امام عسکری: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

*از آن‏جا که پیشوای یازدهم به دستور خلیفه عباسی در "سامّرا"، در محله "عسکر" سکونت اجباری داشت، "عسکری" نامیده می‏‌شود<ref>  شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، باب ۱۷۶، ص ۲۳۰</ref>. از مشهورترین لقب‌‏های آن حضرت، "نقی"، "زکی"، "فاضل"، "امین" و کنیه‏‌اش "ابو محمد" است. او ۲۲ ساله بود که پدرش به شهادت رسید. مدّت امامتش شش سال و عمرش ۲۸ سال بود. امام عسکری{{ع}} در سال ۲۶۰ ق در حالی که یگانه پسر او در جایگاه آخرین حجّت الهی در سن پنج سالگی قرار داشت، به شهادت رسید و در خانه خود در سامرا، کنار مرقد پدرش به خاک سپرده شد<ref>  شیخ طوسی، التهذیب، ج ۶، ص ۹۲؛ر.ک: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان {{عم}}، ص ۶۱۵</ref>.  

*مدت کوتاه عمر امام به سه دوره‏ تقسیم می‏‌شود: تا چهار سال و چند ماهگی "و بنا به یک قول تا سیزده سالگی"، در مدینه به سر برد. تا ۲۳ سالگی به اتفاق پدر بزرگوارش در سامرا می‏زیست و تا ۲۸ سالگی "شش سال و اندی پس از شهادت [[امام دهم]]"، در سامرا [[ولایت]] بر امور و پیشوایی شیعیان را بر عهده داشت.

*روایاتی از [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} بر [[امامت]] دوازده [[امام]] وارد شده و در آن‏ها، به روشنی، به نام ایشان- از جمله [[امام حسن بن علی عسکری]]{{ع}}- اشاره شده است. اضافه بر آنکه در روایات نقل شده از پدر بزرگوارش، به [[امامت]] آن حضرت تصریح شده است.

==نخست: کوشش علمی در دفاع از اسلام و ردّ شبهات==  

== دوم: گسترش حلقه ارتباطی با شیعیان از طریق نمایندگان‏==

* در پی تلاش‏های فراوان [[امامان]] پیشین، در زمان امام عسکری{{ع}} تشیع در مناطق و شهرهای مختلف، گسترده شده و شیعیان در گستره وسیعی زندگی می‏کردند. گستردگی و پراکندگی مراکز شیعی، وجود سازمان ارتباطی منظمی را ایجاب می‏کرد، تا پیوند شیعیان را با حوزه [[امامت]] و نیز ارتباط آنان را با هم‏دیگر برقرار سازد و از این رهگذر، آنان را از نظر دینی و سیاسی، رهبری و سازماندهی کند. این نیاز، از زمان [[امام نهم]]{{ع}} احساس می‏شد و چنان‏که در روش آن حضرت و [[امام دهم]] {{ع}} آمده، شبکه ارتباطی وکالت و نصب نمایندگان در مناطق گوناگون، از آن زمان وجود داشته است. این برنامه، زمان امام عسکری{{ع}} نیز پی‏گیری شد. بنابر یافته‏‌ها و شواهد تاریخی، آن حضرت نمایندگانی از میان شخصیت‏های برجسته [[شیعه]]، در مناطق فراوان نصب کرده و با آنان در ارتباط بود و از این راه، شیعیان را در همه مناطق زیر نگاه داشت. یکی از نمایندگان [[امام]] "[[احمد بن اسحاق بن عبد اللّه قمی اشعری]]"، از یاران ویژه [[امام]] و از شخصیت‏‌های بزرگ شیعی در قم بود. برخی از دانشمندان علم رجال، از او به عنوان رابط بین قمی‏ها و [[امام]] و از جمله اصحاب خاصّ آن حضرت یاد کرده‌‏اند<ref>نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة، ص ۶۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص ۲۳</ref>. اما دانشمندان دیگر، او را وکیل و نماینده [[امام]] دانسته‏‌اند<ref>  محمد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری علیه السّلام، ص ۳۳۳</ref>. در رأس وکیل‌‏های [[امام]]، "[[محمد بن عثمان عمری]]" قرار داشت و وکیل‏‌های دیگر، به وسیله او با [[امام]] در ارتباط بودند. آنان نوعا اموال و وجوهات جمع‌آوری شده را به وی تحویل می‏دادند و او آن‏ها را به [[امام]]{{ع}} می‌‏رساند. افزون بر شبکه ارتباطی وکالت، [[امام]] از طریق فرستادن پیک، با شیعیان و پیروان خود ارتباط برقرار می‌‏ساخت و مشکلات آنان را برطرف می‏کرد. [[امام]]، گذشته از پیک‏ها، از طریق نامه‏نگاری نیز با شیعیان ارتباط داشت و آنان را در موقعیت‌‏های حساس راهنمایی می‏‌کرد. نامه‌‏ای که [[امام]] به "[[ابن بابویه]]" نوشته، نمونه‌‏ای از این نامه‌‏ها است. [[امام]] دو نامه‏ نیز به شیعیان قم و آبه "آوه" نوشته که متن آن‏ها در کتاب‏ها گرد آمده است<ref>  حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول، ص ۴۸۶</ref>.

==سوم: فعالیت‏های سیاسی سرّی‏==

==چهارم: پشتیبانی مالی از شیعیان‏==

==پنجم: آگاهی‌‏بخشی سیاسی به چهره‏های برجسته [[شیعه‏]]==

==ششم: بهره‏‌گیری از دانش غیبی برای ارشاد دیگران‏==

==هفتم: معرفی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به عنوان جانشین‏==

* یکی از مسؤولیت‏‌های بزرگ امام عسکری{{ع}}، معرّفی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به جانشینی خود بود. این امر، زمانی سخت‏‌تر می‏شد که آن حضرت می‌بایست بنا به دلایلی، فرزند خود را در پرده "پنهان‌‏زیستی" نگه دارد، تا از گزند بدخواهان در امان بماند. با این حال در موارد فراوانی، به معرفی جانشین خود به افراد مورد اطمینان پرداخته است. تعابیری که [[امام یازدهم]] برای معرفی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به کار برده، بدین قرار است:{{عربی|اندازه=150%|"هَذَا صَاحِبُكُمْ‏ بَعْدِي‏"}}<ref>این، بعد از من صاحب شما است؛ شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۸.</ref>؛ {{عربی|اندازه=150%|" إِنَ‏ ابْنِي‏ هُوَ الْقَائِمُ‏ مِنْ‏ بَعْدِي‏ ‏"}}<ref>همانا فرزندم، قائم بعد از من است؛  شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۲۴، ح ۴.</ref>؛ {{عربی|اندازه=150%|" هَذَا إِمَامُكُمْ‏ مِنْ‏ بَعْدِي‏ وَ خَلِيفَتِي‏ عَلَيْكُم‏‏ ‏"}}<ref>این پیشوای شما پس از من و جانشین من بر شما است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۳۵، ح ۲.</ref>؛ {{عربی|اندازه=150%|" ابنی محمد هو الامام الحجة بعدی‏‏ ‏"}}<ref>فرزندم محمد، همان امام و حجت پس از من است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۰۹، ح ۹</ref> و مواردی از این دست که در کتاب‌‏ها بدان اشاره شده است.

*حوادث ناگوار پس از شهادت امام عسکری{{ع}}: سوگمندانه پس از امام عسکری{{ع}}، پدیده‌‏های ناگواری رخ داد که برخی بدین قرار است:

#بازجویی حاکمان ستمگر از خانه آن حضرت، برای دستیابی به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}<ref>  ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۵؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۴۳</ref>؛  

#برخورد جعفر کذّاب با مادر امام عسکری{{ع}} بر سر میراث؛

#ترور، حبس، تهدید و اذیت و آزار شیعیان؛ [[شیخ مفید]]، تهدیدات بر ضد [[شیعه]] پس از شهادت امام عسکری{{{ع}}، را یکی از تلخ‌‏ترین فرازهای تاریخ تشیع یاد کرده است<ref>  شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۲۵؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۳۳۴</ref>.  

*یکی از حادثه‌‏های کمرشکن پس از شهادت امام عسکری{{ع}}، تفرقه‌‏ای بود که در میان برخی از شیعیان پدید آمد و آن‏ها را از یکپارچگی خارج کرد. البته این تفرق پیش از آن، از سوی امام عسکری{{ع}} پیش‏بینی شده بود.

==پدر حضرت در موعودنامه==

*حسن بن علی بن محمد بن علی، ملقّب به عسکری، یازدهمین [[امام]] از [[ائمه]] [[معصوم]] {{عم}}، پدر [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} دوازدهمین امام بوده است. در روز هشتم یا چهارم یا دهم ربیع الثانی سال ٢٣١ یا ٢٣٢ ه‍‌. ق در مدینه متولد و در روز هشتم یا اوّل ربیع الاول سال ٢٦٠ ه‍‌. ق در [[سامرا]] وفات یافت. دوران امامت این امام، شش سال بوده و در مدت عمر بیست و هشت یا بیست و نه سال خویش، منشأ برکات و فیوضات بسیاری بوده است. آن حضرت در دوران حکومت [[معتمد عباسی]] از دنیا رفت و در کنار قبر پدرش در سامرا مدفون گشت. حضرت عسکری {{ع}}، جز [[امام مهدی]] {{ع}} فرزندی نداشته است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۵۱۴.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۱۹۲.</ref>.