←فلسفه تحریم ازدواج با محار
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
# هر دو گروه مطرح شده در [[آیه]]، زنان مؤمن هستند. برای آنان که از ابتدا [[ایمان]] داشته‌اند، تعبیر "والمُحصَنـت مِن المؤمِنـت" آمده و برای آنان که نخست اهل‌کتاب بوده، سپس ایمان آورده‌اند، تعبیر {{متن قرآن|الْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ}} آمده است؛ پس آیه اصلا به ازدواج اهل‌کتاب ربطی ندارد.<ref>جواهرالکلام، ج۳۰، ص۴۲.</ref> پاسخ این است که اوّلاً با این ترتیب می‌بایست از المحصنات من المشرکات هم نام ببرد؛ چون گروه سومی از زنان مؤمن هستند که اوّل [[مشرک]] بودند؛ سپس ایمان آوردند و اتّفاقاً تعداد این گروه در [[صدر اسلام]] بسیار زیاد بود. ثانیاً در آغاز آیه، طعام اهل‌کتاب و طعام [[مسلمانان]] مطرح شده و مناسب آن است که مقصود، کسانی باشند که در [[حال]] حاضر اهل کتاب‌اند نه آنان که پیش‌تر اهل‌کتاب بوده و اکنون [[مسلمان]] شده‌اند<ref>[[سید مصطفی اسدی|اسدی، سید مصطفی]]، [[ازدواج (مقاله)|مقاله «ازدواج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب) |دائرة المعارف قرآن کریم ج۲]]، ص۵۶۵-۵۷۶.</ref>. | # هر دو گروه مطرح شده در [[آیه]]، زنان مؤمن هستند. برای آنان که از ابتدا [[ایمان]] داشته‌اند، تعبیر "والمُحصَنـت مِن المؤمِنـت" آمده و برای آنان که نخست اهل‌کتاب بوده، سپس ایمان آورده‌اند، تعبیر {{متن قرآن|الْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ}} آمده است؛ پس آیه اصلا به ازدواج اهل‌کتاب ربطی ندارد.<ref>جواهرالکلام، ج۳۰، ص۴۲.</ref> پاسخ این است که اوّلاً با این ترتیب می‌بایست از المحصنات من المشرکات هم نام ببرد؛ چون گروه سومی از زنان مؤمن هستند که اوّل [[مشرک]] بودند؛ سپس ایمان آوردند و اتّفاقاً تعداد این گروه در [[صدر اسلام]] بسیار زیاد بود. ثانیاً در آغاز آیه، طعام اهل‌کتاب و طعام [[مسلمانان]] مطرح شده و مناسب آن است که مقصود، کسانی باشند که در [[حال]] حاضر اهل کتاب‌اند نه آنان که پیش‌تر اهل‌کتاب بوده و اکنون [[مسلمان]] شده‌اند<ref>[[سید مصطفی اسدی|اسدی، سید مصطفی]]، [[ازدواج (مقاله)|مقاله «ازدواج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب) |دائرة المعارف قرآن کریم ج۲]]، ص۵۶۵-۵۷۶.</ref>. | ||
==[[فلسفه]] [[تحریم]] ازدواج با | ==[[فلسفه]] [[تحریم]] ازدواج با محارم == | ||
ممنوعیّت ازدواج با | ممنوعیّت ازدواج با محارم در بسیاری از [[ملل]] وجود دارد و علل گوناگونی برای آن ذکر می‌شود. پاره‌ای [[عقیده]] دارند که [[خویشاوندان]] نزدیک، به‌سبب آنکه باهم بزرگ می‌شوند، به یک‌دیگر کشش نداشته و ازدواجشان خالی از گرمی و [[لطف]] لازم خواهد بود؛<ref>حقوق زن در دوران ازدواج چیست؟، ص۱۲.</ref> ولی صاحب [[المیزان]] عقیده دارد که طبع اوّلی [[انسان]] از محارم روی‌گردان نیست؛ زیرا [[غریزه]] [[شهوت]]، حد و [[مرز]] نمی‌شناسد. او می‌گوید: [[حکمت]] ممنوعیّت ازدواج با [[زن]] شوهردار، [[حفظ]] [[نسب]] و [[حکمت]] تحریم ازدواج با ۱۴ صنفی که در [[آیه تحریم]] آمده، جلوگیری از رواج [[زنا]] است؛ زیرا انسان از میان [[زن‌ها]]، بیش‌ترین ارتباطش با این ۱۴صنف است و این [[مصاحبت]] همیشگی، باعث می‌شود [[نفس انسان]]، تمام توجّه خود را اغلب به آنان منعطف کند و فکرش در آمیزش با آنان تمرکز یابد؛ بدین سبب [[شارع]]، برای جلوگیری از [[زنا]]، این ۱۴ صنف را [[حرام]] [[ابدی]] قرار داده است؛ تا افراد [[جامعه]] بر اساس این [[تربیت دینی]] بار بیایند و [[نفرت]] از چنین ازدواجی در [[دل‌ها]] مستقر شود و به‌طور کلی از این [[آرزو]] که روزی فلان [[خواهر]] یا دختر به سن [[ازدواج]] برسد تا بتوان با او ازدواج کرد [[مأیوس]] گردند و عُلقه [[شهوت]] [[انسان]] از این ۱۴صنف نابود و ریشه‌کن گردد. پس [[حکمت]] [[تحریم]] ازدواج با [[محارم]]، همانند حکمت [[حجاب]] است با این تفاوت که [[اسلام]] با منع ازدواج با‌محارم، راه رواج زنا در بین آنها را بست و با [[قانون]] [[حجاب]]، باب رواج زنا در غیر محارم را [[سدّ]] کرد. | ||
در [[تأیید]] حکمت مذکور، از دو قرینه موجود در [[آیات]] تحریم نیز می‌توان کمک گرفت: | در [[تأیید]] حکمت مذکور، از دو قرینه موجود در [[آیات]] تحریم نیز می‌توان کمک گرفت: | ||
#قید غالبی که در تحریم دختر [[زن]] ([[ربیبه]]) آمده است: {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا}}<ref>«بر شما حرام است (ازدواج با) مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دختران برادر و دختران خواهر و مادران شیرده‌تان و خواهران شیرخورده‌تان و مادرزن‌هایتان و ختران زنانتان (از شوهر پیشین) که (اینک) در سرپرستی شمایند، (اگر) از همسرانی (باشند) که با آنان همخوابگی کرده‌اید، که اگر با آنها همخوابگی نکرده‌اید بر شما گناهی نیست؛ و همسران آن پسرانتان که از پشت شمایند؛ و (نیز) جمع میان دو خواهر، مگر آنکه از پیش (در زمان جاهلیت) روی داده است، که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۳.</ref> زیرا [[مصاحبت]] دائم و شب و [[روز]]، در یک [[منزل]]، بیش‌تر [[انسان]] را به [[گناه]] می‌کشاند. | #قید غالبی که در تحریم دختر [[زن]] ([[ربیبه]]) آمده است: {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا}}<ref>«بر شما حرام است (ازدواج با) مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دختران برادر و دختران خواهر و مادران شیرده‌تان و خواهران شیرخورده‌تان و مادرزن‌هایتان و ختران زنانتان (از شوهر پیشین) که (اینک) در سرپرستی شمایند، (اگر) از همسرانی (باشند) که با آنان همخوابگی کرده‌اید، که اگر با آنها همخوابگی نکرده‌اید بر شما گناهی نیست؛ و همسران آن پسرانتان که از پشت شمایند؛ و (نیز) جمع میان دو خواهر، مگر آنکه از پیش (در زمان جاهلیت) روی داده است، که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۳.</ref> زیرا [[مصاحبت]] دائم و شب و [[روز]]، در یک [[منزل]]، بیش‌تر [[انسان]] را به [[گناه]] می‌کشاند. | ||
#تعبیری که در آخر [[آیات]] [[تحریم]] آمده: {{متن قرآن|يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا}}<ref>«خداوند بر آن است تا بر شما آسان گیرد و آدمی را ناتوان آفریده‌اند» سوره نساء، آیه ۲۸.</ref>؛ زیرا وقتی مردان [[مسلمان]] از کام‌یابی از [[محارم]] برای همیشه [[مأیوس]] شدند، بار سنگین [[خویشتن‌داری]] در برابر [[عشق]] [[سرکش]] و [[شهوت جنسی]]، سبک می‌شود، وگرنه انسان از آن رو که [[ضعیف]] [[آفریده]] شده است نمی‌تواند در برابر [[خواهش نفسانی]] [[طاقت]] بیاورد.<ref>المیزان، ج۴، ص۳۱۳ـ۳۱۶.</ref>[[حکمت]] دیگری که برای [[حرمت]] [[ازدواج]] با محارم آورده شده، خطر بروز و تشدید بیماری‌های ارثی در [[فرزندان]] است. حتّی بعضی گذشته از محارم، [[ازدواج]] با [[اقوام]] نسبی مانند عموزاده‌ها را خالی از احتمال ضرر نمی‌دانند<ref>[[سید مصطفی اسدی|اسدی، سید مصطفی]]، [[ازدواج (مقاله)|مقاله «ازدواج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب) |دائرة المعارف قرآن کریم ج۲]]، ص۵۶۷-۵۶۸.</ref>. | #تعبیری که در آخر [[آیات]] [[تحریم]] آمده: {{متن قرآن|يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا}}<ref>«خداوند بر آن است تا بر شما آسان گیرد و آدمی را ناتوان آفریده‌اند» سوره نساء، آیه ۲۸.</ref>؛ زیرا وقتی مردان [[مسلمان]] از کام‌یابی از [[محارم]] برای همیشه [[مأیوس]] شدند، بار سنگین [[خویشتن‌داری]] در برابر [[عشق]] [[سرکش]] و [[شهوت جنسی]]، سبک می‌شود، وگرنه انسان از آن رو که [[ضعیف]] [[آفریده]] شده است نمی‌تواند در برابر [[خواهش نفسانی]] [[طاقت]] بیاورد.<ref>المیزان، ج۴، ص۳۱۳ـ۳۱۶.</ref>[[حکمت]] دیگری که برای [[حرمت]] [[ازدواج]] با محارم آورده شده، خطر بروز و تشدید بیماری‌های ارثی در [[فرزندان]] است. حتّی بعضی گذشته از محارم، [[ازدواج]] با [[اقوام]] نسبی مانند عموزاده‌ها را خالی از احتمال ضرر نمی‌دانند<ref>[[سید مصطفی اسدی|اسدی، سید مصطفی]]، [[ازدواج (مقاله)|مقاله «ازدواج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب) |دائرة المعارف قرآن کریم ج۲]]، ص۵۶۷-۵۶۸.</ref>. | ||
== عوامل از هم گسستگی ازدواج == | == عوامل از هم گسستگی ازدواج == | ||