بحث:علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۲۳

۱ بایت حذف‌شده ، ‏۸ اوت ۲۰۱۹

←‏دلیل نقلی

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۰۷٬۱۹۴

ویرایش

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 *[[علم غیب]] غیر ذاتی [[علمی]] است که به واسطۀ [[تعلیم]] [[خداوند]]، [[انسان‌های برگزیده]] می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و چنین [[علمی]]، تبعی و نسبت به [[علم]] [[خداوند]] موقتی و محدود می‌باشد.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴</ref> از این [[علم]] در تعبیرات [[امامان]]{{ع}} به [[علم مستفاد]]<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش </ref> و یا [[علم غیب]] اکتسابی<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷</ref> نیز یاد شده است. [[علم مستفاد]] یعنی [[علمی]] است که واسطه می‌خورد و من غیر نفسه است، [[علم]] [[خدای تبارک و تعالی]] من عند نفسه یا بالذات است اما [[علم امامان]]{{ع}} [[علم مستفاد]] است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> توجه باشد که [[علم]] غیرذاتی باید از [[طریق وحی]] و یا از طریق زمینه‌ها و اسباب لازم منتقل شود.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷</ref> در مقابل [[علم غیب]] غیر ذاتی، علم‌ [[غیب]] ذاتی یا استقلالی قرار دارد و آن [[علمی]] است که از درون عالِم می‌جوشد‌ و وابسته‌ به دیگری نیست،<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹</ref> [[علمی]] است که اکتسابی و محدود نبوده<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹؛ مصباح یزدی، محمدتقی، انسان‌شناسی، ص ۴۰۰</ref> و [[تعلیم]] و تحصیل در آن راه ندارد به این معنی که عالم به آن شیء بدون [[تعلیم]]، [[علم]] به آن پیدا کرده است.<ref>ر.ک. جزیری احصائی، علی، دفع  الریب عن علم الغیب، صفحه؟؟؟</ref> به عبارتی دیگر [[علم حضوری]] [[خداوند]] است به خویش و به اشیا قبل از ایجاد آنان که در مرتبه ذات او عین آن است،<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۲۵۰</ref> چنین [[علمی]] ازلی و ابدی و نامتناهی است.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴</ref> این علم‌، ویژه خدای‌ سبحان است<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹؛ غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧</ref> چرا که [[علم]] او عین ذات است و ذات هم [[واجب]] و غیر معلول<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧</ref> و ادعای آن برای غیر [[خدا]]، موجب [[کفر]] و [[شرک]] است،<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹</ref> یعنی هیچکس با [[خداوند]] در این صفت شریک نیست.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹</ref>
 ==[[دلیل نقلی]]==
-*[[آیات]] و [[روایات]] دال بر این مطلب هستند که [[علم غیب]] غیر [[خداوند]] به صورت غیرذاتی است، و اگر خبر از موضوعی در [[آینده]] می‌‌دانند به [[تعلیم الهی]] بوده است، مانند [[تعبیر خواب]] [[حضرت یوسف]] توسط [[حضرت یعقوب]]<ref>سورۀ یوسف، آیۀ ۴ ـ ۶</ref> که از پس پرده خبر داد و یا زمانی که [[برادران]] [[یوسف]] از [[پدر]] درخواست کردند اجازه دهد او را با خود برای گردش ببرند، گفت: "از آن می‌‌‌ترسم که گرگ او را بخورد"، در اینجا نیز از دروغ‌گویی [[فرزندان]] خود در [[آینده]] گزارش داد، به همین [[دلیل]]، وقتی برگشتند و دروغی را ساختند، همه را [[تکذیب]] کرد و گفت:{{متن قرآن|بَلْ سَوَّلَتْ لَکُمْ أَنْفُسُکُمْ أَمْرًا}}<ref>«و خونی دروغین را بر پیراهن او آوردند؛ (یعقوب) گفت: (نه چنین است که می‌گویید) بلکه (هوای) نفستان کاری را در چشمتان آراست، اکنون (کار من) شکیبی نیکوست و بر آنچه وصف می‌کنید از خداوند باید یاری جست» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref> <ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن، نقد و بررسی شیهات وهابیان، ص ۱۰۰</ref> و یا در برخی از [[آیات]] آمده است:  {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد» سوره جن، آیه 26 و 27</ref> و یا {{متن قرآن|تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ}}<ref>«این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی می‌کنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمی‌دانستید پس شکیبا باش که سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره هود، آیه 49.</ref> <ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها</ref> باید توجه داشت اگر برخی از [[آیات]] [[علم غیب]] را از غیر [[خداوند]] نفی می‌‌کنند منظورشان [[علم غیب ذاتی]] است نه غیرذاتی، چه اینکه منظور آیاتی که [[علم غیب]] را برای غیرخداوند اثبات می‌‌کنند [[علم غیب]] غیرذاتی است لذا تعارضی میان [[آیات قرآن]] وجود ندارد.<ref>ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹</ref> در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نیز آمده است:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۱، ص ۱۰۹</ref> {{متن حدیث|«إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَیْنِ‏ عِلْمٌ‏ مَکْنُونٌ‏ مَخْزُونٌ‏ لَا یَعْلَمُهُ‏ إِلَّا هُوَ مِنْ ذَلِکَ یَکُونُ الْبَدَاءُ وَ عِلْمٌ عَلَّمَهُ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَنَحْنُ نَعْلَمُه»}}<ref>ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹</ref> همچنین [[افزایش علم]] [[امامان]]{{ع}} که در [[روایات]] بدان اشاره رفته است به معنای غیرذاتی بودن [[علم]] ایشان است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref>
+*[[آیات]] و [[روایات]] دال بر این مطلب هستند که [[علم غیب]] غیر [[خداوند]] به صورت غیرذاتی است، و اگر خبر از موضوعی در [[آینده]] می‌‌دانند به [[تعلیم الهی]] بوده است، مانند [[تعبیر خواب]] [[حضرت یوسف]] توسط [[حضرت یعقوب]]<ref>سورۀ یوسف، آیۀ ۴ ـ ۶</ref> که از پس پرده خبر داد و یا زمانی که [[برادران]] [[یوسف]] از [[پدر]] درخواست کردند اجازه دهد او را با خود برای گردش ببرند، گفت: "از آن می‌‌‌ترسم که گرگ او را بخورد"، در اینجا نیز از دروغ‌گویی [[فرزندان]] خود در [[آینده]] گزارش داد، به همین [[دلیل]]، وقتی برگشتند و دروغی را ساختند، همه را [[تکذیب]] کرد و گفت:{{متن قرآن|بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا}}<ref>«و خونی دروغین را بر پیراهن او آوردند؛ (یعقوب) گفت: (نه چنین است که می‌گویید) بلکه (هوای) نفستان کاری را در چشمتان آراست، اکنون (کار من) شکیبی نیکوست و بر آنچه وصف می‌کنید از خداوند باید یاری جست» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref> <ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن، نقد و بررسی شیهات وهابیان، ص ۱۰۰</ref> و یا در برخی از [[آیات]] آمده است:  {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد» سوره جن، آیه 26 و 27</ref> و یا {{متن قرآن|تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ}}<ref>«این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی می‌کنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمی‌دانستید پس شکیبا باش که سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره هود، آیه 49.</ref> <ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها</ref> باید توجه داشت اگر برخی از [[آیات]] [[علم غیب]] را از غیر [[خداوند]] نفی می‌‌کنند منظورشان [[علم غیب ذاتی]] است نه غیرذاتی، چه اینکه منظور آیاتی که [[علم غیب]] را برای غیرخداوند اثبات می‌‌کنند [[علم غیب]] غیرذاتی است لذا تعارضی میان [[آیات قرآن]] وجود ندارد.<ref>ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹</ref> در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نیز آمده است:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۱، ص ۱۰۹</ref> {{متن حدیث|«إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَیْنِ‏ عِلْمٌ‏ مَکْنُونٌ‏ مَخْزُونٌ‏ لَا یَعْلَمُهُ‏ إِلَّا هُوَ مِنْ ذَلِکَ یَکُونُ الْبَدَاءُ وَ عِلْمٌ عَلَّمَهُ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَنَحْنُ نَعْلَمُه»}}<ref>ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹</ref> همچنین [[افزایش علم]] [[امامان]]{{ع}} که در [[روایات]] بدان اشاره رفته است به معنای غیرذاتی بودن [[علم]] ایشان است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref>
 ==پانویس==
 {{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس2}}