|
|
| خط ۲: |
خط ۲: |
| {{مهدویت}} | | {{مهدویت}} |
| ==مقدمه== | | ==مقدمه== |
| *در برخی [[روایات]]، [[خروج خراسانی]]، یکی از نشانه‌های [[ظهور]] بیان شده است. اگرچه وی در این [[روایات]] به روشنی معرفی نشده است، برخی او را مردی از [[بنی تمیم]] دانسته‌اند.
| | در [[روایات]] این چنین آمده است که هم زمان با [[خروج سفیانی]] و [[قیام یمانی]]، خراسانی هم [[قیام]] میکند و [[پرچم‌های سیاه]] از سمت [[خراسان]] به سوی [[کوفه]] حرکت کرده و در [[زمان ظهور]] با [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[بیعت]] میکنند. عده‌ای از این [[روایات]] عنوان خراسانی را برداشت کرده‌اند که در مقابل عده‌ای دیگر این عنوان را رد کرده و برخی از آن [[روایات]] را ضعیف دانسته‌اند. |
| *بیشتر روایاتی که از وی نام بردهاند، او را همراه [[سفیانی]] یاد کرده‌اند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: [[خروج خراسانی]]، [[سفیانی]] و [[یمانی]] در یک سال و یک ماه و یک روز تحقق مییابد و بین آنها پرچمی هدایت‌گرتر از [[یمانی]] نیست که او به [[حق]] [[هدایت]] میکند<ref> {{عربی|" خُرُوجُ الثَّلَاثَةِ الْخُرَاسَانِيِ وَ السُّفْيَانِيِ وَ الْيَمَانِيِ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ لَيْسَ فِيهَا رَايَةٌ بِأَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِ "}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۶</ref>. | | ===ویژگی‌های شخصیتی خراسانی=== |
| *در برخی [[روایات]]، از خراسانی و [[سفیانی]]، به دو اسب مسابقه [[تشبیه]] شده‌اند که خراسانی از [[مشرق]] و [[سفیانی]] از [[مغرب]] به سوی [[کوفه]] در حرکتند<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۵۹</ref>.
| | *در منابع اولیه [[حدیث]] [[شیعه]] مانند [[الغیبة ۱ (کتاب)|غیبت]] [[محمد بن ابراهیم نعمانی|نعمانی]]، [[الغیبة ۲ (کتاب)|غیبت]] [[محمد بن حسن طوسی|طوسی]] و [[ارشاد]] [[شیخ مفید]]، روایاتی در خصوص خراسانی وارد شده، که احتمال دارد ایشان را [[یاور]] خراسانیان و یا [[رهبر]] اهالی [[خراسان]] و یا فرماندۀ [[لشکر]] [[خراسان]] دانست. مجموعه قرائن موجود پیرامون شخصیت او دلالت دارد که وی همزمان با [[خروج سفیانی]] و [[یمانی]] ظاهر میشود و نیروهای خود را به سوی [[عراق]] اعزام می‌دارد.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ، ج ۲، ص ۲۵۹، [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ نویسندگان آفتاب مهر، ج ۱ ص ۲۱۷ ـ ۲۱۸</ref> از جملۀ این [[روایات]]:<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة طوسی، ص ۲۷۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار ج ۵۲، ص ۴۶۷: «پرچم‌های سیاهی که ازخراسان در میآید در کوفه فرو میآید، هنگامی که مهدی علیه السلام ظهور کند، این پرچم‌ها برای بیعت به حضور او گسیل میشود»</ref> {{متن حدیث|"تَنْزِلُ الرَّايَاتُ السُّودُ الَّتِي تَخْرُجُ مِنْ خُرَاسَانَ إِلَى الْكُوفَةِ فَإِذَا ظَهَرَ الْمَهْدِيُّ بُعِثَ إِلَيْهِ بِالْبَيْعَةِ"}}<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> برخی از این شخصیت با عنوان [[سید خراسانی]] نام برده و او را از ذریۀ [[امام مجتبی]] یا [[امام حسین]] {{عم}} دانسته‌اند و صفات جسمانی او را هم بیان کرده‌اند که صورتی [[نورانی]] و خالی بر گونه راست یا دست راست دارد.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۲۹۴ـ ۲۹۷</ref> ولی چنانچه گذشت در منابع اولیه تنها تعبیر خراسانی مطرح شده و اشاره‌ای به سیادت یا [[هاشمی بودن]] او نشده است،<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری|م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۷ ـ ۴۴۸؛ [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> و یا گفته شده، خراسانی آخرین [[حاکم]] در [[ایران]] [[پیش از ظهور]] یا معاصر با آخرین فرمانرواست.<ref>ر.ک. [[علی کورانی|کورانی| علی]]، [[عصر ظهور (کتاب)|عصر ظهور]]، ص ۲۷۰</ref> برخی هم او را مردی از [[بنی تمیم]] دانسته‌اند<ref>نعمانی، الغیبة، ص ؟؟؟</ref>.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> عنوان خراسانی به معنای اهل [[خراسان]] فعلی بودن نیست زیرا در صدر [[اسلام]] به [[مشرق]] [[زمین]] [[خراسان]] اطلاق می‌شده است، که شامل [[ایران]] و سایر مناطق [[اسلامی]] متصل به آن، که در گذشته جزء شوروی سابق بودند، می‌شده است، بر این اساس شخص خراسانی اهل هر منطقه‌ایی از این محدوده باشد، نسبت خراسانی به او صحیح است.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۱۷۰، ۱۸۰، ۳۲۰ و ۳۲۲</ref> |
| *البته روایتی نیز [[خروج]] او را یکی از نشانه‌های حتمی [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} یاد کرده که به جای [[خروج یمانی]] ذکر شده است<ref> ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۲۸۹، ح ۶</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۱۹۸ - ۱۹۹.</ref>.
| |
| ==قیام به چه معناست؟==
| |
| از مشهور ترین تعبیرها برای [[انقلاب جهانی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} «[[قیام]]» است. این واژه به معنای «ایستادن».<ref> لسان العرب، ج۵، ص۳۴۵؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۱۵۳۱.</ref> و در اصطلاح عبارت از: [[نهضت جهانی حضرت مهدی]]{{ع}} در برابر [[ستمگران]]، برای برپایی [[قسط]] و [[عدل]] در سراسر کره [[زمین]] است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۰۲.]</ref>.
| |
|
| |
|
| ==خراسانی کیست؟== | | ===نقد [[روایات]] دربارۀ خراسانی=== |
| در زبان [[عامه]] و منابع متأخر و آثار جدید، از [[قیام]] فردی به نام [[سید خراسانی]] نام برده میشود و مهم‌ترین [[نشانه‌های ظهور]] به شمار می‌رود. اولاً باید توجه داشت که عنوان [[سید]] برای خراسانی درست نیست و در دو سه روایتی که دربارۀ این نشانه وجود دارد، حرفی از سیادت وی یا [[علوی]] بودنش نیست<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۴۵.]</ref>
| | *باید توجه داشت، از مجموع کتب متأخر و معاصری که از [[خراسان]] یاد کرده‌اند، استفاده میشود، مؤلفان آنها چنین عنوان و نشانه‌ای را از برخی [[احادیث]] مربوط به [[خراسان]] یا غیر آن برداشت کرده و آن را رواج داده‌اند وگرنه در [[احادیث]] [[علائم]]، چنین شهرتی وجود ندارد و یکی دو [[روایت]] [[نقل]] شده هم برای استناد به آن کافی نیست. به نظر می‌رسد خراسانی، عنوانی است که از [[احادیث]] مربوط به [[خراسان]] و مشرق [[زمین]] و مردی که همراه اهل [[خراسان]] [[قیام]] میکند، انتزاع شده و در واقع، متأخران با استفاده از مضمون [[احادیث]]، چنین عنوانی را پدید آورده‌اند.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری|م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۷ ـ ۴۴۸</ref> [[شاهد]]، آنکه در کتاب "معجم [[احادیث]] المهدی" ـ که منبعی برای کتب معاصر به شمار می‌رود ـ مکرر از خراسانی نام برده شده؛ اما به احادیثی ارجاع شده که نامی از خراسانی و حتی مردی از [[خراسان]] در آنها نیست. مثلًا در فهرست این کتاب می‌خوانیم: "روایتی که می‌گوید آمدن خراسانی و [[شعیب]] ۷۲ [[ماه]] [[پیش از ظهور]] [[مهدی]] است<ref>معجم أحادیث المهدی، ج ۲، ص ۵۰۳</ref> آنگاه به خبری از کتاب [[الفتن]] [[نعیم بن حماد]] آدرس می‌دهد که می‌گوید: {{متن حدیث|"تَخْرُجُ رَایَةً سَوْدَاءُ لِبَنِی الْعَبَّاسِ، ثُمَّ تَخْرُجُ مِنَ خُرَاسَانَ أُخْرَی سَوْدَاءَ، قلانسهم سُودُ، وَ ثِیَابِهِمْ بَیْضَ، عَلَی مقدّمتهم رَجُلُ یُقَالُ لَهُ: شُعَیْبُ بْنِ صَالِحٍ... یَکُونُ بَیْنَ خُرُوجُهُ وَ بَیْنَ أَنْ یُسَلِّمَ الْأَمْرِ لِلْمَهْدِیِّ اثْنَانِ وَ سَبْعُونَ شَهْراً"}}<ref>الفتن، ج ۱، ص ۱۸۸، معجم أحادیث المهدی، ج ۱، ص ۳۹۷</ref> مورد دیگری که در معجم از او به خراسانی تعبیر شده،<ref>معجم أحادیث المهدی، ج ۲، ص ۵۰۳: {{متن حدیث|"قَدْ یَکُونُ الْحَارِثِ الْمَذْکُورِ فِی بَعْضِ الرِّوَایَاتِ هُوَ نَفْسِ الْخُرَاسَانِیِّ"}}</ref> مردی از [[ماوراء النهر]] است: «یَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ وَرَاءِ النَّهَرِ یُقَالُ لَهُ الْحَارِثُ»<ref>سنن ابی داود، ج ۲، ص ۳۱۱، ح ۴۲۹۰، الملاحم ابن منادی، ص ۱۸۵، به نقل از آن، معجم أحادیث المهدی، ج ۱، ص ۳۹۶</ref> در مجموع از این کتاب و کتاب عصر الظهور ـ که در آن هم نام خراسانی زیاد آمده است ـ استفاده میشود نویسندۀ آن دو، [[صاحب]] [[پرچم‌های سیاه خراسان]] را همان خراسانی دانسته‌اند حال آنکه احادیثی که به آنها [[استدلال]] شده، اولًا به صراحت نامی از [[خراسان]] نبرده و ثانیاً قابل قبول نیست؛ زیرا منبع آن [[الفتن]] [[نعیم بن حماد]] است و بسیاری از این [[احادیث]] از [[معصوم]] صادر نشده است.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری|م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۷ ـ ۴۴۸</ref> یعنی آنچه در [[روایات]] وجود دارد سخن از [[خراسان]] و پرچم‌های سیاهی است که از آن منطقه میآید و این موضوع هم تنها در دو روایتی وجود دارد که [[سند]] هر دو [[روایت]] ضعیف است.<ref>ر.ک. [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]؛ [[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور]]، ص ۲۱۸ ـ ۲۱۹</ref> |
| | |
| ==خراسانی در روایات== | |
| [[حدیث]] نخست، به [[امام صادق]]{{ع}} منسوب است که فرمود: "پیش از این امر، پنج علامت وجود دارد: ندا، [[سفیانی]]، خراسانی، نفْس [[زکیه]] و خَسْف در [[بیدا]]" <ref>الغیبة، نعمانی: ص۳۰۱.</ref>. در [[سند]] این [[روایت]]، [[محمد]] [[رازی]] و ابو سمینه وجود دارند که تضعیف شده‌اند<ref>رجال النجاشی: ج۲ ص۲۲۶ و ۲۱۶.</ref>. به علاوه قطعی نیست که مراد از "این امر"، [[ظهور امام زمان]] باشد؛ بلکه ممکن است مراد ایشان، [[گشایش]] [[شیعیان]] و [[فرج عمومی]] باشد نه خصوص [[فرج]] [[امام عصر]]؛ کما این که در بیان آن بزرگواران، فَرَج، به معنای [[گشایش]] [[شیعه]] آمده است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۴۵.]</ref>
| |
| | |
| [[حدیث]] دوم از [[امام باقر]]{{ع}} است: "[[بنی عباس]] حتماً به [[حکومت]] خواهند رسید و آن گاه که [[حاکم]] شوند، [[اختلاف]] پیدا کنند و پراکندگی میان آنان ایجاد شود و خراسانی و [[سفیانی]]، [[خروج]] خواهند کرد. یکی از شرق و دیگری از غرب. آن دو به سرعت به [[کوفه]] می‌آیند و [[بنی عباس]] را نابود میکنند و کسی از آنان را باقی نمی‌گذارند"<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۴۵.]</ref>
| |
| | |
| این [[حدیث]] در جای دیگری ضمن خبری طولانی آمده و اضافه میکند که [[قیام سفیانی]] و [[یمانی]] و خراسانی، در یک روز خواهد بود. اما در [[سند]] آن، افراد مجهولی قرار دارند<ref>احمد بن یوسف و یوسف بن کلیب.</ref> و نمی‌توان به آن [[اعتماد]] کرد. از نظر متن هم اشکالاتی در آن به چشم می‌خورد که عبارت‌اند از:
| |
| #در بخش اول [[حدیث]]، بر [[حکومت بنی عباس]] تصریح شده و [[بنی عباس]] قرن‌ها پیش از صفحۀ روزگار محو شده‌اند.
| |
| #سخن از [[بنی عباس]] و [[بنی امیه]] و [[پرچم‌های سیاه]] و [[ندای ابلیس]] به [[قتل]] مظلومانه که احتمالاً شعار [[بنی امیه]] دربارۀ [[عثمان]] است و [[کشتار]] فراوان از [[بنی امیه]] که در آغاز [[حکومت]] [[عباسیان]] اتفاق افتاد، همه و همه مربوط به [[عصر حضور]] [[ائمه]] و بخصوص دوران [[امام صادق]]{{ع}} است که انتساب مطالبی به [[ائمه]]{{عم}} رواج داشته است.
| |
| #این که خراسانی و [[یمانی]] و [[سفیانی]] در یک [[روز قیام]] کنند، با دیگر [[احادیث]] تناقض دارد و این سه حادثۀ مهم در یک روز اتفاق بیفتد، جای تأمل دارد.
| |
| #در هیچ [[حدیثی]] از این سه نفر [[سفیانی]]، [[یمانی]] و خراسانی در کنار هم یاد نشده، بخصوص که خراسانی در دو [[روایت]] بیشتر نیامده و به نظر می‌رسد که [[راوی]] یا [[راویان]]، در نام او به اشتباه افتاده باشند.
| |
| #با توجه به [[راویان]] واقفی این گزارش [[علی بن ابی حمزه]] و وهیب بن حفص احتمال [[جعل]] و سوء استفادۀ آنان از این متن با توجه به حوادث پدید آمده در دوران آنها بسیار جدی است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۴۷.]</ref>
| |
| | |
| از مجموع کتب متأخر و معاصری که خراسانی یاد کرده‌اند، استفاده میشود که مؤلفان آنها چنین عنوان و نشانه‌ای را از برخی [[احادیث]] مربوط به [[خراسان]] یا غیر آن برداشت کرده و آن را رواج داده‌اند وگرنه در [[احادیث]] [[علائم]]، چنین شهرتی وجود ندارد و یکی از دو [[روایت]] [[نقل]] شده هم برای استناد به آن کافی نیست. به نظر می‌رسد که خراسانی، عنوانی است که از [[احادیث]] مربوط به خراسانی و [[مشرق]] [[زمین]] و مردی که همراه اهل [[خراسان]] [[قیام]] میکند، انتزاع شده و در واقع، متأخران با استفاده از مضمون [[احادیث]]، چنین عنوانی را پدید آورده‌اند. [[شاهد]]، آن که در معجم [[احادیث]] المهدی که منبعی برای کتب معاصر به شمار می‌رود، مکرر از خراسانی نام برده شده؛ اما به [[احادیث]] ارجاع شده که نام از خراسانی و حتی مردی از [[خراسان]] در آنها نیست. مثلاً در فهرست این کتاب می‌خوانیم: «روایتی که می‌گوید آمدن خراسانی [[شعیب]] ۷۲ ماه [[پیش از ظهور]] [[مهدی]] است...» <ref>معجم أحادیث المهدی: ج۲ ص۵۰۳.</ref>آن گاه به خبری از [[الفتن]] [[ابن حماد]] آدرس می‌دهد که می‌گوید: «تخرج رایة سواء لبنی العاس [[قم]] تخرج من [[خراسان]] اخری سوداء قلانسهم سود و قیابهم بیض [[علی]] مقدمتهم [[رجل]] یقال له [[شعیب بن صالح]]... یکون بین خروجه و ان یسلم الأمر للمهدی اثنان و سبعون شهراً» <ref>پرچم سیاهی از بنی عباس آشکار میشود. سپس پرچم سیاه دیگری از خراسان بیرون میآید که صاحبان آن پرچم‌ها کلاه سیاه و لباس سفید بر تن دارند و جلودارشان مردی از بنی تمیم به نام شعیب بن صالح است. قیام او تا واگذاری حکومت به مهدی ۷۲ ماه طول می‌کشد؛ الفتن: ج۱ ص۱۸۸، معجم أحادیث المهدیريال ج۱ ص۳۹۷).</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۴۷.]</ref>
| |
| | |
| مورد دگیری که در معجم از او به خراسانی تعبیر شده <ref>معجم أحادیث المهدی، ج۲ ص۵۰۳: قد یکون الحارث المذکور فی بعض الروایات هو نفس الخراسانی.</ref>، مردی از ماوراء النهر است: "یخرج من وراء النهر یقال له الحارث". <ref>سنن ابی داود: ج۲ ص۳۱۱ ح۴۲۹۰، الملاحم ابن منادی: ص۱۸۵، به نقل از آن، معجم أحادیث المهدی، ج ۱ ص۳۹۷.</ref>در مجموع از این کتاب و کتاب عصر الظهور که در آن هم نام خراسانی زیاد آمده است استفاده میشود که نویسندۀ آن دو، [[صاحب]] [[پرچم‌های سیاه خراسان]] را همان خراسانی دانسته‌اند حال آن که احادیثی که به آنها [[استدلال]] شده، اولاً به صراحت نامی از [[خراسان]] نبرده و ثانیاً قابل قبول نیست؛ زیرا منبع آن [[الفتن]] [[نعیم بن حماد]] است و بسیاری از این [[احادیث]] [[معصوم]] صادر نشده است <ref>دربارۀ این احادیث: ر.ک: معجم أحادیث المهدی: ج۲ ص۵۰۳ و ۵۰۴. مقایسه کنید با ج۱ ص۳۷۴ و ۴۰۵؛ عصر الظهور: ص۲۳۸ و ۲۴۵.</ref> | |
| <ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۴۸.]</ref>
| |
| | |
| ==خراسانی در موعودنامه==
| |
| *اندکی [[پیش از ظهور]] [[حضرت]]، در میان [[ایرانیان]]، شخصی با عنوان [[سید خراسانی]] ظاهر شده که [[رهبری سیاسی]] [[مردم]] را به عهده می‌گیرد و [[شعیب بن صالح]] نیز [[رهبری]] [[نظامی]] را و [[ایرانیان]] تحت [[رهبری]] این دو تن، نقش مهمی را در حرکت [[ظهور]] آن [[حضرت]] ایفا میکنند. [[سید خراسانی]] و [[شعیب]] [[جنگ]] را در مرزهای [[ایران]]، [[ترکیه]] و [[عراق]] [[هدایت]] میکنند و نیروهای مستقر در [[شام]]، خود را به پیش رانده و در همان زمان، از دو جناح [[عراق]] و [[شام]]، اماده پیشروی بزرگ به سوی [[فلسطین]] و [[قدس]] می‌شوند.
| |
| *پیرامون شخصیت [[سید خراسانی]]، سؤال‌های بسیاری مطرح است. از مهم‌ترین آنها این است که آیا مراد از خراسانی در [[روایات]]، فرد معینی است و یا این‌که تعبیر از [[رهبر]] [[ایران]] است که در [[زمان ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} وجود خواهد داشت؟ [[روایات]] به روشنی دلالت دارد بر این‌که آن شخصیت از ذریه [[امام مجتبی]] {{ع}} و یا [[امام حسین]] {{ع}} است و از او به‌عنوان [[هاشمی]] خراسانی یاد شده است و صفات جسمی وی را که دارای صورتی [[نورانی]] و خال بر گونه راست و یا دست راست دارد، بیان کرده است.
| |
| *اما روایاتی که در منابع [[حدیث]] درجه اوّل [[شیعه]] -مانند [[غیبت نعمانی]] و طوسی- در خصوص این شخص وارد شده است، احتمال دارد ایشان را به [[یاور]] خراسانیان و یا [[رهبر]] اهالی [[خراسان]] و یا [[فرمانده لشکر]] [[خراسان]] [[تفسیر]] کرد. زیرا این [[روایات]] تعبیر به "خراسانی" تنها نموده نه [[هاشمی]] خراسانی، اما مجموعه قرائن موجود، پیرامون شخصیت او دلالت دارد که مشخص است وی همزمان با [[خروج سفیانی]] و [[یمنی]] ظاهر میشود و نیروهای خود را به سوی [[عراق]] اعزام می‌دارد که [[سپاهیان]] [[سفیانی]] را [[شکست]] می‌دهند.
| |
| *نسبت ایشان به [[خراسان]] به این معنا نیست که حتما اهل استان [[خراسان]] فعلی باشد، چون در [[صدر اسلام]]، نسبت دادن به [[خراسان]] به مشرق‌زمین اطلاق می‌شده است که شامل [[ایران]] و سایر مناطق [[اسلامی]] متّصل به آنکه امروز تحت اشغال شوروی است، میشود. بنابراین شخص خراسانی اهل هرمنطقه‌ای که از این محدوده باشد، نسبت او به [[خراسان]] صحیح است، چنان‌که از منابع درجه اول [[حدیثی]] [[شیعه]] استفاده نمی‌شود که او [[سید حسنی]] و یا [[حسینی]] است؛آن‌گونه که در منابع روائی برادران [[اهل سنت]] به آن تصریح شده است. [[سید خراسانی]]، اخرین شخصی است که [[پیش از ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} بر [[ایران]] [[حکومت]] کرده و یا معاصر با آخرین فردی است که فرمانروای [[ایران]] خواهد بود<ref>عصر ظهور، علی کورانی، ترجمه عباس جلالی، ص ۲۷۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۱۶.</ref>.
| |
| ==خراسانی در [[فرهنگنامه]] مهدویت==
| |
| *در برخی [[روایات]]، [[خروج خراسانی]]، یکی از نشانه‌های [[ظهور]] بیان شده است. اگرچه وی در این [[روایات]] به روشنی معرفی نشده است، برخی او را مردی از [[بنی تمیم]] دانسته‌اند.
| |
| *بیشتر روایاتی که از وی نام بردهاند، او را همراه [[سفیانی]] یاد کرده‌اند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: [[خروج خراسانی]]، [[سفیانی]] و [[یمانی]] در یک سال و یک ماه و یک روز تحقق مییابد و بین آنها پرچمی هدایت‌گرتر از [[یمانی]] نیست که او به [[حق]] [[هدایت]] میکند<ref> {{عربی|" خُرُوجُ الثَّلَاثَةِ الْخُرَاسَانِيِ وَ السُّفْيَانِيِ وَ الْيَمَانِيِ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ لَيْسَ فِيهَا رَايَةٌ بِأَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِ "}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۶</ref>.
| |
| *در برخی [[روایات]]، از خراسانی و [[سفیانی]]، به دو اسب مسابقه [[تشبیه]] شده‌اند که خراسانی از [[مشرق]] و [[سفیانی]] از [[مغرب]] به سوی [[کوفه]] در حرکتند<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۵۹</ref>.
| |
| *البته روایتی نیز [[خروج]] او را یکی از نشانه‌های حتمی [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} یاد کرده که به جای [[خروج یمانی]] ذکر شده است<ref> ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۲۸۹، ح ۶</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۱۹۸ - ۱۹۹.</ref>.
| |
| | |
| ==خراسانی در فرهنگنامه آخرالزمان==
| |
| *"خراسانی" مردی است که در [[روایات]] [[آخرالزمان]] از [[قیام]] او یاد شده است. علاوه بر این که واژه "خراسانی" خصوصاً ذکر شده است، اما در برخی [[روایات]] از [[قیام]] مردی از منطقه [[خراسان]] یاد میشود که با لشکری فراوان [[قیام]] می‌‌نماید. بعضی از [[محدثین]] "خراسانی" را نامی خاص برای شخصی معین گرفته‌اند و بعضی آن را اسمی توصیفی برای خروج‌کننده‌ای از منطقه [[خراسان]] می‌‌دانند، یعنی می‌‌گویند امکان دارد نام این فرد قیام‌کننده "خراسانی" نباشد و حتی ممکن است اهل [[خراسان]] هم نباشد بلکه چون از آن [[ناحیه]] [[قیام]] خود را آغاز میکند به این صفت مشهور میشود.
| |
| *[[امام باقر]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرمود: به [[یقین]] بنی‌العباس [[پادشاهی]] کنند و پس از آن [[اختلاف]] در میانشان افتاده و آنان را متفرق میکند. آنگاه خراسانی و [[سفیانی]] [[قیام]] میکنند، این (خراسانی) از [[شرق]]، و آن ([[سفیانی]]) از [[غرب]] حرکت میکند و مانند اسب مسابقه خواهند تاخت تا این که در [[شهر]] [[کوفه]] به هم خواهند رسید و احدی از آنان (بنی‌العباس) را [[باقی]] نخواهند گذاشت. سپس [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: [[سفیانی]] و [[یمانی]] و خراسانی در یک سال و یک [[ماه]] و یک [[روز قیام]] خواهند نمود<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۱۹۴.</ref>.
| |
| *[[امام صادق]]{{ع}} نیز در [[حدیثی]] فرمود: خراسانی و [[سفیانی]] و [[یمانی]] دقیقاً در یک سال و یک [[ماه]] و یک روز با هم [[قیام]] می‌‌نمایند، و در این میان [[یمانی]] از همه درست کارتر است زیرا به سوی [[حق]] [[دعوت]] می‌‌نمایند<ref>ارشاد مفید: ص ۳۳۹.</ref>. در [[حدیث]] دیگری [[امام باقر]]{{ع}} می‌‌فرماید: [[سفیانی]] و [[یمانی]] و خراسانی، هر سه در یک سال و یک [[ماه]] و یک [[روز قیام]] میکنند و چون مهره‌های دربند کشیده، پی در پی خواهند آمد و [[پریشانی]] و [[سختی]] از هر سو سربرمی‌‌آورد. وای به حال کسی که با آنان به [[مخالفت]] برخیزد. در میان این سه گروه، گروه [[یمانی]] از همه درست کارتر است، زیرا که [[پرچم]] او به [[حق]] برافراشته شده و [[مردم]] را به سوی [[صاحب شما]] (یعنی [[حضرت صاحب الامر]] [[مهدی]]{{ع}}) [[دعوت]] می‌‌نماید...<ref>بحار الأنوار: ج ۵۲، ص ۲۱۰ و ۲۳۲.</ref>.[[امام صادق]]{{ع}} پنج نشانه را از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] برشمردند که یکی از این نشانه [[قیام خراسانی]] می‌‌باشد<ref>غیبت نعمانی: ص ۲۵۷.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]] صفحه ۲۳۱-۲۳۲.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==پرسش مستقیم== | | ==پرسش مستقیم== |
| # [[خراسانی که قیامش از نشانه‌های غیرحتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)]] {{nowrap|[[Image:127.png|10px]] }} | | # [[خراسانی که قیامش از نشانه‌های غیرحتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)]] |
| | |
| {{پرسمان قیام خراسانی}} | | {{پرسمان قیام خراسانی}} |
|
| |
|
| خط ۵۹: |
خط ۲۲: |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| *[[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی ج۷]] | | {{فهرست اثر}} |
| *[[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]] | | {{ستون-شروع|2}} |
| | * [[پرونده:10119015.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری|م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']] |
| | * [[پرونده:13681098.jpg|22px]] [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|'''امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور''']]. |
| | * [[پرونده:151959.jpg|22px]] [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|'''زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی''']] |
| | * [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید''']] |
| | * [[پرونده:151908.jpg|22px]] [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]، [[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|'''تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور''']]. |
| | * [[پرونده:1368298.jpg|22px]] [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']] |
| | * [[پرونده:13681082.jpg|22px]] [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|'''شرایط و علائم حتمی ظهور''']]. |
| * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | | * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] |
| * [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
| | {{پایان}} |
| | | {{پایان}} |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس2}} | | {{پانویس2}} |
