بهائیت: تفاوت میان نسخه‌ها

*وی در سال ۱۲۳۳ ق در [[تهران]] به [[دنیا]] آمد و مانند برادرانش آموزش‏‌های مقدماتی [[ادب]] فارسی و عربی را زیر نظر پدر و معلمان و مربیان گذراند. در زمان ادعای [[بابیت]] [[سید علی محمد شیرازی]]، در [[جمادی]] الاولی ۱۲۶۰ ق، او [[جوانی]] ۲۸ ساله و ساکن [[تهران]] بود که در پی [[تبلیغ]] نخستین پیرو باب، ملاحسین بشروی‌ه‏ای در شمار نخستین گروندگان به باب درآمد. از آن پس، همراه برادرش، [[میرزا یحیی]] صبح ازل یکی از فعّال‌‏ترین افراد بابی شد و به ترویج بابی‏گری - به ویژه در [[نور]] و مازندران - پرداخت<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۱۹۳.</ref>.

*در دوران [[جانشینی]] صبح ازل، [[حسین]] [[علی]] [[مسئول]] تمام امور بابی بود؛ ولی هرگز به این سمت قانع نبود؛ از این‌‏رو در پی آن بود مقصود نهایی خود را ابراز دارد و خویشتن را همان "من یظهره اللّه" معرفی کند که در کتاب باب ذکرش رفته بود و امور بابی‏ها را یکسره در دست گیرد. وی پس از بازگشت از [[سلیمانیه]] در باغ نجیب پاشا ادعای خود را [[آشکار]] کرد <ref>آیتی، الکواکب الدریة، ج ۱، ص ۲۵۷.</ref> نخستین کسی که به شدت بر او تاخت و ادعایش را [[باطل]] شمرد میرزا یحیی ازل، برادرش بود <ref>موسوی، جمال ابهی، ص ۱۳۶.</ref> رقابت دو برادر بر سر [[رهبری]] بابیان کم‏کم به اوج خود رسید، تا جایی که طرفین یک‏دیگر را به [[مرگ]] تهدید کردند؛ بنابراین در سال ۱۲۸۵ ق به [[دستور]] [[دولت]] [[عثمانی]]، یحیی صبح ازل به قبرس، و [[میرزا حسین علی|حسین علی]] به عکا در سرزمین [[فلسطین]] تبعید شدند. در همین ایام بود که برای تشخیص‏ طرفداران آن دو، اطرافیان صبح ازل به [[فرقه]] "ازلیه" و [[پیروان]] میرزا [[حسین]] [[علی]] بهاء، [[فرقه]] "بهائی" نامیده شدند. اما با [[مرگ]] [[میرزا یحیی|یحیی]] صبح ازل، ازلیه و به تبع آن، بابیان برای ابد فراموش شدند.

*سرانجام [[دعوت]] [[میرزا بهاء]]: وقتی [[میرزا حسین علی]] احساس کرد [[دعوت]] او مؤثر افتاد و عده‏ای گرد او حلقه زدند، نوع دعوتش را در مراحل گوناگون زمانی تغییر داد. وی پس از ادعای "من یظهره اللّه" ادّعای [[رسالت]] و شارعیت و سپس ادعای حلول [[روح]] [[خدا]] در خود به نحو تجسد و تجسّم کرد. او با عبارت {{عربی|" انا الهیکل الاعلی‏‏‏‏‏‏"}} از این مطلب یاد می‌‏کرد. بهاء در [[بغداد]] و اسلامبول و ادرنه و نیز در عکا همواره با [[تقیه]] و تظاهر به [[اسلام]] زندگی می‏کرد، تا [[خشم]] [[حکومت]] [[عثمانی]] را بر ضد خود بر نیانگیزد. وی در [[نماز]] [[جمعه]] عکا شرکت می‌‏جست و در [[ماه رمضان]]، به روزه‌‏داری تظاهر می‌‏کرد؛ با این حال، رابطه سرّی خود را با بابیان [[ایران]] که بعدها "بهائی" نام گرفتند، قطع نکرده و همواره مکتوبات و وحی‏‌های ادعایی، یا تجلّیات [[خدا]] منشآنه خود را برای آنان می‌‏فرستاد یا بازمی‌‏گفت. وی سرانجام در سال ۱۸۹۲ م ([[حدود]] ۱۳۰۹ ق) پس از سال‏‌ها سکونت در عکا درگذشت و آن‏جا به خاک سپرده شد.

*پس از [[میرزا حسین علی]]، فرزندش [[عبد البهاء]] [[رهبر]] بهائیان شد و [[نظام]] جدیدی را در تفکرات [[بهائیت]] پدید آورد. وی در سفرهای خود، تعالیم باب و بهاء را با آنچه در قرن نوزدهم در غرب، به ویژه تحت عناوین روشنگری و مدرنیسم و اومانیسم متداول بود، آشتی داد. او تعالیم دوازده‌گانه [[بهائیت]] را با [[الهام]] از همین آموزه‌‏ها تدوین و عرضه کرد که عبارتند از: ترک تقلید، تطابق [[دین]] با [[علم]] و [[عقل]]، [[وحدت]] اساس [[ادیان]]، بیت العدل، [[وحدت]] عالم انسانی، ترک تعصبات، الفت و [[محبت]] میان افراد [[بشر]]، تعدیل [[معیشت عمومی]]، تساوی [[حقوق]] زنان و مردان، [[تعلیم و تربیت]] اجباری، [[صلح]] عمومی و [[تحریم]] [[جنگ]] و [[وحدت]] خط و زبان <ref>عباس افندی، رساله دیانت جهانی بهائی، ص ۲۰.</ref>

*تعالیم دوازده‌گانه یاد شده، در ظاهر بسیار جذاب و زیبا است و از طرفی شعارهای تبلیغاتی مؤثری در جذب افراد بهائی به این [[آیین]] است؛ اما با عملکرد [[رهبران]] و [[پیروان]] آن در گذشته و حال- به ویژه برنامه‌‏های اعمال شده از سوی "بیت العدل اعظم" بهاییان- مغایرت بسیار دارد. پس از [[مرگ]] [[عبد]] البهاء، نوه دختری او شوقی افندی [[رهبر]] بهائیان شد. پس از وی، [[هدایت]] بهائیان به شورایی با عنوان بیت العدل واگذار شد که تاکنون در [[فلسطین]] اشغالی به [[هدایت]] بهائیان می‌‏پردازد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۱۹۳، ۱۹۵.</ref>.

*نوشته‏‌های [[علی محمد باب]]، [[میرزا حسین علی بهاء اللّه]]، [[عبد البهاء]] و تا حدی نیز شوقی افندی از نظر بهائیان [[مقدس]] است و در مجالس ایشان قرائت می‏شود؛ اما کتب باب، به طور عموم در دسترس بهائیان قرار نمی‏گیرد و دو کتاب اقدس و ایقان میرزا [[حسین]] [[علی]] نوری است که نزد بهائیان از اهمیت خاصی برخورد است. تقویم شمسی بهائی از نوروز آغاز شده به نوزده ماه در هرماه به نوزده روز تقسیم می‌‏شود. چهار روز "در سال‌‏های کبیسه، پنج روز" باقیمانده که موسوم به ایام "هاء" است، ایام [[شکرگزاری]] و جشن تعیین شده است <ref>ر. ک: آیتی، کشف الحیل، ج ۲، ص ۲۰۸؛ عبد الحمید اشراق خاوری، رساله گنجینه حدود و احکام، ص ۳۰- ۳۴؛ احمد یزدانی، نظر اجمالی در دیانت بهائی، ص ۹۷- ۹۸. </ref> بهائیان موظف به [[نماز]] خاصی به صورت روزانه، [[روزه]] به مدت نوزده روز از طلوع تا غروب [[آفتاب]] "در آخرین ماه سال" و [[زیارت]] یکی از [[اماکن مقدس]] ایشان شامل منزل [[سید علی محمد باب]] در شیراز یا منزل [[میرزا حسین علی]] نوری در بغدادند. [[آیین]] بهائی از ابتدای پیدایی، میان [[مسلمانان]] یک [[انحراف]] اعتقادی "[[فرقه]] ضاله" شناخته شد ادعای قائمیت توسط [[علی محمد باب]] با توجه به [[احادیث]] قطعی پذیرفته نبود. ویژگی‏‌های [[مهدی]] در [[احادیث]] اسلامی به گونه‏‌ای [[تبیین]] شده که راه هرگونه ادعای بیجا را بسته است. [[مخالفت]] [[علما]] با [[علی]] [[محمد]] به سبب همین ادعا و ادعای [[بابیت]] او بود. مشکل [[بهائیت]] از این حیث مضاعف است. میرزا [[حسین]] [[علی]]، علاوه بر قبول‏ قائمیت [[سید علی محمد باب]] و این‏که او [[دین]] جدیدی آورده است، خود را "من یظهره اللّه" نامید و ادعای [[شریعت]] مستقل را مطرح کرد. همه [[مسلمانان]]، [[خاتمیت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} را مسلم می‌‏دانند و بالطبع هر ادعا که با این [[اعتقاد]] سازگار نباشد و هر فرقه‏‌ای که این اصل را نپذیرد، از نظر [[مسلمانان]] از [[اسلام]] جدا شده است و به هیچ روی نباید خود را برآمده از [[اسلام]] بداند. گذشته از این، اثبات ادعای [[رسالت]] برای [[رهبران]] [[آیین]] بهائی با توجه به مخاطبان اصلی آن‏ها "[[مسلمانان]] و به ویژه [[شیعیان]]" ممکن نبود. و مبلغان و مدافعان بهائی- با وجود [[تلاش]] بسیار برای استدلالی کردن این ادعا- در اثبات مدعا درماندند و غالبا به شیوه‌‏های خاص برای تأیید درستی [[دین جدید]] روی آوردند. مهم‏ترین [[برهان]] ایشان، کثرت [[آیات]] و نوشته‌‏های میرزا حسینعلی و نیز گسترش [[آیین]] بهائی بود.

*[[تاریخ]] پر حادثه [[رهبران]] بهائی، نادرست درآمدن پیش‏گویی‌‏های آنان و [[منازعات]] دور از [[ادب]] از یک‏سو، حمایت‏‌های دولت‏‌های استعماری از سران بهائی در مواضع مختلف، به ویژه همراهی آنان با [[دولت]] [[اسرائیل]] از سوی دیگر، زمینه فعالیت در کشورهای اسلامی به ویژه [[ایران]] را از بهائیان گرفت و با وجود فعالیت گسترده تشکیلات بهائی برای تثبیت حضور رسمی [[پیروان]] خود در این کشورها، هیچ‏گاه چنین خواسته‌‏ای تحقق نیافت. مؤلفان بسیاری در نقد این [[آیین]] کتاب نوشتند؛ مطبوعات فارسی و عربی، رویکردهای [[سیاسی]] آنان را افشا کردند؛ علمای حوزه‌‏های علمیه [[شیعه]] و دانشگاه الازهر و مفتیان بلاد اسلامی جدا بودن این [[فرقه]] از [[امت]] شورای اسلامی را اعلام داشتند و سازمان‏های بین المللی اسلامی نیز در قبال [[آیین]] بهائی همین موضع را گرفتند<ref>برای نمونه، رجوع کنید به مصوبه شورای مجمع فقه اسلامی در ۱۸ تا ۲۳ بهمن۱۳۶۶ ش تا ۱۱ فوریه ۱۹۸۸ م در سازمان کنفرانس اسلامی و مجمع فقه اسلامی ص ۸۴- ۸۵ که ادعای رسالت [[بهاء اللّه]] و نزول وحی بر وی و دیگر باورهای بهائی را مصداق انکار ضروریات دین دانسته است</ref> بازگشت برخی [[مقامات]] و مبلغان بهائی از این [[آیین]] و افشای مسائل درونی این [[فرقه]] نیز عامل مهم فاصله‏ گرفتن [[مسلمانان]] از این آئین بوده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۱۹ - ۱۲۳.</ref>.