آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۳۳
، ۲۷ دسامبر ۲۰۱۹←پاسخ جامع اجمالی
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
#'''[[امیدواری]] و [[امیدبخشی]]:''' [[امیدواری]] و [[خوشبینی]] معقول نسبت به [[آینده]]<ref>ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۶ـ ۷۸.</ref>: ایجاد و تقویت [[خوشبینی]] به [[آینده]] و [[امید]] به تحقق آرزوهای [[دینی]] و انسانی<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. [[مهدویت]] یعنی نگاه روشن به [[آینده]]، بر این اساس جوامعی که به وعدۀ [[الهی]] [[امیدوار]] باشند به موفقیت دست خواهند یافت<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵</ref>. انسانی که از [[بینش]] [[الهی]] برخوردار بوده و [[معتقد]] است زمانی فرا میرسد که [[حق]] و [[عدالت]] به [[پیروزی]] نهایی خواهد رسید، هیچگاه با خود نمیاندیشد کار از کار گذشته و دیگر امیدی به [[اصلاح]] نیست و تلاش و کوشش برای [[اصلاح جامعه]] بیهوده است، زیرا این [[نومیدی]] و [[یأس]] با روحیۀ [[منتظر ظهور]] [[حضرت بقیة الله]] {{ع}}، به هیچ وجه تناسب ندارد<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳</ref>. | #'''[[امیدواری]] و [[امیدبخشی]]:''' [[امیدواری]] و [[خوشبینی]] معقول نسبت به [[آینده]]<ref>ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۶ـ ۷۸.</ref>: ایجاد و تقویت [[خوشبینی]] به [[آینده]] و [[امید]] به تحقق آرزوهای [[دینی]] و انسانی<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. [[مهدویت]] یعنی نگاه روشن به [[آینده]]، بر این اساس جوامعی که به وعدۀ [[الهی]] [[امیدوار]] باشند به موفقیت دست خواهند یافت<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵</ref>. انسانی که از [[بینش]] [[الهی]] برخوردار بوده و [[معتقد]] است زمانی فرا میرسد که [[حق]] و [[عدالت]] به [[پیروزی]] نهایی خواهد رسید، هیچگاه با خود نمیاندیشد کار از کار گذشته و دیگر امیدی به [[اصلاح]] نیست و تلاش و کوشش برای [[اصلاح جامعه]] بیهوده است، زیرا این [[نومیدی]] و [[یأس]] با روحیۀ [[منتظر ظهور]] [[حضرت بقیة الله]] {{ع}}، به هیچ وجه تناسب ندارد<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳</ref>. | ||
#'''[[حرکت]] و [[پویایی]]:''' رهآورد طبیعی [[انتظار]] حرکت است که با [[امید]] به [[آینده]]، به سمت مطلوب شکل میگیرد. ثمرۀ این حرکت، [[دعوت]] به [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[دعوت]] به سوی [[خدا]]، [[آمادهسازی]] [[زمینۀ ظهور]] و برپایی [[دولت جهانی]] و ایجاد آمادگیهای بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و ایجاد [[توانایی]] در [[نسل]] مؤمنانی است که برای [[یاری امام]] و برای [[زمینهسازی ظهور]] [[قیام]] میکنند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵</ref>. | #'''[[حرکت]] و [[پویایی]]:''' رهآورد طبیعی [[انتظار]] حرکت است که با [[امید]] به [[آینده]]، به سمت مطلوب شکل میگیرد. ثمرۀ این حرکت، [[دعوت]] به [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[دعوت]] به سوی [[خدا]]، [[آمادهسازی]] [[زمینۀ ظهور]] و برپایی [[دولت جهانی]] و ایجاد آمادگیهای بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و ایجاد [[توانایی]] در [[نسل]] مؤمنانی است که برای [[یاری امام]] و برای [[زمینهسازی ظهور]] [[قیام]] میکنند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵</ref>. | ||
#'''[[مقاومت]] و [[پایداری]]:''' [[ظلمستیزی]] و [[بیداری]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] در برابر حکومتهای [[جور]] و [[ستم]] و مدعیان [[غاصب]] [[منصب ولایت]]<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴؛ عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.</ref>. نتیجۀ [[امیدها]] و حرکتها، [[مقاومت]] در برابر جریان باطلی است که در مقابل [[انتظار]]، [[صفآرایی]] کرده است<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[مقاومت]] و برخورد [[فکری]] و [[رفتاری]] با حرکتهای [[اجتماعی]] منحط و تخریبگر و یا نهضتهای مخالف و حفظ [[امت اسلام]] از [[مبتلا]] شدن به انحرافهای [[فکری]] و [[رفتاری]] در سطح اجتماع ضروری است<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. از آنجا که [[شرط ظهور]] [[دولت حق]]، [[آمادگی]] جمعی است، هر کس به اندازه [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] میکوشد و در برابر ناهنجاریهای [[اجتماعی]]، ساکت و بیتفاوت نمیماند<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، | #'''[[مقاومت]] و [[پایداری]]:''' [[ظلمستیزی]] و [[بیداری]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] در برابر حکومتهای [[جور]] و [[ستم]] و مدعیان [[غاصب]] [[منصب ولایت]]<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴؛ عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.</ref>. نتیجۀ [[امیدها]] و حرکتها، [[مقاومت]] در برابر جریان باطلی است که در مقابل [[انتظار]]، [[صفآرایی]] کرده است<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[مقاومت]] و برخورد [[فکری]] و [[رفتاری]] با حرکتهای [[اجتماعی]] منحط و تخریبگر و یا نهضتهای مخالف و حفظ [[امت اسلام]] از [[مبتلا]] شدن به انحرافهای [[فکری]] و [[رفتاری]] در سطح اجتماع ضروری است<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. از آنجا که [[شرط ظهور]] [[دولت حق]]، [[آمادگی]] جمعی است، هر کس به اندازه [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] میکوشد و در برابر ناهنجاریهای [[اجتماعی]]، ساکت و بیتفاوت نمیماند<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی، ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>. | ||
#'''کنترل و [[سلامت اخلاقی جامعه]]:''' ایجاد شور و [[نشاط]] [[اجتماعی]] و انگیزه طهارتخواهی و برخورداری از اوصاف [[حمیده]] در تمام سطوح حیات [[اجتماعی]]<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref> و [[حاکمیت]] روابط انسانی بر [[جامعه]]<ref>ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.</ref>. کنترل [[اجتماعی]] به معنای دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها و گرایش به [[ارزشها]] و هنجارهای [[دینی]] است. چنانچه خود [[امام زمان]]{{ع}} همۀ [[شیعیان]] و [[منتظران]] را به [[اعمال پسندیده]] و دوری از [[بدیها]] و ناهنجاریها فراخوانده، میفرمایند<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶: {{متن حدیث|"فَیَعْمَلُ کُلُّ اِمْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً یَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِینَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لاَ یُنَجِّیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَةٍ"}}</ref>: «هریک از شما باید آنچه را که موجب دوستی ما میشود، پیشه خود سازید و از هر آنچه موجب خشم و ناخشنودی ما میگردد، دوری گزینید؛ زیرا فرمان ما به یکباره و ناگهانی فرا میرسد و در آن زمان توبه و بازگشت برای کسی نفع و سودی ندارد و پشیمانی از گناه، کسی را از کیفر ما نجات نمیبخشد.»<ref>ر.ک. ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵</ref> از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]] فرد سالم، [[زمینهساز]] [[جامعه]] سالم است و [[جامعه]] سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد<ref>ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمه ایی بر آثار تربیتی و روان شناختی انتظار، گفتمان مهدویت، سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.</ref>. یک برنامه منسجم در زمینه گسترش [[فرهنگ انتظار]]، [[انسان]] را در برابر اواج سهمگین [[فساد]] و آلودگی مقاوم و از حل شدن در آلودگی محیط جلوگیری میکند<ref>ر.ک. عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.</ref>. | #'''کنترل و [[سلامت اخلاقی جامعه]]:''' ایجاد شور و [[نشاط]] [[اجتماعی]] و انگیزه طهارتخواهی و برخورداری از اوصاف [[حمیده]] در تمام سطوح حیات [[اجتماعی]]<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref> و [[حاکمیت]] روابط انسانی بر [[جامعه]]<ref>ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.</ref>. کنترل [[اجتماعی]] به معنای دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها و گرایش به [[ارزشها]] و هنجارهای | ||
[[دینی]] است<ref>ر.ک. ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی، ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>، چنانچه خود [[امام زمان]]{{ع}} همۀ [[شیعیان]] و [[منتظران]] را به [[اعمال پسندیده]] و دوری از [[بدیها]] و ناهنجاریها فراخوانده، میفرمایند<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶: {{متن حدیث|"فَیَعْمَلُ کُلُّ اِمْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً یَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِینَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لاَ یُنَجِّیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَةٍ"}}</ref>: «هریک از شما باید آنچه را که موجب دوستی ما میشود، پیشه خود سازید و از هر آنچه موجب خشم و ناخشنودی ما میگردد، دوری گزینید؛ زیرا فرمان ما به یکباره و ناگهانی فرا میرسد و در آن زمان توبه و بازگشت برای کسی نفع و سودی ندارد و پشیمانی از گناه، کسی را از کیفر ما نجات نمیبخشد.»<ref>ر.ک. ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵</ref> از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]] فرد سالم، [[زمینهساز]] [[جامعه]] سالم است و [[جامعه]] سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد<ref>ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمه ایی بر آثار تربیتی و روان شناختی انتظار، گفتمان مهدویت، سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.</ref>. یک برنامه منسجم در زمینه گسترش [[فرهنگ انتظار]]، [[انسان]] را در برابر اواج سهمگین [[فساد]] و آلودگی مقاوم و از حل شدن در آلودگی محیط جلوگیری میکند<ref>ر.ک. عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.</ref>. | |||
#'''[[احساس مسؤولیت در برابر مظلومین]] و [[احساس مسؤولیت در برابر محرومین|محرومین]]:''' [[حاکمیت]] [[روح]] [[ایثار]] و [[از خودگذشتگی]] و [[فداکاری]] و هدایتگری و هدایتطلبی<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. بیشترین اثرگذاری [[انتظار]] در بُعد تعهدها و [[مسئولیتهای اجتماعی]] و احساس دیگر خواهی و [[احسان]] [[دوستی]] عینیت مییابد. همچنان که [[امام موعود]] [[یاور مظلومان]] و [[حامی مستضعفان]] است [[منتظران]] او نیز به [[یاری مظلومان]] و برطرف ساختن مشکلات [[مردم]] میشتابند<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۷، ۸۸؛ عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.</ref>. | #'''[[احساس مسؤولیت در برابر مظلومین]] و [[احساس مسؤولیت در برابر محرومین|محرومین]]:''' [[حاکمیت]] [[روح]] [[ایثار]] و [[از خودگذشتگی]] و [[فداکاری]] و هدایتگری و هدایتطلبی<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. بیشترین اثرگذاری [[انتظار]] در بُعد تعهدها و [[مسئولیتهای اجتماعی]] و احساس دیگر خواهی و [[احسان]] [[دوستی]] عینیت مییابد. همچنان که [[امام موعود]] [[یاور مظلومان]] و [[حامی مستضعفان]] است [[منتظران]] او نیز به [[یاری مظلومان]] و برطرف ساختن مشکلات [[مردم]] میشتابند<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۷، ۸۸؛ عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.</ref>. | ||
#'''[[اصلاحات اجتماعی]]:''' [[اعتقاد]] به [[ظهور]] [[مصلح]] کلّ [[انسان]] را وادار میکند علاوه بر [[اصلاح]] خویش در جهت [[اصلاح]] دیگران نیز کوشش نماید، زیرا اصلاحاتِ زیربناییِ [[اجتماعی]]، [[نیازمند]] تلاش همگانی و یکپارچه است<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.</ref>. با حرکت [[جامعه]] به سمت [[اصلاحات]]، [[بسترهای ظهور]] محقق میشوند، زیرا شخصی که [[جامعه]] در [[انتظار]] اوست اصلاحگر است. این [[اصلاحات]] چند شاخص دارد: [[شناخت]] ویژگیهای جامعۀ آرمانی، [[شناخت]] نقاط [[ضعف]] موجود و برنامه ریزی برای دستیابی به جامعۀ مطلوب<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵</ref> | #'''[[اصلاحات اجتماعی]]:''' [[اعتقاد]] به [[ظهور]] [[مصلح]] کلّ [[انسان]] را وادار میکند علاوه بر [[اصلاح]] خویش در جهت [[اصلاح]] دیگران نیز کوشش نماید، زیرا اصلاحاتِ زیربناییِ [[اجتماعی]]، [[نیازمند]] تلاش همگانی و یکپارچه است<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.</ref>. با حرکت [[جامعه]] به سمت [[اصلاحات]]، [[بسترهای ظهور]] محقق میشوند، زیرا شخصی که [[جامعه]] در [[انتظار]] اوست اصلاحگر است. این [[اصلاحات]] چند شاخص دارد: [[شناخت]] ویژگیهای جامعۀ آرمانی، [[شناخت]] نقاط [[ضعف]] موجود و برنامه ریزی برای دستیابی به جامعۀ مطلوب<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵</ref> |