←مقدمه
(←مقدمه) |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
== | ==توحید صفاتی در فرهنگ شیعه== | ||
* توحید صفاتی به معنای [[یگانگی]] ذات و صفات [[خداوند]] است. صفات [[خداوند]]، حقایقی غیر از ذات نیستند تا [[ذات خدا]] بدانها اتصاف یابد؛ بلکه صفات [[خدا]]، عین یکدیگرند و عین ذات او. این آموزه را "عینیت صفات با ذات" می‌نامند. [[اختلاف]] ذات با صفات و نیز [[اختلاف]] صفات با یکدیگر، از محدودیت ذات سرچشمه می‌گیرد؛ اما نامحدود بودن [[خداوند]]، [[اختلاف]] در ذات و صفات را بر نمی‌تابد. [[توحید صفاتی]] همانند [[توحید ذاتی]]، از اصول [[معارف اسلامی]] و عالی‌ترین اندیشه‌های بشری است که نمودی ویژه در [[تشیع]] دارد<ref>مجموعه آثار، ۲/ ۱۰۱؛ التوحید، ۱/ ۱۳۹.</ref>. در برابر [[شیعه]] و بیشترینه [[معتزله]]- که به عینیت صفات با ذات معتقدند- [[اشاعره]] صفات را زائد بر ذات می‌دانند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 202.</ref>. | |||
*در نظرگاه [[اشعری]]، صفات عبارت از معانی ازلی هستند که نه عین ذات‌اند و نه غیر ذات، و از گذر آنها، [[ذات خدا]] به [[علم]] و [[قدرت]] و دیگر صفات متصف می‌گردد<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۴/ ۵۲ و ۵۳.</ref>. نظریه [[اشاعره]] افزون بر آنکه موجب محدودیت [[ذات خداوند]] می‌شود، ذات را- در اوصاف کمالی- به غیر خویش محتاج می‌انگارد، و احتیاج با غنای ذاتی [[خداوند]] سازگار نیست<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 202.</ref>. | |||
*برخی از معتزلیان به "[[نیابت]]" ذات از صفات معتقدند؛ بدین معنا که آنچه از صفات [[ظهور]] می‌یابد، از ذات نیز ظاهر می‌شود نه آنکه ذات به واقع دارای این صفات باشد. اینان را "نفاة"- کسانی که صفات خدارا نفی می‌کنند- میگویند<ref>محاضرات فی الالهیات، ۶۲.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 202.</ref>. | |||
==توحید صفاتی در فرهنگ اصطلاحات کلام== | |||
*"[[توحید صفاتی]]" از جمله مباحث [[خداشناسی]] است که فرقه‌های [[اسلامی]] درباره آن اختلاف‌نظر دارند. بحث برانگیزترین آنها [[نظریه ]]"[[اشاعره]]" است که به زیادت صفات بر ذات قائل بودند<ref>اشاعره میگویند صفات الهی زائد بر ذات و ملازم با آن بوده و در نتیجه قدیم و ازلی است. به بیان دیگر، صفات ذاتی نه عین ذات و نه غیر آن است. (عضدالدین ایجی، شرح المواقف، ص۴۷ - ۴۶).</ref>. | *"[[توحید صفاتی]]" از جمله مباحث [[خداشناسی]] است که فرقه‌های [[اسلامی]] درباره آن اختلاف‌نظر دارند. بحث برانگیزترین آنها [[نظریه ]]"[[اشاعره]]" است که به زیادت صفات بر ذات قائل بودند<ref>اشاعره میگویند صفات الهی زائد بر ذات و ملازم با آن بوده و در نتیجه قدیم و ازلی است. به بیان دیگر، صفات ذاتی نه عین ذات و نه غیر آن است. (عضدالدین ایجی، شرح المواقف، ص۴۷ - ۴۶).</ref>. | ||
*در صفات ذاتی، بحث بر این است که "چگونه می‌‌توان برای [[خداوند]] صفاتی را اثبات کنیم، بدون آنکه مستلزم تکثری باشد و با ذات احدیت او منافات نداشته باشد"<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۸۴.</ref>. | *در صفات ذاتی، بحث بر این است که "چگونه می‌‌توان برای [[خداوند]] صفاتی را اثبات کنیم، بدون آنکه مستلزم تکثری باشد و با ذات احدیت او منافات نداشته باشد"<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۸۴.</ref>. | ||
==دیدگاه‌ها== | ==دیدگاه‌ها== | ||
===دیدگاه [[امامیه]]=== | ===دیدگاه [[امامیه]]=== | ||