اهل بیت پیامبر خاتم در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[شمس الدین سخاوی مصری]] از کسانی است که به کاربردهای مختلف اهل البیت در احادیث نبوی توجه کرده است. وی گفته است: اهل البیت دو کاربرد اعمّ و اخصّ دارد. کاربرد اعمّ آن همسران [[پیامبر]]، خویشاوندان نسبی او کسانی که صدقه "زکات" بر آنان حرام شده است و صحابه‌ای چون سلمان که در پیروی از [[پیامبر]]{{صل}} صادق بودند را شامل می‌شود. و کاربرد اخصّ آن به کسانی که [[آیه تطهیر]] در شأن آنان نازل شده است "اصحاب کساء" اختصاص دارد <ref>الصواعق، ص۲۸۱.</ref>.

==[[اهل بیت]] در روایات [[امامان]] [[اهل بیت]]{{عم}}==

# کاربرد عامّ که مؤمنان راستین را شامل می‌شود چنان که [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: هر کس پرهیزکار و صالح باشد از ما [[اهل بیت]] است<ref>دعائم الإسلام، ج۱، ص۶۲۲.</ref> [[امام]]{{ع}} به دو آیه از قرآن کریم بر این معنا استشهاد کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاء بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ}}<ref> ای مؤمنان! یهودیان و مسیحیان را دوست مگیرید که آنان (در برابر شما) هوادار یکدیگرند و هر کس از شما آنان را دوست بگیرد از آنان است؛ بی‌گمان خداوند گروه ستمگران را راهنمایی نمی‌کند؛ سوره مائده، آیه:۵۱.</ref>، {{متن قرآن|رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَمَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ }}<ref> پروردگارا! به راستی آنان بسیاری از مردم را گمراه کرده‌اند پس هر که از من پیروی کند از من است و هر که با من سرکشی ورزد بی‌گمان تو آمرزنده‌ای بخشاینده‌ای؛ سوره ابراهیم، آیه: ۳۶.</ref>

# کاربرد خاصّ آن به خویشاوندان [[پیامبر]]{{صل}} اختصاص دارد. چنان که [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرموده است: هرگاه در جنگ با دشمنان اسلام، کار سخت می‌شد و مردم از مقابله با دشمن خودداری می‌کردند، [[پیامبر]]{{صل}} [[اهل بیت]] خود را به کارزار می‌فرستاد، [[عبیدة بن حارث]] در جنگ بدر، [[حمزه]] در احد و [[جعفر طیار]] در جنگ موته به شهادت رسیدند<ref>نهج البلاغه،نامه۹۹.</ref>  

==وجوب پیروی از [[اهل بیت]] در روایات==

*خداوند اطاعت از خود و رسول خود و اولی الأمر را واجب کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُولِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً }}<ref> ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است؛ سوره نساء، آیه:۵۹.</ref> با توجه به این که اولی الأمر بر الرسول عطف شده است، بدون این که فعل {{متن قرآن|أَطِيعُواْ}} تکرار شود، معلوم می‌شود که ملاک وجوب اطاعت از اولی الأمر همان ملاک وجوب اطاعت از [[رسول خدا ]]{{صل}} است. اطاعت [[رسول خدا]] بدان جهت که  رهبری الهی است و از مقام [[عصمت]] برخوردار است، واجب است، اگر او معصوم نبود، اطاعت از او بدون هیچ قید و شرطی واجب نمی‌شد، این مطلب در مورد اولی الأمر نیز جاری است، و آنان نیز به دلیل این که از صفت [[عصمت]] برخوردارند، باید به صورت مطلق اطاعت شوند.

*بنابراین، آیه اولی الأمر بر معصوم بودن کسانی که پس از [[پیامبر]] {{صل}} در رهبری جامعه اسلامی‌ جانشین او می‌باشند، و بر  وجوب اطاعت از آنان دلالت می‌کند، و از طرفی، [[آیه تطهیر]] و روایات مربوط به آن مصادیق اولی الأمر معصوم را معرفی کرده است، آنان اصحاب کساء هستند. پس، اطاعت از [[اهل بیت]] معصوم [[پیامبر]] {{صل}} به عنوان متولیان امر هدایت و رهبری امت اسلامی، پس از آن حضرت، واجب است.