آیه اهل ذکر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص'
جز (جایگزینی متن - 'ج۱، ص:' به 'ج۱، ص')
جز (جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص')
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


آیه ۴۳ سوره نحل را که به لزوم پرسش از اهل ذکر فرمان داده، "آیه سؤال" گفته‌اند: <ref>نهج الحق، ص: ۱۲۰؛ کفایة الاصول، ص: ۳۰۰.</ref>. شهرت این آیه به آیه سؤال، بیش‌تر در علم اصول مطرح است و از آن بر لزوم تقلید از فقیهان و نیز حجت خبر واحد <ref>الفصول، اصفهانی، ص: ۲۷۶.</ref> و حجیت [[فتوا]] <ref>کفایة الاصول، ص: ۳۰۰.</ref> استدلال کرده‌اند. در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} "اهل ذکر" بر [[امامان]]{{عم}} تطبیق شده است<ref>عیاشی، ج۲، ص: ۲۶۰؛ التبیان، ج۶، ص: ۳۸۴.</ref><ref>[[علی خراسانی| خراسانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قصرآن کریم (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص۳۸۷ - ۳۸۸.</ref>.
آیه ۴۳ سوره نحل را که به لزوم پرسش از اهل ذکر فرمان داده، "آیه سؤال" گفته‌اند: <ref>نهج الحق، ص ۱۲۰؛ کفایة الاصول، ص ۳۰۰.</ref>. شهرت این آیه به آیه سؤال، بیش‌تر در علم اصول مطرح است و از آن بر لزوم تقلید از فقیهان و نیز حجت خبر واحد <ref>الفصول، اصفهانی، ص ۲۷۶.</ref> و حجیت [[فتوا]] <ref>کفایة الاصول، ص ۳۰۰.</ref> استدلال کرده‌اند. در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} "اهل ذکر" بر [[امامان]]{{عم}} تطبیق شده است<ref>عیاشی، ج۲، ص ۲۶۰؛ التبیان، ج۶، ص ۳۸۴.</ref><ref>[[علی خراسانی| خراسانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قصرآن کریم (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص۳۸۷ - ۳۸۸.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[قرآن کریم]] می‌فرماید: اگر نمی‌دانید، از آگاهان و اهل ذکر بپرسید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> رجوع به آگاهان و دانایان در هر مسأله‌ای، امری عقلانی و طبیعی است و رجوع جاهل به عالم مبنای ارتباطات بشری است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref>
*[[قرآن کریم]] می‌فرماید: اگر نمی‌دانید، از آگاهان و اهل ذکر بپرسید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> رجوع به آگاهان و دانایان در هر مسأله‌ای، امری عقلانی و طبیعی است و رجوع جاهل به عالم مبنای ارتباطات بشری است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>
*مرجعیت علمی و دینی بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از مسائلی است که در بین فرق اسلامی همواره مورد اختلاف بوده است. پیروان مکتب [[اهل بیت]] معتقدند [[ایمه]]{{ع}} با توجه به دارا بودن مقام [[عصمت]] و علم لدنی که در جای خود با براهین عقلی و نقلی اثبات شده است، تنها مرجع علمی بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اعظم]]{{صل}} هستند که برای فهم درست کتاب و سنت باید به ایشان مراجعه کرد و برای اثبات ادعای خود علاوه بر دلایل عقلی به آیات و روایاتی استدلال می‌کنند که یکی از این آیات، آیۀ ۴۳ سورۀ نحل است که در سورۀ انبیاء آیۀ ۷ هم آمده است: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
*مرجعیت علمی و دینی بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از مسائلی است که در بین فرق اسلامی همواره مورد اختلاف بوده است. پیروان مکتب [[اهل بیت]] معتقدند [[ایمه]]{{ع}} با توجه به دارا بودن مقام [[عصمت]] و علم لدنی که در جای خود با براهین عقلی و نقلی اثبات شده است، تنها مرجع علمی بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اعظم]]{{صل}} هستند که برای فهم درست کتاب و سنت باید به ایشان مراجعه کرد و برای اثبات ادعای خود علاوه بر دلایل عقلی به آیات و روایاتی استدلال می‌کنند که یکی از این آیات، آیۀ ۴۳ سورۀ نحل است که در سورۀ انبیاء آیۀ ۷ هم آمده است: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
*[[علامه طباطبایی]] می‌گوید: آیه اشاره به یک اصل عمومی عقلایی است که جاهل به اهل خبره مراجعه می‌کند<ref> المیزان، ج ۱۲ ص:۲۷۵.</ref> در امور دین و پیمودن راه سعادت و کسب معارف الهی و یافتن راه خدا و تفسیر کلام اللّه و دست یافتن به عقاید حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} رجوع کرد که آگاه‌ترین و دین‌شناس‌ترین مردمند. در روایات بسیاری توصیه شده در امور دین، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه کنید و دین خود را از آنان بیاموزید و از این خاندان با عناوینی همچون: خازنان علم الهی، وارثان علوم پیامبران، داناترین مردم، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ علوم و دانا به هرچه که بوده و خواهد بود و... یاد شده است<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص:۱۷۵.</ref> این آیه، [[مرجعیت]] دینی [[اهل بیت]] را تبیین می‌کند و معیاری برای نقد افکار و اندیشه‌هاست، چون آنان آموزگاران دین و آگاهان به شریعت الهی‌اند و از سوی خداوند حجت قرار داده شده‌اند. بنابراین، آیه می‌تواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاه‌ترین انسان‌هایی که وارث [[علم]] و [[حکمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و دانا به [[قرآن]] و شریعت‌اند، باید در مصدر [[حکومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی بدعت‌ها و انحرافات را بگیرند و کلامشان فصل خصومت کند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref>
*[[علامه طباطبایی]] می‌گوید: آیه اشاره به یک اصل عمومی عقلایی است که جاهل به اهل خبره مراجعه می‌کند<ref> المیزان، ج ۱۲ ص:۲۷۵.</ref> در امور دین و پیمودن راه سعادت و کسب معارف الهی و یافتن راه خدا و تفسیر کلام اللّه و دست یافتن به عقاید حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} رجوع کرد که آگاه‌ترین و دین‌شناس‌ترین مردمند. در روایات بسیاری توصیه شده در امور دین، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه کنید و دین خود را از آنان بیاموزید و از این خاندان با عناوینی همچون: خازنان علم الهی، وارثان علوم پیامبران، داناترین مردم، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ علوم و دانا به هرچه که بوده و خواهد بود و... یاد شده است<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۷۵.</ref> این آیه، [[مرجعیت]] دینی [[اهل بیت]] را تبیین می‌کند و معیاری برای نقد افکار و اندیشه‌هاست، چون آنان آموزگاران دین و آگاهان به شریعت الهی‌اند و از سوی خداوند حجت قرار داده شده‌اند. بنابراین، آیه می‌تواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاه‌ترین انسان‌هایی که وارث [[علم]] و [[حکمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و دانا به [[قرآن]] و شریعت‌اند، باید در مصدر [[حکومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی بدعت‌ها و انحرافات را بگیرند و کلامشان فصل خصومت کند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۵۱: خط ۵۱:
*روایات مربوط به اهل الذکر در سه بخش قابل تقسیم‌بندی است:
*روایات مربوط به اهل الذکر در سه بخش قابل تقسیم‌بندی است:
#روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را اهل ذکر معرفی می‌کند: [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ‏ الذِّكْر ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref>. معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و اهل الذکر در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
#روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را اهل ذکر معرفی می‌کند: [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}﴾}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ‏ الذِّكْر ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref>. معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و اهل الذکر در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
#روایاتی که [[قرآن]] را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را اهل ذکر معرفی می‌نماید: [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=150%|"الْكِتَابُ الذِّكْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ يُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّى اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِكْراً فَقَالَ تَبَارَك‏‏ ﴿{{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}﴾}}<ref> آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند؛ سوره نحل، آیه: ۴۴.</ref> ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۲، ص ۲۶.</ref>؛ و یا حضرت دربارۀ آیۀ {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ}}﴾}}<ref> و همانا آن، یادکردی برای تو و قوم توست و زودا که بازخواست شوید؛ سوره زخرف، آیه:۴۴.</ref> می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=150%|" الذِّكْرُ الْقُرْآنُ‏ وَ نَحْنُ‏ قَوْمُهُ‏ وَ نَحْنُ‏ الْمَسْئُولُون‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص ۲۸۶.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=150%|نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْر}}<ref>مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref> اهل ذکر ماییم. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: {{عربی|اندازه=150%|"هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ عِتْرَةِ رَسُولِ اللَّهِ "}}<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص:۱۵۴.</ref>، [[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذکرند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref>. اینکه بعضی روایات [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و بعضی از روایات [[قرآن]] را ذکر دانسته‌اند با هم منافات ندارد، چون [[پیامبر خاتم|رسول اعظم]]{{صل}} و [[قرآن کریم]] یادآور خدای متعال هستند و [[اهل بیت]] هم اهل [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و هم اهل [[قرآن]] هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
#روایاتی که [[قرآن]] را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را اهل ذکر معرفی می‌نماید: [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=150%|"الْكِتَابُ الذِّكْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ يُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّى اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِكْراً فَقَالَ تَبَارَك‏‏ ﴿{{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}﴾}}<ref> آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند؛ سوره نحل، آیه: ۴۴.</ref> ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۲، ص ۲۶.</ref>؛ و یا حضرت دربارۀ آیۀ {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ}}﴾}}<ref> و همانا آن، یادکردی برای تو و قوم توست و زودا که بازخواست شوید؛ سوره زخرف، آیه:۴۴.</ref> می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=150%|" الذِّكْرُ الْقُرْآنُ‏ وَ نَحْنُ‏ قَوْمُهُ‏ وَ نَحْنُ‏ الْمَسْئُولُون‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص ۲۸۶.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=150%|نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْر}}<ref>مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref> اهل ذکر ماییم. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: {{عربی|اندازه=150%|"هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ عِتْرَةِ رَسُولِ اللَّهِ "}}<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۵۴.</ref>، [[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذکرند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>. اینکه بعضی روایات [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و بعضی از روایات [[قرآن]] را ذکر دانسته‌اند با هم منافات ندارد، چون [[پیامبر خاتم|رسول اعظم]]{{صل}} و [[قرآن کریم]] یادآور خدای متعال هستند و [[اهل بیت]] هم اهل [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و هم اهل [[قرآن]] هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
#روایاتی که می گوید اهل کتاب، اهل ذکر نیستند: [[محمد بن مسلم]]  از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند از حضرت پرسیدم:{{عربی|اندازه=150%|" إِنَّ مَنْ عِنْدَنَا يَزْعُمُونَ أَنَّ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى‏ ﴿{{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ‏}}﴾ أَنَّهُمُ‏ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى‏ قَالَ إِذاً يَدْعُونَهُمْ إِلَى دِينِهِمْ ثُمَّ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ فَقَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص ۲۱۱</ref>. در روایتی دیگر آمده است: در مجلسی که عده‌ای از علما در حضور مأمون عباسی بودند [[امام رضا]]{{ع}} فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" فَنَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ﴿{{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ‏}}﴾ فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَى‏ بِذَلِكَ‏ الْيَهُودَ وَ النَّصَارَى‏ فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ ع سُبْحَانَ اللَّهِ وَ هَلْ يَجُوزُ ذَلِكَ إِذاً يَدْعُونَّا إِلَى دِينِهِمْ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِينِ الْإِسْلَامِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَكَ فِي ذَلِكَ شَرْحٌ بِخِلَافِ مَا قَالُوا يَا أَبَا الْحَسَنِ فَقَالَ ع نَعَمْ الذِّكْرُ رَسُولُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص ۵۳۲</ref>. این روایات نشان می‌دهد [[اهل بیت]]{{عم}} با طرز تفکری که اهل کتاب را اهل الذکر می‌دانست مخالفت می‌کرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
#روایاتی که می گوید اهل کتاب، اهل ذکر نیستند: [[محمد بن مسلم]]  از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند از حضرت پرسیدم:{{عربی|اندازه=150%|" إِنَّ مَنْ عِنْدَنَا يَزْعُمُونَ أَنَّ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى‏ ﴿{{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ‏}}﴾ أَنَّهُمُ‏ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى‏ قَالَ إِذاً يَدْعُونَهُمْ إِلَى دِينِهِمْ ثُمَّ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ فَقَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص ۲۱۱</ref>. در روایتی دیگر آمده است: در مجلسی که عده‌ای از علما در حضور مأمون عباسی بودند [[امام رضا]]{{ع}} فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" فَنَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ﴿{{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ‏}}﴾ فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَى‏ بِذَلِكَ‏ الْيَهُودَ وَ النَّصَارَى‏ فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ ع سُبْحَانَ اللَّهِ وَ هَلْ يَجُوزُ ذَلِكَ إِذاً يَدْعُونَّا إِلَى دِينِهِمْ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِينِ الْإِسْلَامِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَكَ فِي ذَلِكَ شَرْحٌ بِخِلَافِ مَا قَالُوا يَا أَبَا الْحَسَنِ فَقَالَ ع نَعَمْ الذِّكْرُ رَسُولُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص ۵۳۲</ref>. این روایات نشان می‌دهد [[اهل بیت]]{{عم}} با طرز تفکری که اهل کتاب را اهل الذکر می‌دانست مخالفت می‌کرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[ بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)| بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>


۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش