جز
جایگزینی متن - ':{{عربی|﴿' به ': {{عربی|﴿'
جز (جایگزینی متن - ' ؛' به '؛') |
جز (جایگزینی متن - ':{{عربی|﴿' به ': {{عربی|﴿') |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
===کاربرد "ام الکتاب" در سورۀ زخرف=== | ===کاربرد "ام الکتاب" در سورۀ زخرف=== | ||
*دومین کاربرد عبارتِ أمالکتاب در آیه زیر است که میفرماید: {{عربی|﴿{{متن قرآن| حم وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}} <ref> حا، میم سوگند به این کتاب روشن. به راستی ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم باشد که خرد ورزید. و بیگمان آن نزد ما در اصل کتاب، فرازمندی فرزانه است؛ سوره زخرف، آیه ۱ - ۴.</ref> ضمیر در «إنهُ» یا به کتاب مبین برمیگردد یا به قرآن. ولی با توجه به استعمال عباراتِ {{عربی|﴿{{متن قرآن|فِي أُمِّ الْكِتَابِ}}﴾}} و {{عربی|﴿{{متن قرآن|لَدَيْنَا}}﴾}} در این آیه احتمال رجوع ضمیر به کتاب مبین بیشتر است. بر این اساس، آیه در بیان این نکته است که کتاب مبین در أمّالکتاب است. بنابراین، اُمّالکتاب ظرف و کتاب مبین مظروفِ آن خواهد بود.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | *دومین کاربرد عبارتِ أمالکتاب در آیه زیر است که میفرماید: {{عربی|﴿{{متن قرآن| حم وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}} <ref> حا، میم سوگند به این کتاب روشن. به راستی ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم باشد که خرد ورزید. و بیگمان آن نزد ما در اصل کتاب، فرازمندی فرزانه است؛ سوره زخرف، آیه ۱ - ۴.</ref> ضمیر در «إنهُ» یا به کتاب مبین برمیگردد یا به قرآن. ولی با توجه به استعمال عباراتِ {{عربی|﴿{{متن قرآن|فِي أُمِّ الْكِتَابِ}}﴾}} و {{عربی|﴿{{متن قرآن|لَدَيْنَا}}﴾}} در این آیه احتمال رجوع ضمیر به کتاب مبین بیشتر است. بر این اساس، آیه در بیان این نکته است که کتاب مبین در أمّالکتاب است. بنابراین، اُمّالکتاب ظرف و کتاب مبین مظروفِ آن خواهد بود.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | ||
*از ظاهر آیه شریفه و آیات دیگری که عبارت «کتاب مبین» در آنها به کار رفته است:{{عربی|﴿{{متن قرآن| الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> الف، لام، را؛ این آیات کتاب روشنگر است؛ سوره یوسف، آیه ۱.</ref>. {{عربی|﴿{{متن قرآن| تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> این آیههای کتاب روشنگر است؛ سوره شعراء، آیه ۲.</ref>، {{عربی|﴿{{متن قرآن| تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> این آیههای کتاب روشنگر است؛ سوره قصص، آیه ۲.</ref>، {{عربی|﴿{{متن قرآن| وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ }}﴾}} <ref> سوگند به این کتاب روشن؛ سوره زخرف، آیه ۲.</ref>،{{عربی|﴿{{متن قرآن| وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> سوگند به این کتاب روشن؛ سوره دخان، آیه 2۲.</ref> چنین برمیآید که این اصطلاح در این آیات، علاوه بر آنکه به معنای وحیانی و تشریعی اشاره دارد، همچنین اِسناد آن، تنها ناظر بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} میباشد، لذا میتوان گفت که أمّالکتاب در این آیه نیز ناظر بر معنای وحیانی است، با این یادآوری که اصطلاحِ «کتاب مبین» که در دیگر آیات بهکار رفته، عموماً بهمعنی علم الهی است.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | *از ظاهر آیه شریفه و آیات دیگری که عبارت «کتاب مبین» در آنها به کار رفته است: {{عربی|﴿{{متن قرآن| الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> الف، لام، را؛ این آیات کتاب روشنگر است؛ سوره یوسف، آیه ۱.</ref>. {{عربی|﴿{{متن قرآن| تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> این آیههای کتاب روشنگر است؛ سوره شعراء، آیه ۲.</ref>، {{عربی|﴿{{متن قرآن| تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> این آیههای کتاب روشنگر است؛ سوره قصص، آیه ۲.</ref>، {{عربی|﴿{{متن قرآن| وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ }}﴾}} <ref> سوگند به این کتاب روشن؛ سوره زخرف، آیه ۲.</ref>،{{عربی|﴿{{متن قرآن| وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ}}﴾}} <ref> سوگند به این کتاب روشن؛ سوره دخان، آیه 2۲.</ref> چنین برمیآید که این اصطلاح در این آیات، علاوه بر آنکه به معنای وحیانی و تشریعی اشاره دارد، همچنین اِسناد آن، تنها ناظر بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} میباشد، لذا میتوان گفت که أمّالکتاب در این آیه نیز ناظر بر معنای وحیانی است، با این یادآوری که اصطلاحِ «کتاب مبین» که در دیگر آیات بهکار رفته، عموماً بهمعنی علم الهی است.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | ||
*بنابراین، با دقت در دو آیۀ مذکور که عبارتِ أمالکتاب در آنها بهکار رفته است، به نظر میرسد بار معنایی أمّالکتاب به جنبۀ وحیانی و تشریعی دلالت داشته باشد، به طوری که بهعنوان آبشخور کتابهای نازل شده بر انبیای الهی تلقی میگردد. استعمال تعابیر {{عربی|﴿{{متن قرآن|فِي أُمِّ الْكِتَابِ}}﴾}} و {{عربی|﴿{{متن قرآن|لَدَيْنَا}}﴾}} در این دو آیه نیز به همین نکته و جنبه عنداللّهیِ اُمّالکتاب اشاره دارد. | *بنابراین، با دقت در دو آیۀ مذکور که عبارتِ أمالکتاب در آنها بهکار رفته است، به نظر میرسد بار معنایی أمّالکتاب به جنبۀ وحیانی و تشریعی دلالت داشته باشد، به طوری که بهعنوان آبشخور کتابهای نازل شده بر انبیای الهی تلقی میگردد. استعمال تعابیر {{عربی|﴿{{متن قرآن|فِي أُمِّ الْكِتَابِ}}﴾}} و {{عربی|﴿{{متن قرآن|لَدَيْنَا}}﴾}} در این دو آیه نیز به همین نکته و جنبه عنداللّهیِ اُمّالکتاب اشاره دارد. | ||
===کاربرد "ام الکتاب" در سورۀ آل عمران=== | ===کاربرد "ام الکتاب" در سورۀ آل عمران=== |