بحث:مؤلفه‌های معرفت امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۱۳
، ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰←نتیجه گیری
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
#[[اعتقاد]] به [[مقام امامت]]، [[وصایت]] و [[ولایت]] آن [[حضرت]]، به عنوان دوازدهمین و [[آخرین امام]]. | #[[اعتقاد]] به [[مقام امامت]]، [[وصایت]] و [[ولایت]] آن [[حضرت]]، به عنوان دوازدهمین و [[آخرین امام]]. | ||
#[[اعتقاد]] به [[مقام عصمت]]، برخورداری از [[علم لدنی]] و غیبی، دارا بودن [[مقام ولایت]] و سایر [[کمالات]] منحصر به فرد [[مقام امامت]] و حتمی بودن [[ظهور]] آن [[حضرت]]. | #[[اعتقاد]] به [[مقام عصمت]]، برخورداری از [[علم لدنی]] و غیبی، دارا بودن [[مقام ولایت]] و سایر [[کمالات]] منحصر به فرد [[مقام امامت]] و حتمی بودن [[ظهور]] آن [[حضرت]]. | ||
==پاسخ تفصیلی== | |||
==مراد از [[معرفت]]== | |||
*مراد از [[معرفت امام]] زمان{{ع}} حصول [[ایمان]] و [[اعتقاد]] قلبی نسبت به [[مقام]] [[الهی]] ایشان و توجه به [[جایگاه]] رفیع [[دینی]] و [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] [[حضرت]] در عصر حاضر است نه اینکه مراد از آن تنها [[شناخت]] شناسنامه‌ای، یعنی دانستن اسم و [[نسب]] و خصوصیات ظاهری [[حضرت]] باشد، چنین [[شناخت]] و معرفتی، اساس اندیشۀ [[انتظار ظهور]] را شکل می‌دهد و بدون آن، حرکت در جادۀ [[انتظار]]، ممکن نیست. [[معرفت امام]] و توجه به [[شئون]] [[تکوینی]] و [[تشریعی]] [[مقام امامت]]، به تناسب [[فهم]] و [[درک]] افراد، دارای مراتب مختلفی است که هرکس به [[میزان]] ظرفیت، تلاش و استعداد خود، می‌تواند به درجۀ خاصی از [[معرفت]] حصولی یا [[شناخت]] حضوری نائل آید<ref>ر.ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۵۳ – ۵۹؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref>. | |||
*اما سؤال اینجاست حداقل [[معرفت امام]]، یعنی همان چیزی که نبودش مساوی با [[جاهلیت]] و [[بی دینی]] خواهد بود چیست؟ [[امام صادق]] {{ع}} در سخنی با [[معاویه]] بن وهب، حداقل [[معرفت امام]] را هم‌شأن دانستن [[امام]] و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} دانسته و فرموده‌اند: «کم‌ترین درجۀ [[معرفت امام]]، [[اعتقاد]] به هم وزن و هم‌شأن بودن او با [[پیامبر]] {{صل}} است، مگر در [[شأن]] و مرتبۀ [[نبوت]] که از این نظر، [[امام]] [[وارث پیامبر]] {{صل}} است. همچنین اعتراف به اینکه [[اطاعت از امام]]، [[اطاعت از خدا]] و [[پیامبر]] است و نیز [[فرمانبری]] از او، واگذاری امور به او، عمل به گفته‌های او و [[اعتقاد]] به این موضوع که بعد از [[پیامبر]] {{صل}}، [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و بعد از او، [[حسن]] و [[حسین]] تا [[حضرت حجت]] {{ع}} [[جانشینان پیامبر]] و [[پیشوایان]] مسلمین‌اند»<ref>{{متن حدیث|أَدْنَی مَعْرِفَةُ الْإِمَامِ أَنَّهُ عَدْلُ النَّبِیِّ إِلَّا دَرَجَةِ النُّبُوَّةِ وَ وَارِثُهُ وَ أَنَّ طَاعَتَهُ طَاعَةُ اللَّهِ وَ طَاعَةُ رَسُولِ اللَّهِ وَ التَّسْلِیمُ لَهُ فِی کُلِّ أَمْرٍ وَ الرَّدِّ إِلَیْهِ وَ الْأَخْذِ بِقَوْلِهِ وَ یَعْلَمُ أَنَّ الْإِمَامُ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ بَعْدِهِ الْحَسَنُ ثُمَّ الْحُسَیْنِ ثُمَّ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ ثُمَّ أَنَا ثُمَّ بَعْدِی مُوسَی ابْنِی وَ بَعْدِهِ عَلِیُّ ابْنِهِ وَ بَعْدَ عَلِیِّ مُحَمَّدِ ابْنَهُ وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ عَلِیُّ ابْنِهِ وَ بَعْدَ عَلِیِّ الْحَسَنُ ابْنُهُ وَ الْحُجَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ}}؛ کفایة الأثر، ص۲۶۳؛ بحار الانوار، ج۴، ص۵۵ و ج۳۶، ص۴۰۷.</ref>.<ref>ر.ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۵۳ – ۵۹.</ref> | |||
*طبق [[کلام]] [[امام صادق]] {{ع}} پایین‌ترین درجۀ [[معرفت امام]]، [[اقرار]] به این مسأله است که [[امام]] در همۀ [[شئون]] ولائی غیر از [[شأن]] [[نبوت]]، معادل و هم وزن [[پیامبر]] {{صل}} است و این [[شناخت]] صرفاً با [[معرفت]] [[شیعی]] و دیدگاه [[کلامی]] [[امامیه]] قابل حصول است، یعنی باید خلفای [[پیامبر]] {{صل}} را در [[دوازده امام]] [[معصوم]] [[بلافصل]]، منحصر دانست؛ زیرا خاستگاه واقعی [[امامت]] و [[خلافت]]، فقط در [[بینش]] [[کلامی]] [[شیعه]]، عینیت و تبلور می‌یابد، نه غیر آن<ref>ر.ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۵۳ – ۵۹؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref>. | |||
==مؤلفه‌های [[معرفت امام مهدی]] {{ع}}== | |||
*بر اساس فرمایش [[امام صادق]] {{ع}} [[معرفت امام]] دارای سه مؤلفه اساسی است: | |||
===[[معرفت]] شخص=== | |||
*مراد از [[معرفت]] شخص، [[اعتقاد]] به [[تولد]] [[حضرت]] و خصوصیات اسمی و نسبی ایشان است؛ یعنی [[باور]] به اینکه ایشان [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و آخرین [[وصی پیامبر]] {{صل}} و هم اکنون [[حی]] و زنده هستند، اما بنا به [[مصلحت]] [[الهی]] در پس پردۀ [[غیبت]] به سر می‌برند تا زمانی که ارادۀ [[الهی]] بر تحقق ظهورش تعلق گیرد. [[امام موسی کاظم ]]{{ع}} در این باره فرموده است: «هر که در چهار چیز [[شک]] کند، به همۀ آنچه [[خدای تبارک و تعالی]] نازل کرده، [[کافر]] شده است. یکی از آنها [[معرفت امام]] است که در هر عصر و زمانی می‌‌بایست او را به شخص و صفات و خصوصیاتش [[شناخت]]»<ref>{{متن حدیث|مَنْ شَکَّ فِی أَرْبَعَةِ فَقَدْ کَفَرَ بِجَمِیعِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَحَدُهَا مَعْرِفَةُ الْإِمَامِ فِی کُلِّ زَمَانٍ وَ أَوَانٍ بشخصه وَ نَعَتَهُ}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص۴۱۳.</ref>. [[صفوان بن مهران]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] کرده است: «کسی که به همۀ [[امامان]] [[اقرار]] کند، اما [[مهدی]] را [[انکار]] نماید، مانند کسی است که به همۀ [[پیامبران]] [[ایمان]] بیاورد، اما [[نبوت]] [[محمد]] {{صل}} را [[انکار]] کند. از ایشان پرسیدند: "یابن [[رسول الله]]! [[مهدی]] از [[فرزندان]] شما کیست؟" فرمود: پنجمین نفر از [[فرزندان]] [[هفتمین امام]]؛ کسی که شخص او از شما [[نهان]] میشود و بردن نام وی بر شما روا نخواهد بود»<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَقَرَّ بِجَمِیعِ الْأَئِمَّةِ وَ جَحَدَ الْمَهْدِیِّ کَانَ کَمَنْ أَقَرَّ بِجَمِیعِ الْأَنْبِیَاءِ وَ جَحَدَ مُحَمَّداً {{صل}} نُبُوَّتَهُ فَقِیلَ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَنِ الْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِکَ قَالَ الْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ السَّابِعِ یَغِیبُ عَنْکُمْ شَخْصُهُ وَ لَا یَحِلُّ لَکُمْ تَسْمِیَتُهُ}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۳۳.</ref>؛ در [[حدیث]] [[معروف]] خبر [[لوح]] ذکر شده: {{متن حدیث|الْمَهْدِیُّ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ}} یا {{متن حدیث|الْقَائِمُ مِنَّا}}<ref>بحار الانوار، ج ۳۶، ص ۳۶۸.</ref>.<ref>ر.ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۵۳ – ۵۹؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref> | |||
*زودباوری و [[جهل]] [[مردم]] نسبت به [[صفات ]][[حضرت حجت]]، باعث [[انحرافات]] زیادی در [[دین اسلام]] شد که تا زمان حاضر هم اثرات عدم [[شناخت امام زمان]] {{ع}} در صفت و [[نسب]] مشهود است، از جمله فرقه‌های [[کیسانیه]] و [[زیدیه]] و [[بابیه]] و [[بهائیت]] که تا الآن هم موجود هستند به ما نشان می‌دهد اگر [[معرفت]] در این مرحله نباشد منجر به تردید و عدم [[معرفت]] به [[امام]] واقعی و [[موعود]] میگردد<ref>ر.ک: موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref>. | |||
===[[معرفت]] [[مقام]]=== | |||
*منظور از [[معرفت]] [[مقام]]، [[اعتقاد]] به [[الهی]] بودن [[منصب امامت]] و [[شناخت]] [[جایگاه امام]] و خلیفۀ بعد از [[پیامبر]] است. این بحث، یعنی [[اعتقاد]] به انتصابی بودن [[منصب امامت]] و غیر بشری بودن این [[مقام]]، از کلیدی‌ترین مباحث [[کلامی]] در [[باب ]][[امامت خاصه]] شمرده میشود. [[اختلاف]] [[شیعه]] و [[سنی]] تنها در شخص [[جانشین پیامبر]] نیست؛ بلکه نحوۀ نگرش این [[دو مذهب]] به مفهوم و [[جایگاه]] [[مقام امامت]] است که آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند. از نظر [[اهل سنت]]، [[امامت]]، حاکمیتی [[دنیوی]] است، نه منصبی [[الهی]]. یعنی از آنجا که هر جمعیتی [[نیاز]] به [[پیشوا]] و بزرگی دارد، جامعۀ [[مسلمین]] نیز پس از [[پیامبر]] {{صل}} باید برای خود [[رهبری]] برگزیند و چون برای این [[گزینش]]، راه و رسم ویژه‌ای در [[دین]] ترسیم نشده است، [[انتخاب]] [[جانشین پیامبر]] {{صل}} می‌تواند از راه‌های مختلفی چون [[رجوع]] به آراء [[اکثریت]] [[مردم]] یا بزرگان آنها یا [[وصیت]] [[خلیفه]] پیشین و یا حتی کودتا و [[غلبه]] نظامی تحقق پیدا کند. اما [[شیعه]] که [[امامت]] را ادامۀ [[نبوت]] و [[امام]] را [[حجت خدا]] در میان خلق و واسطۀ [[فیض]] او به مخلوقات می‌داند، [[معتقد]] است [[امام]] صرفاً به تعیین [[الهی]] [[انتخاب]] و بر زبان [[پیامبر]] {{صل}} معرفی میشود. در [[تفکر شیعی]]، [[امام]]، تنها [[سرپرست]] و مدیر جامعۀ [[مسلمین]] نیست، بلکه بیان کنندۀ [[احکام الهی]]، [[مفسر]] [[قرآن کریم]] و [[راهبر]] راه [[سعادت]] نیز هست. به بیان دیگر، در [[فرهنگ شیعه]]، [[امام]]، [[مرجع]] امور [[مردم]] در دو بخش [[دین]] و دنیاست؛ نه اینکه تنها وظیفۀ او، [[حکومت]] داری و ادارۀ دنیای [[مردم]] باشد، آنگونه که [[اهل سنت]] معتقدند. تفاوت اساسی دیدگاه [[شیعه]] و [[سنی]] دربارۀ [[امامت]] این است که در [[اعتقاد]] [[شیعه]]، [[امامت]]، منصبی [[الهی]] و جزء [[اصول دین]] محسوب میشود، اما از نظر [[اهل سنت]]، [[امامت]] [[مقام]] [[دنیوی]] و امر عرفی است. از این‌رو، مهم‌ترین اثر باورمندی به [[امامت]] [[پیشوایان معصوم]] {{ع}} [[الهی]] دانستن [[مقام]] آنان است. | |||
*بر اساس [[آیات]] و [[روایات]]، [[امامت]] بسان [[نبوت]]، منصبی آسمانی و ویژۀ [[دوازده]] [[جانشین]] [[معصوم]] [[پیامبر خاتم]] {{صل}} است. [[امام صادق]] {{ع}} در سخنی با [[معاویه]] بن [[عمار]]، [[امامت]] را [[عهد]] [[خدای سبحان]] برای افراد خاص یاد کرده است؛ به گونه‌ای که هیچ [[امامی]] بی‌تعیین [[الهی]] نمی‌تواند کسی را به [[جانشینی]] خویش برگزیند: «[[امامت]] [[عهد]] و پیمانی است از جانب [[خدای عزوجل]] که برای مردانی نام برده بسته شده و [[امام حق]] ندارد آن را از [[امام]] بعد از خود دور بدارد»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَةَ عَهْدُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَعْهُودُ لِرِجَالٍ مُسَمَّیْنَ لَیْسَ لِلْإِمَامِ أَنْ یَزْوِیَهَا عَنِ الَّذِی یَکُونُ مِنْ بَعْدِهِ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۲۷۸.</ref>. [[امام رضا]] {{ع}} [[مقام]] سترگ [[امامت]] را [[جایگاه]] [[پیامبران]]، [[ارث]] پیوستۀ اوصیای [[الهی]]، [[جانشینی]] [[خدا]] و [[رسول]] و [[مقام]] ویژۀ [[امیرمؤمنان]] و [[پیشوایان]] پس از او معرفی کرده و واگذاری این [[امانت]] آسمانی را از سوی [[امام]] پیشین به [[امام]] پسین، بر اساس [[فرمان]] [[خدای حکیم]] می‌داند: «این [[جاهلان]] چگونه برای خود [[امام]] می‌تراشند، با آنکه [[امامت]]، [[مقام]] [[انبیا]] و [[ارث]] [[اوصیا]] است؟! [[امامت]]، [[خلافت]] از طرف [[خدا]] و [[رسول خدا]] و [[مقام]] [[امیر المؤمنین]] و [[میراث]] [[حسن]] و [[حسین]] است»<ref>{{متن حدیث|فَمِنْ أَیْنَ یَخْتَارُ هَؤُلَاءِ الْجُهَّالُ إِنَّ الْإِمَامَةَ هِیَ مَنْزِلَةُ الْأَنْبِیَاءِ وَ إِرْثُ الْأَوْصِیَاءِ إِنَّ الْإِمَامَةَ خِلَافَةُ اللَّهِ تَعَالَی وَ خِلَافَةُ الرَّسُولِ {{صل}} وَ مَقَامُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ مِیرَاثُ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ...}}؛ الغیبة، نعمانی، ص ۲۱۸؛ الإحتجاج، ج۲، ۴۳۴.</ref>. | |||
*[[امام صادق]] {{ع}} نیز [[منصب امامت]] را [[پیمان الهی]] دانسته و تصریح فرموده، [[رسول خدا]] {{صل}} بر اساس [[فرمان الهی]] هر یک از [[امامان]] را به [[مردم]] معرفی کرده است: «آیا شما [[گمان]] می‌کنید هر کس از ما [[امامان]] که [[وصیت]] می‌کند، به هر کس که می‌خواهد [[وصیت]] می‌کند؟! نه، به [[خدا]] چنین نیست؛ بلکه امر [[امامت]] [[عهد]] و فرمانی است از جانب [[خدا]] و رسولش، برای مردی پس از [[مردی از عترت پیامبر]]، تا به صاحبش ([[آخرین امام]]) برسد»<ref>{{متن حدیث|أَتَرَوْنَ الْمُوصِیَ مِنَّا یُوصِی إِلَی مَنْ یُرِیدُ لَا وَ اللَّهِ وَ لَکِنْ عَهْدُ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ص لِرَجُلٍ فَرَجُلٍ حَتَّی یَنْتَهِیَ الْأَمْرُ إِلَی صَاحِبِهِ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۲۷۸.</ref>.<ref>ر.ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۵۳ – ۵۹.</ref> | |||
===[[معرفت]] اوصاف=== | |||
*مراد از [[معرفت]] اوصاف، [[شناخت]] و [[اعتقاد]] قلبی به ویژگی‌ها و اوصاف شخصیتی [[امام عصر]] {{ع}} است؛ اوصافی نظیر دارا بودن [[مقام عصمت]]، برخورداری از [[علم لدنی]] و غیبی، دارا بودن [[مقام امامت]] و [[ولایت]] و سایر [[کمالات]] منحصر به فرد [[مقام امامت]]، که هرکدام از این اوصاف در کتب [[کلامی]] به خوبی [[تبیین]] شده است. البته باید توجه داشت [[درک]] [[حقیقت]] و ژرفای [[شخصیت امام]] برای هیچ یک از ما انسان‌های عادی، میسر و ممکن نیست؛ زیرا [[فهم]] ما از [[درک]] و احاطه به عمق و گستردگی ابعاد [[مقام امامت]] [[ناتوان]] است؛ همان‌گونه که [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: «هیهات! هیهات! مسألۀ [[امامت]] امری است که [[عقل]] و [[اندیشه‌ها]] از دسترسی به عمق آن کوتاه، صاحبان [[خرد]] از [[درک]] آن حیران، نوابغ و تیزهوشان از دیدن آن چشم فروبسته و بزرگان و [[دانشمندان]] از بیان حتی یک صفت از صفات آن و یک [[فضیلت]] از [[فضائل]] آن، عاجز و درمانده‌اند»<ref>{{متن حدیث|هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ ضَلَّتِ الْعُقُولُ وَ تَاهَتِ الْحُلُومُ وَ حَارَتِ الْأَلْبَابُ وَ خَسَأَتِ الْعُیُونُ وَ تَصَاغَرَتِ الْعُظَمَاءُ وَ تَحَیَّرَتِ الْحُکَمَاءُ وَ تَقَاصَرَتِ الْحُلَمَاءُ وَ حَصِرَتِ الْخُطَبَاءُ وَ جَهِلَتِ الْأَلِبَّاءُ وَ کَلَّتِ الشُّعَرَاءُ وَ عَجَزَتِ الْأُدَبَاءُ وَ عَیِیَتِ الْبُلَغَاءُ عَنْ وَصْفِ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِهِ أَوْ فَضِیلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ}}؛ "کافی، ج۱، ص۲۰۱؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۲۰؛ بحار الانوار، ج۲۵، ۱۲۴.</ref>. از این‌رو، باید گفت اساساً توقع [[شناخت]] و [[معرفت]] [[حقیقت]] [[مقام امام]] به [[دلیل]] عدم گنجایش آن در ظرف [[فهم]] و [[خرد]] ما، امری است نامعقول؛ چون احاطۀ [[علمی]] به زوایای [[شخصیت امام]] برای ما مقدور نیست و از همین جهت، کسی بدان [[مکلف]] نشده است. بلکه آنچه ###[[۳۱۳]]### دارد و لازمۀ حیات [[دینی]] و [[اعتقادی]] است، [[معرفت]] حداقلی نسبت به [[امام عصر]] {{ع}} است که در [[آموزه‌های دینی]] نیز به عنوان یک [[تکلیف]] همگانی شمرده شده است<ref>ر.ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۵۳ - ۵۹.</ref>. | |||
*[[بهترین]] راه برای [[شناخت]] و [[معرفت]] به [[ائمه]] {{ع}} شناساندن و تعریف از طرف خود [[معصومین]] {{ع}} است و هرچه که ما بگوییم و بزرگان و اکابر بگویند، قطره و ذرهای است که از طریق و [[باب ]][[اهل بیت]] کسب کردهاند و ما [[نصوص]] و [[روایات]] متعددی، هم در [[شناخت]] ظاهری [[امام]] {{ع}} و هم [[شناخت]] [[صفات ]][[باطنی]] و کمال حضرات [[معصومین]] {{ع}} داریم؛ از جملۀ این منابع، [[زیارت]] "جامعۀ کبیره" است که محکمترین [[زیارت]] از لحاظ [[سند]] و محتوی است و [[معارف]] عمیقی از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] را بیان می‌کند. این [[فضایل]] و صفات عالیه به طور مطلق و برای تمام [[معصومین]] ذکر میشود و آنها را [[نور]] [[واحد]] می‌داند. گرچه [[شناخت]] این مراتب به طور کامل برای جز [[خداوند]] و [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} ممکن نیست ولی این مرحله خود نیز دارای مراتبی است: | |||
#مرتبۀ اوّل: [[معرفت]] به اینکه [[خداوند متعال]] جز از طریق [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} قابل [[شناخت]] نیست و آنها {{متن حدیث|مَحَالِّ مَعْرِفَةِ اللَّهِ}} هستند و «هرکس که آنها را بشناسد [[خدا]] را خواهد [[شناخت]]»<ref>زیارت جامعه کبیره.</ref> و در [[روایت]] [[امام علی]] {{ع}} است که: «ما نشانهها و اعرافی هستیم که شناخته نمیشود [[خدا]] مگر از طریق [[شناخت]] و [[معرفت]] به ما [[اهل بیت]]»<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ الْأَعْرَافُ الَّذِینَ لَا یُعْرَفُ اللَّهُ إِلَّا بِسَبِیلِ مَعْرِفَتِنَا}}؛ بحار الانوار، ج ۸، ص ۳۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref> | |||
#مرتبۀ دوم: [[معرفت]] به اینکه آنها معانی صفات و مظاهر اسماء [[الهی]] هستند و بداند که [[معصومین]] {{ع}} [[علم]] [[خدا]] و [[قدرت]] و [[حکمت]] و امر و [[عدل]]، [[نور]] و چشم و [[قلب]] و گوش و زبان گنجینههای [[خدا]] و [[مظهر]] تمام [[صفات ]][[کمال الهی]] هستند و هرگاه بخواهد متوجه [[خداوند متعال]] بشود و حاجتی را از او طلب کند آنها را مخاطب قرار می‌دهد و از طریق و باب آنها [[خدا]] را میخواند<ref>{{متن حدیث|مَنْ قَصَدَهُ تَوَجَّهَ بِکُمْ}}؛ زیارت جامعه کبیره.</ref>.<ref>ر.ک: موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref> | |||
#مرتبۀ سوم: توجه به این نکته است که [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} باب اللّه است و طریق و راه قبول [[عبادات]] و [[اعمال]] صالحه است و آنها "ابواب [[ایمان]]" هستند و هرچه را که [[خداوند]] به [[بندگان]] [[عنایت]] می‌کند از [[رزق]] و حیات و ممات و در تمام حالات و [[افعال]] [[بندگان]] به واسطۀ [[فیض]] و از باب [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} است<ref>ر.ک: موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref>. | |||
#مرتبۀ چهارم: [[شناخت]] و [[معرفت]] به ظاهر [[امامت]] و [[ولایت]] ایشان است. [[انسان]] بداند آنها [[واجب]] الطاعة و الولایة هستند و باید به آنها اقتداء کرد. در [[اختلافات]] به آنها [[رجوع]] کرد و [[تسلیم]] آنها در [[اوامر]] و نواهیشان بود و اعتراف به اینکه هیچکس در [[مقام]] و مرتبه چه در حسب و [[نسب]] و چه در [[شجاعت]] و [[علم]] و [[بخشش]] و [[تقوا]] و [[زهد]] و [[مکارم اخلاق]] و [[عبادت]] و [[اخلاص]] و [[قرب به خداوند]] مثل آنها نیست. هرکسی که دارای فضیلتی از مکارم و [[محاسن]] و [[صفات ]][[پسندیده]] است ذره و قطرهای از دریای مواج فضایلی است که [[خداوند متعال]] به آنها [[عنایت]] فرموده است. [[امام حسن عسکری]] {{ع}} در [[تفسیر]] آیه {{متن قرآن|مَّا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ}}<ref>«و اگر همه درختان روی زمین قلم می‌گردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری می‌رساند (و همه مرکّب می‌شد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمی‌پذیرفت؛ به راستی خداوند پیروزمند فرزانه‌ای است» سوره لقمان، آیه ۲۷.</ref> فرمود: «ما کلمات اللّه هستیم که [[فضایل]] ما [[درک]] نمیشود و قابل جمعآوری نیست»<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ الْکَلِمَاتُ الَّتِی لَا تُدْرَکُ فَضَائِلُهَا وَ لَا تُسْتَقْصَی}}؛ بحار الانوار، ج ۱۰، ص ۳۳۸.</ref>. به عبارت دیگر آنها [[وصی]] و [[اولیای خدا]] بر همۀ خلق بعد از [[رسول]] اللّه {{صل}} هستند و [[قائم]] [[مقام]] او در تمام [[شئون]]، جز [[نبوّت]] هستند<ref>ر.ک: موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۵۶-۶۱.</ref>. | |||
==نتیجه گیری== | |||
*بنابراین، عناصر اساسی [[اعتقاد به امام مهدی]] {{ع}} را می‌توان در چند چیز بر شمرد: | |||
#[[اعتقاد]] به [[تولد]]، حیات بالفعل و [[غیبت امام مهدی]] {{ع}} و اینکه ایشان از [[نسل]] [[امام حسین]] {{ع}} و [[فرزند امام عسکری]] {{ع}} است. | |||
#[[اعتقاد]] به [[مقام امامت]]، [[وصایت]] و [[ولایت]] آن [[حضرت]]، به عنوان دوازدهمین و [[آخرین امام]]. | |||
#[[اعتقاد]] به [[مقام عصمت]]، برخورداری از [[علم لدنی]] و غیبی، دارا بودن [[مقام ولایت]] و سایر [[کمالات]] منحصر به فرد [[مقام امامت]] و حتمی بودن [[ظهور]] آن [[حضرت]]. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{یادآوری پانویس}} | {{یادآوری پانویس}} | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||