرامش در کانون [[خانواده]]، رفتار نیکو و شایسته میان زن و مرد است. با توجه به اهمیت مسئله، خداوند در [[قرآن کریم]]، خطاب به مردان [[مؤمن]] در مورد برخورد با همسرانشان می‌فرماید: {{متن قرآن|وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ}}<ref>«و با آنان شایسته رفتار کنید» سوره نساء، آیه ۱۹.</ref>. | ||
# '''[[مهرورزی]]''': آنچه موجب [[حفظ]]، دوام و بقای خانواده است، رفتارهای محبت‌آمیز و مهربانانه میان [[همسران]] است. [[مهربانی]] و | # '''[[مهرورزی]]''': آنچه موجب [[حفظ]]، دوام و بقای خانواده است، رفتارهای محبت‌آمیز و مهربانانه میان [[همسران]] است. [[مهربانی]] و ملاطفت با خانواده، به ویژه با [[همسر]]، از [[دستورات]] [[دین]] و از [[اخلاق]] پیشوایان هدایت است؛ چنان که از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[روایت]] شده که فرمودند: {{متن حدیث|أَحْسَنُ النَّاسِ إِيمَاناً أَحْسَنُهُمْ خُلُقاً- وَ أَلْطَفُهُمْ بِأَهْلِهِ وَ أَنَا أَلْطَفُكُمْ بِأَهْلِي}}<ref>زید بن علی، مسند زید بن علی، ص۴۷۶.</ref>. در این روایت با توجه به مطلق بودن واژه «ناس» و با در نظر گرفتن مفهوم آن، می‌توان مهرورزی را [[وظیفه]] مشترک زوجین دانست. | ||
# '''[[احترام متقابل]]''': [[خداوند]] به [[انسان]] [[کرامت]] و [[بزرگواری]] بخشیده و فرموده است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ...}}<ref>«و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم ...» سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref>. بر این اساس، انسان از [[احترام]] و [[شخصیت]] [[الهی]] برخوردار است و هیچ کس [[اجازه]] | # '''[[احترام متقابل]]''': [[خداوند]] به [[انسان]] [[کرامت]] و [[بزرگواری]] بخشیده و فرموده است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ...}}<ref>«و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم ...» سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref>. بر این اساس، انسان از [[احترام]] و [[شخصیت]] [[الهی]] برخوردار است و هیچ کس [[اجازه]] بی‌احترامی به او را ندارد؛ به ویژه همسر انسان. از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده است که فرمودند: «هر کس زنی را [به همسری] بگیرد، باید او را گرامی بدارد»<ref>حمیری قمی، ۱۴۱۳، ص۷۰.</ref>. | ||
# '''[[روح]] [[تعاون]] و همکاری در خانه''': از ارکان مهم [[تحکیم خانواده]] و تداوم [[خوشبختی]] آن، تعاون و [[همکاری]] میان [[زن]] و شوهر است. تعاون، پیوند زن و مرد را مستحکم می‌سازد. بیشتر کشمکش‌های زوجین به دلیل دوری آنها از روحیه تعاون است و ریشه بیشتر شکایت‌ها به همین عامل می‌رسد که هر کدام از زن و مرد، ادعای [[استقلال]] می‌کنند و [[زندگی]] را برای خود می‌خواهند؛ [[غافل]] از اینکه آنها دو نفر نیستند؛ بلکه با پیوند [[مقدس]] [[ازدواج]]، یکی گشته‌اند و [[شریک]] [[حقیقی]] [[غم]] و [[شادی]] یکدیگر شده‌اند. | # '''[[روح]] [[تعاون]] و همکاری در خانه''': از ارکان مهم [[تحکیم خانواده]] و تداوم [[خوشبختی]] آن، تعاون و [[همکاری]] میان [[زن]] و شوهر است. تعاون، پیوند زن و مرد را مستحکم می‌سازد. بیشتر کشمکش‌های زوجین به دلیل دوری آنها از روحیه تعاون است و ریشه بیشتر شکایت‌ها به همین عامل می‌رسد که هر کدام از زن و مرد، ادعای [[استقلال]] می‌کنند و [[زندگی]] را برای خود می‌خواهند؛ [[غافل]] از اینکه آنها دو نفر نیستند؛ بلکه با پیوند [[مقدس]] [[ازدواج]]، یکی گشته‌اند و [[شریک]] [[حقیقی]] [[غم]] و [[شادی]] یکدیگر شده‌اند. | ||
# '''اظهار [[دوستی]]''': یکی از عوامل [[خوشبختی]] و | # '''اظهار [[دوستی]]''': یکی از عوامل [[خوشبختی]] و کامیابی خانواده در گرم و باصفا نگه داشتن کانون خانواده، [[اخلاق نیکو]] و اظهار محبت و [[مهربانی]] و [[وفاداری]] در خانواده است. از این رو [[امام علی]]{{ع}} می‌فرمایند: «هیچ [[همنشینی]] مانند نیکخویی و هیچ میراثی گران‌بهاتر از [[ادب]] نیست»<ref>رشاد، دانشنامه امام علی{{ع}}، ج۱۰، ص۲۴.</ref>. ویژگی دیگر که در سیره ائمه اطهار{{عم}} به ویژه در روابط خانوادگی این بزرگواران دیده می‌شود، [[محبت]] و دوستی میان زوجین و اظهار محبت و علاقه و روابط نیکوست. | ||
# '''تلاش در راه [[رفاه]] و [[آسایش]] [[خانواده]]''': فرد بعد از [[ازدواج]]، وظایفی را بر عهده می‌گیرد که باید آنها را به بهترین شکل انجام دهد. یکی از مسئولیت‌هایی که در | # '''تلاش در راه [[رفاه]] و [[آسایش]] [[خانواده]]''': فرد بعد از [[ازدواج]]، وظایفی را بر عهده می‌گیرد که باید آنها را به بهترین شکل انجام دهد. یکی از مسئولیت‌هایی که در سیره ائمه{{عم}} نیز آشکارا می‌بینیم، تلاش و کوشش آنان در راستای رفاه و آسایش اعضای خانواده خویش است. از [[وظایف]] مرد بعد از ازدواج، تأمین خوراک، [[پوشاک]] و [[مسکن]] خانواده است. [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرمایند: اینکه داخل [[بازار]] شوم و با پولی که دارم مقداری گوشت برای [[خانه]] تهیه کنم، نزد من محبوب‌تر از آن است که بنده‌ای را در [[راه خدا]] [[آزاد]] کنم<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ص۲۴۱.</ref>.<ref>[[ابوالفضل سلمانی گواری|سلمانی گواری، ابوالفضل]]، [[سیره خانوادگی ائمه معصوم (کتاب)|سیره خانوادگی ائمه معصوم]]، ص ۱۷۲-۱۹۲.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||