بقیع در سیره معصومین: تفاوت میان نسخه‌ها

بقیع از منظر [[معصومان]] دارای [[حرمت]] و جایگاه بسیار والایی بوده و همۀ [[امامان شیعه]] در آن مکان [[مطهر]] حضور می‌یافتند و به شاگردان، [[یاران]] و شیعیان خود دستور می‌دادند به بقیع رفته، آن را [[زیارت]] کنند و برای [[اهل]] بقیع و خودشان از [[خدای متعال]] درخواست [[بخشش]] نمایند. [[هدف]] [[ائمه اطهار]] آن بود که نگاه [[احترام]] آمیز آنان به بقیع، برای [[پیروان]] ایشان [[سنت]] شود و بقیع همواره در نظر آنان [[محترم]] باشد.

[[امام صادق]]{{ع}} نقل فرمود: «روزی پیامبر خدا{{صل}} در بقیع بودند که علی{{ع}} خبر از [[پیامبر]] گرفتند. به وی گفته شد پیامبر در بقیع هستند. علی به بقیع آمد و بر پیامبر [[سلام]] کرد. پیامبر فرمود: بنشین! علی در طرف راست آن حضرت نشست. سپس [[جعفر بن ابی طالب]] در جستجوی پیامبر بود که گفته شد آن حضرت در بقیع است. جعفر هم به بقیع آمد و بر پیامبر سلام کرد. پیامبر فرمود: بنشین جعفر رو به روی پیامبر نشست سپس پیامبر رو به علی کردند و فرمودند: ای علی آیا [[بشارت]] دهم و خبری را بر تو بگویم؟ علی عرض کرد: آری، ای پیامبر! پیامبر فرمود: شب گذشته [[جبرئیل]] نزد من بود و خبر داد قائمی که در [[آخرالزمان]] [[قیام]] و [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند بعد از آنکه از [[ظلم و جور]] آکنده شده باشد از نسل فرزندت حسین است...».

از این دست [[روایات]] فراوان است که پیامبر علی را با خود به بقیع می‌برد. بعد از [[رحلت پیامبر گرامی اسلام]] علی{{ع}} بر اساس درس‌هایی که از پیامبر گرفته بودند در بیست و پنج سالی که در [[مدینه]] بودند برای ستردن غم‌های [[دل]] خویش و برای سبک شدن [[روح]] بزرگوارش و به جهت [[طلب مغفرت]] برای خفتگان پیامبر و مادرش [[فاطمه بنت اسد]] و عموی گرامی‌اش عباس و... فراوان به بقیع می‌رفتند و برای [[اهل]] بقیع [[استغفار]] و با آن گفتگو می‌کردند. در برخی منابع نقل شده که علی با بقیع سخن گفته است یکی از آنها روایتی است که «[[ابن حمزه طوسی]]» در کتاب «الثاقب فی المناقب» آورده است که به دنبال درخواست برخی از اهالی مدینه [[امیرمؤمنان علی]] به بقیع وارده شد و خطاب به آن قبرستان مطالبی را بیان داشت<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۳.</ref>.

[[مجلسی]] نقل می‌کند [[زهرا]] به [[قبرستان بقیع]] می‌رفت و بر سر [[قبر]] [[شهدا]] و سربازان فداکار [[احد]] می‌‌نشست و [[اشک]] می‌ریخت. علی بن ابی طالب سایبانی در [[بقیع]] بنا کرد که بعدها بیت الأحزان نامیده شد.. آن بانو صبحگاهان دست حسن و حسین را می‌گرفت و به بقیع می‌‌رفت و [[گریه]] می‌کرد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۴.</ref>.

[[امام مجتبی]]{{ع}} از [[بقیع]] خاطرات فراوان دارد. آن حضرت، هم در کنار جد بزرگوارش بوده و حضور آن گرامی را در بقیع مشاهده کرده و هم گریه‌های پی در پی مادرش زهرا{{س}} را در بقیع به خاطر دارد و نیز از [[سیره]] پدر گرامی‌اش [[آگاه]] است. از آنها درس‌ها گرفته و به سیرۀ آن بزرگواران [[اقتدا]] کرده است و بالأخره آن حضرت، [[حرمت]] ذاتی بقیعرا به خوبی می‌شناسد. بنابراین، حضور آن [[سبط]] ارجمند [[پیامبر]] در بقیع، از قطعیات [[تاریخی]] است.

 

«علی{{ع}} فرمود: نزد فلانی برو و چوب (عصای دست) پیامبر را بگیر و به بقیع رفته، سه بار بر فلان [[صخره]] بزن و بنگر که از آن، چه چیز خارج می‌شود...». قطب الدین راوندی نقل می‌کند که [[حسن بن علی]]{{ع}} با اقتدا به سیره جدش، هر پنج‌شنبه به بقیع می‌رفت و برای [[اهل]] آن [[طلب مغفرت]] می‌کرد و آنجا را محل [[استجابت دعا]] می‌دانست و گاهی هم شب‌ها به تنهایی به بقیع قدم می‌نهاد و به [[دعا]] و [[مناجات]] می‌پرداخت<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۴.</ref>.

[[وصیت امام مجتبی]]{{ع}}؛ گرچه خواسته و توصیه [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} به برادرش [[حسین بن علی]]{{ع}} این بود که در کنار جد بزرگوارش [[دفن]] شود، اما با توجه به حوادثی که پیش‌بینی می‌کرد و با اهمیتی که برای [[بقیع]] قائل بود، در [[وصیت]] خویش به [[برادر]] گرامی‌اش [[امام حسین]]{{ع}} فرمود: «برادرم چون پایان مهلتم برسد، [[چشم]] مرا ببند و غسلم بده و کفنم کن و مرا بر سریری گذارده، بر سر [[قبر]] جدم [[پیامبر خدا]]{{صل}} ببر تا پیمانم را با ایشان تجدید کنم، سپس مرا نزد جده‌ام [[فاطمه]] (بنت اسد) ببر و در آنجا به خاکم بسپار». از این رو پس از شهادتش آن حضرت را در بقیع، در کنار جده‌اش [[فاطمه بنت اسد]] دفن کردند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۴.</ref>.

[[امام حسین]] با [[تأسی]] به [[سیره]] جد گرامی و پدر بزرگوار و مادرش زهرا: [[بقیع]] را [[محترم]] می‌‌شمرد و به حضور در این مکان اصرار داشت؛ به خصوص پس از [[دفن]] جده‌اش [[فاطمه بنت اسد]] و عموی بزرگوارش عباس و به ویژه پس از دفن [[برادر]] گرامی‌اش [[امام مجتبی]] در سیره آن بزرگوار حضور در بقیع [[قطعی]] و مشهور است. [[قطب الدین راوندی]] نقل کرده است: «آن سبط گرامی پس از وداع با جدش [[پیامبر]] و مادرش [[فاطمه]] راهی بقیع گردید و سخنانی را با برادرش داشت و سپس به سمت [[مکه]] خارج گردید. البته قبل از آنکه [[امام]] [[شهید]] به سمت مکه خارج شود بارها در روزهای پنج شنبه در بقیع حاضر می‌‌شده است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۵.</ref>.

# کنار مرقد [[پیامبر گرامی اسلام]]، که بیش‌تر دعاهای صحیفه در آنجا خوانده شده و ایراد گردیده است.

# بقیع، که به نقل صحیفه‌شناسان، برخی از فقرات دعاهای صحیفه در بقیع ایراد گردیده است. بر این مسأله، [[گواهان]] فراوانی وجود دارد: «[[پرسش‌گری]] در برخی از کوچه‌های [[مدینه]] می‌پرسید: کجایید ای [[اهل]] [[زهد]] در [[دنیا]] و راغبان به به [[آخرت]]؟ پس صدایی از جانب بقیع شنیده شد، ولی معلوم نبود که چه شخصی است. این شخص در واقع [[علی بن الحسین]]، امام سجاد{{ع}} بود». مانند این متن را [[شیخ مفید]] هم در [[ارشاد]] آورده است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۵.</ref>.

بقیع نزد [[امام باقر]] {{ع}} نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود و دلایلی مانند [[دفن]] پدر بزرگوار و جده گرامی‌اش [[فاطمه بنت اسد]] و به احتمال، دفن مادر [[ائمه]]، حضرت [[زهرای مرضیه]] این امر را موجب می‌‌شد؛ از همین رو ایجاد یک [[سنت]] در میان شاگردان و نیز شیعیانشان برای رفتن به بقیع و [[محترم]] شمردن آن جزو برنامه‌ها و دستوراتش بود<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۶.</ref>.

سمهودی می‌‌گوید: «[[جعفر بن محمد]] این محل را محل [[استجابت دعا]] می‌دانست و فرموده است: «در تمام اماکنی که [[پیامبر خدا]] [[دعا]] می‌کرد و محل آمد و شد آن حضرت بود، برای [[دعا]] شایسته و به [[استجابت]] نزدیک است»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۶.</ref>.

[[علی بن اسباط]] می‌گوید: «در [[روز عرفه]] خدمت [[امام رضا]] {{ع}} رفتم، حضرت به من فرمود: مرکبم را آماده کن، پس آماده‌اش کردم، حضرت به سمت بقیع رفتند تا [[فاطمه]]) را [[زیارت]] کنند. آن حضرت زیارت کردند و من هم زیارت کردم، پس پرسیدم آقای من بر کدام یک از مدفونین [[سلام]] دهم؟ فرمود: [[سلام]] کن بر [[فاطمه زهرا]] {{س}} و بر حسن و حسین و بر [[علی بن الحسین]] و [[محمد بن علی]] و [[جعفر بن محمد]] و [[موسی بن جعفر]] {{ع}}، پس سلام دادم بر سروران خودم و بازگشتم». به خاطر عظمت و احترامی که [[بقیع]] نزد [[امام رضا]] {{ع}} داشت، آن حضرت امر می‌کرد که [[دوستداران]] و [[شیعیان]] خود را در این مکان [[دفن]] کنند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۹۶.</ref>.