پاک‌دامنی: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۱۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ نوامبر ۲۰۱۹
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]')
خط ۱۲: خط ۱۲:
*[[عفت]] و پاک‌دامنی در لغت به معنای مناعت و چشم‌پوشی از کارهای قبیح است و در اصطلاح [[اخلاق]]، حالتی نفسانی است که از [[غلبه]] بر [[جان]] [[آدمی]] جلوگیری می‌کند و در سایه آن، [[انسان‌ها]] [[توانایی]] دوری از تمایلات و خواسته‌های شهوانی [[نفس]] را پیدا می‌کنند. پاک‌دامنی رعایت [[اعتدال]] در [[قوه]] شهویه است. هرگاه [[انسان]] [[قوه]] شهویه را تحت نظارت [[قوه]] عاقله به‌کار گیرد، موجب کسب [[عفت]] می‌شود تا آنچه مفید به حال [[انسان]] است و [[سعادت]] او را تضمین می‌کند برای او حاصل شود. هنگامی که [[شهوت]] رها شود و به [[افراط]] بینجامد آن‌را "شَرَه" و زمانی‌که در آن تفریط شود، آن‌را "خمودی" می‌نامند. کسی‌که به خواسته [[نفس]] عمل کند و خود را [[بنده]] او قرار دهد از حد انسانیّت خارج و به مرز حیوانیّت نزدیک شده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 183.</ref>.  
*[[عفت]] و پاک‌دامنی در لغت به معنای مناعت و چشم‌پوشی از کارهای قبیح است و در اصطلاح [[اخلاق]]، حالتی نفسانی است که از [[غلبه]] بر [[جان]] [[آدمی]] جلوگیری می‌کند و در سایه آن، [[انسان‌ها]] [[توانایی]] دوری از تمایلات و خواسته‌های شهوانی [[نفس]] را پیدا می‌کنند. پاک‌دامنی رعایت [[اعتدال]] در [[قوه]] شهویه است. هرگاه [[انسان]] [[قوه]] شهویه را تحت نظارت [[قوه]] عاقله به‌کار گیرد، موجب کسب [[عفت]] می‌شود تا آنچه مفید به حال [[انسان]] است و [[سعادت]] او را تضمین می‌کند برای او حاصل شود. هنگامی که [[شهوت]] رها شود و به [[افراط]] بینجامد آن‌را "شَرَه" و زمانی‌که در آن تفریط شود، آن‌را "خمودی" می‌نامند. کسی‌که به خواسته [[نفس]] عمل کند و خود را [[بنده]] او قرار دهد از حد انسانیّت خارج و به مرز حیوانیّت نزدیک شده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 183.</ref>.  
==اهمیت [[عفت]] و پاک‌دامنی==
==اهمیت [[عفت]] و پاک‌دامنی==
*[[عفت]] و پاک‌دامنی در [[دین]] [[مقدس]] [[اسلام]] از اهمیت و [[جایگاه]] ویژه‌ای برخوردار است به‌گونه‌ای که [[قرآن کریم]] به‌صراحت به حفظ [[عفت]] سفارش می‌کند و می‌فرماید: کسانی‌ که امکانی برای [[ازدواج]] نمی‌یابند، [باید پاک‌دامنی پیشه کنند] تا [[خداوند]] از [[فضل]] خود آنان را بی‌نیاز گرداند<ref>{{متن قرآن|وَأَنكِحُوا الأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ }}؛ سوره نور، آیه ۳۲</ref>. در [[روایات اسلامی]] نیز از [[عفت]] و پاک‌دامنی با تعبیرات بلندی یاد شده است. [[امام علی]] {{ع}} فرد عفیف را هم‌رتبه، بلکه بالاتر از [[مجاهد]] در [[راه خدا]] می‌داند و می‌فرماید: [[پاداش]] مجاهدی که در [[راه خدا]] به [[شهادت]] رسیده، [[برتر]] از فرد پاک‌دامنی نیست که توان [[گناه]] داشته و [[گناه]] نکرده است، که پاک‌دامن در آستانه [[فرشته]] شدن است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۶۶</ref>. [[امام علی]] {{ع}} در توصیف [[متقین]] که [[برترین]] الگوهای انسانی را معرفی می‌کند، یکی از اوصاف [[متقین]] را [[عفت]] و [[پاکدامنی]] برمی‌شمرد:[[متقین]] دارای نفس‌هایی عفیف‌اند، ... اگر [[نفس]] او در آنچه بر آن دشوار است [[فرمان]] [[نبرد]]، او نیز در آنچه نفسش می‌پسندد، اطاعتش نکند،... [[متقین]] [[پاکیزه]] و با غفّت‌اند (پیرو شهوات نیستند)<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳</ref>. [[امام]] {{ع}} راه‌کار [[متقین]] در [[تربیت]] [[نفس]] را عقاب و جریمه [[نفس]] می‌داند، به این نحو که آنچه را مورد علاقه [[نفس]] باشد از او دریغ می‌دارند تا در [[اطاعت خدا]] قوی شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 183- 184.</ref>.
*[[عفت]] و پاک‌دامنی در [[دین]] [[مقدس]] [[اسلام]] از اهمیت و [[جایگاه]] ویژه‌ای برخوردار است به‌گونه‌ای که [[قرآن کریم]] به‌صراحت به حفظ [[عفت]] سفارش می‌کند و می‌فرماید: کسانی‌ که امکانی برای [[ازدواج]] نمی‌یابند، [باید پاک‌دامنی پیشه کنند] تا [[خداوند]] از [[فضل]] خود آنان را بی‌نیاز گرداند<ref>{{متن قرآن|وَأَنكِحُوا الأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ }}؛ سوره نور، آیه ۳۲</ref>. در [[روایات اسلامی]] نیز از [[عفت]] و پاک‌دامنی با تعبیرات بلندی یاد شده است. [[امام علی]] {{ع}} فرد عفیف را هم‌رتبه، بلکه بالاتر از [[مجاهد]] در [[راه خدا]] می‌داند و می‌فرماید: [[پاداش]] مجاهدی که در [[راه خدا]] به [[شهادت]] رسیده، [[برتر]] از فرد پاک‌دامنی نیست که توان [[گناه]] داشته و [[گناه]] نکرده است، که پاک‌دامن در آستانه [[فرشته]] شدن است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۶۶: {{متن حدیث|"مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِيدُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَعْظَمَ أَجْراً، مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ، لَكَادَ الْعَفِيفُ أَنْ يَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَةِ"}}</ref>. [[امام علی]] {{ع}} در توصیف [[متقین]] که [[برترین]] الگوهای انسانی را معرفی می‌کند، یکی از اوصاف [[متقین]] را [[عفت]] و [[پاکدامنی]] برمی‌شمرد:[[متقین]] دارای نفس‌هایی عفیف‌اند، ... اگر [[نفس]] او در آنچه بر آن دشوار است [[فرمان]] [[نبرد]]، او نیز در آنچه نفسش می‌پسندد، اطاعتش نکند،... [[متقین]] [[پاکیزه]] و با غفّت‌اند (پیرو شهوات نیستند)<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳: {{متن حدیث|"أَنْفُسُهُمْ عَفِيفَةٌ،...إِنِ اسْتَصْعَبَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فِيمَا تَكْرَهُ لَمْ يُعْطِهَا سُؤْلَهَا... أَبْرَارٌ أَتْقِيَاءُ ومَيِّتَةً شَهْوَتُهُن"}}</ref>. [[امام]] {{ع}} راه‌کار [[متقین]] در [[تربیت]] [[نفس]] را عقاب و جریمه [[نفس]] می‌داند، به این نحو که آنچه را مورد علاقه [[نفس]] باشد از او دریغ می‌دارند تا در [[اطاعت خدا]] قوی شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 183- 184.</ref>.
 
==گستره [[عفت]]==
==گستره [[عفت]]==
*در [[روایات اسلامی]]، پاک‌دامنی حیطه‌های مختلفی از زندگی [[انسان]] را در برمی‌گیرد. از جمله موارد پاک‌دامنی می‌توان به پاک‌دامنی در [[کلام]]، شکم، پوشش، [[جمال]] و... اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 184.</ref>.
*در [[روایات اسلامی]]، پاک‌دامنی حیطه‌های مختلفی از زندگی [[انسان]] را در برمی‌گیرد. از جمله موارد پاک‌دامنی می‌توان به پاک‌دامنی در [[کلام]]، شکم، پوشش، [[جمال]] و... اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 184.</ref>.
۱۰۸٬۵۴۸

ویرایش