بحث:آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۱۴

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰

جز

جایگزینی متن - '، ص: ' به '، ص'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 *از شاخص‌های اصلی کادر [[حکومت مهدوی]]، [[پارسایی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر.ک. الهی‌نژاد، حسین،ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] و [[توانایی]] نگه‌داری و انتقال تجربه‌ها همواره می‌تواند در مسیر‌ رشد‌ [[فکری]] و تعالی [[معنوی]] و اخلاقی‌ گام‌ بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به [[دلیل]] ظرفیت‌های بسیار فراوان انسانی می‌توان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با‌ امدادهای‌ [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد، به طوری که نه تنها معادل رشد تمام دوره‌های [[تاریخ]] [[بشر]] باشد، بلکه آنگونه که در [[احادیث]] آمده، تعالی‌ معنوی‌ و [[عقلی]] بشر‌ در آن روزگار، چندین برابر کل رشد [[بشر]] در دوران حیات خود شود<ref>{{متن حدیث|"الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِیعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ یَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّی الْیَوْمِ غَیْرَ الْحَرْفَیْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِینَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِی النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَیْهَا الْحَرْفَیْنِ حَتَّی یَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِینَ حَرْفاً"}}؛ منتخب الانوار، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶.</ref>. شاید [[ضرورت]] عینیت یافتن‌ این تعالی همان تجلّی اسماء و [[صفات الهی]] باشد. همان‌گونه که هستی‌، جلوه‌ای‌ از‌ تجلیات اوست، این جلوه ـ در مورد [[انسان]] ـ قبل از مرحلۀ [[قیامت]] کبری می‌تواند در حد استعداد ممکنات ‌‌ظهور‌ و بروز تامّی بیابد. در [[انتظار]] این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است‌ برای‌ تلاش‌ مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای [[عقلانیت]]، [[حکمت]] و [[معرفت]]، بسط و کمال [[علم]]، توسعۀ دیانت‌، [[معنویت]] و [[اخلاق]] از جمله شاخص‌های [[جامعه موعود]] است<ref>ر.ک. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص ۱۱۸.</ref>.
 *[[انتظار]]، در بعد عمل و [[اخلاق]] در بین [[جامعه منتظر]]؛ [[فرهنگی]] ممتاز و بی‌بدیل می‌سازد. در این [[فرهنگ]] همان‌طور که [[ایمان]] به مفهوم واقعی خود عبارت از [[علم]] و عمل، [[عقیده]] و تلاش و اعتراف و کوشش است، [[انتظار]] نیز مفهومی است با اصالت و سازنده و از عالی‌ترین مکتب‌هایی است که می‌تواند جامعۀ [[اسلامی]] را در راه [[پیشرفت]] و [[تکامل]] جلو ببرد و به کلیۀ تلاش‌ها [[ارزش]] و اصالت بخشد. در [[فرهنگ انتظار]]، [[منتظران]] چه فرد باشند و یا [[جامعه]] و یا [[امت]]، در حال [[عبادت]] و [[پرستش]] به سر می‌برند که روحش عمل، بلکه [[برترین عمل]] است و به بیان [[امام علی]] {{ع}} همانند [[مجاهد]] تلاشگری است که در [[راه خدا]] و احیای سنت‌های [[اسلامی]] در پرتو [[اعتقاد]] [[راسخ]] انتظارش، در [[خون]] خود می‌غلطد<ref>عن امیر المؤمنین{{ع}}:{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ"}}، منتخب الاثر، ص ۴۹۶.</ref>. جامعۀ [[منتظر]]، باید جامعه‌ای [[اسلامی]] باشد و بزرگترین وجه تمایز [[جامعه اسلامی]]، از دیگر جامعه‌ها، همان [[اخلاق]] [[نورانی]] [[اسلام]] است. [[انسان]] [[منتظر]] باید دارای [[اخلاقی]] [[اسلامی]] باشد و جامعۀ [[منتظر]] باید [[مظهر]] [[اخلاق]] [[اسلامی]] باشد. [[شیعه]] باید با [[انسانیت]] و [[اخلاق]] محمدی و صفات [[علوی]] و [[فضائل]] [[جعفری]]، همواره، مایۀ زینت و آبروی [[ائمۀ طاهرین]] باشد، نه مایۀ ننگ آنان و رعایت این امر، در [[دوران غیبت]] [[امام]] به [[احترام]] [[امام]] واجب‌تر است<ref>ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>.
-*جامعۀ [[منتظر]]، برای هماهنگی با [[امام زمان]] {{ع}} در اهتمام به رعایت [[محاسن اخلاق]]، همۀ تلاش و کوشش خود را به کار می‌گیرد. در [[حدیثی]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: «هر کس [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[منتظر]] باشد و در حال [[انتظار]] به [[پرهیزگاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید»<ref>{{متن حدیث|"مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ"}}؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.</ref>.<ref>ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ – ۱۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۴۲؛ نصرآبادی، علی باقی،  نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص: ۱۳۱-۱۳۲؛ الهی‌نژاد، حسین،ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵؛ گرجیان، محمد مهدی، تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه، ص ۲۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.</ref>
+*جامعۀ [[منتظر]]، برای هماهنگی با [[امام زمان]] {{ع}} در اهتمام به رعایت [[محاسن اخلاق]]، همۀ تلاش و کوشش خود را به کار می‌گیرد. در [[حدیثی]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: «هر کس [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[منتظر]] باشد و در حال [[انتظار]] به [[پرهیزگاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید»<ref>{{متن حدیث|"مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ"}}؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.</ref>.<ref>ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ – ۱۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۴۲؛ نصرآبادی، علی باقی،  نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الهی‌نژاد، حسین،ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵؛ گرجیان، محمد مهدی، تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه، ص ۲۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.</ref>
 ==[[وظایف]] [[اخلاقی]] [[منتظران]]==
@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 *از آن جایی که [[منتظران]] خود را منتسب به [[امام زمان]] {{ع}} می‌‌دانند؛ به این نتیجه می‌‌رسند که در [[پیروی]] از آن [[حضرت]] پیش قدم باشند و الگوی [[رفتاری]] و [[اخلاقی]] و [[معنوی]] خود را [[امام زمان]] {{ع}} قرار می‌‌دهند. از آثار این [[الگو]] گرفتن این است که آنان در [[رفتار]] فردی و [[اجتماعی]] بر طبق خواست [[امام زمان]] {{ع}} حرکت کنند و مسیر [[زندگی]] خویش را بر اساس آن تنظیم نمایند. از طرفی چون خواست [[امام زمان]] {{ع}} بر طبق خواست [[خداوند]] است و بر محور آن می‌‌چرخد و غیر از آن نیست، [[رفتار]] [[منتظران]] نیز متأثر از [[اوامر و نواهی]] [[الهی]] و بر محور [[رضایت]] مندی [[خداوند]] خواهد بود و بر مدار [[اوامر و نواهی]] [[الهی]] خواهد چرخید<ref>ر.ک. ملکی راد، محمود، کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی، ص ۳۱۰</ref>.
 *فرد [[منتظر]] و پیرو واقعی و [[صدیق]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} کسی است که [[رفتار]] و [[مکتب]] آن جناب را الگوی عملی خود قرار دهد. [[قیام]] مولا و تمامی زحمات [[جان]] فرسای ایشان و همۀ [[مجاهدت‌ها]] و رشادت‌ها و شهادت‌های [[پدران]] بزرگوار وی در راه [[تربیت نفوس]] و پرورش [[دینداران]] واقعی بوده است. طبعاً [[انصار]] و [[یاران]] حضرتش که در این مهم وی را مدد می‌رسانند، با [[رهبر]] خود هم سنخی روحی و [[رفتاری]] خواهند داشت. نشانۀ بارز کسانی که در دورۀ [[غیبت]] [[حجت قائم]] {{ع}} "[[انتظار]]" پیشه می‌کنند، به روشنی در [[کلام]] [[نبوی]] ذکر شده است. [[حضرت رسول]] {{صل}}، در [[تجلیل]] از [[مقام]] شامخ "[[منتظران]] [[آخر الزمان]]" خطاب به [[صحابه]] فرمود: «شما [[اصحاب]] من هستید، لکن [[برادران]] من مردمی هستند که در [[آخرالزمان]] می‌آیند». آنگاه در [[مقام]] توصیف اوج [[مجاهدت]] و تدین ایشان می‌فرماید: «هر یک از ایشان بیش از کسی که بر زجر [پوست کندن درخت خار با دست خالی در شب تاریک یا نگاهداری [[آتش]] سوزان چوب درخت تاغ در [[کف دست]] [[صبر]] می‌کند، در [[دینداری]] خود [[استقامت]] و [[پایداری]] می‌ورزد. به [[راستی]] که آنان چراغ‌های [[هدایت]] در شب‌های ظلمانی هستند»<ref>{{متن حدیث|"لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِکَ مَصَابِیحُ الدُّجَی"}}‏؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴.</ref>.<ref>ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص۷۹-۹۰</ref>
-*در [[روایات]]، بر [[ضرورت]] همگونی و پیوند [[فکری]] و عملی با [[امام]] در [[عصر انتظار]] تأکید شده است. چنانکه در [[توقیع]] وارده از ناحیۀ مقدسه آمده است: «پس تنها چیزی که ما را از آنان ([[شیعیان]]) پوشیده می‌دارد، همانا چیزهای ناخوشایندی است که از ایشان به ما می‌رسد و خوشایند ما نیست و از آنان [[انتظار]] نمی‌رود»<ref>{{متن حدیث|"فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>.<ref>ر.ک.نصرآبادی، علی باقی،  نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص: ۱۳۱-۱۳۲.</ref>
+*در [[روایات]]، بر [[ضرورت]] همگونی و پیوند [[فکری]] و عملی با [[امام]] در [[عصر انتظار]] تأکید شده است. چنانکه در [[توقیع]] وارده از ناحیۀ مقدسه آمده است: «پس تنها چیزی که ما را از آنان ([[شیعیان]]) پوشیده می‌دارد، همانا چیزهای ناخوشایندی است که از ایشان به ما می‌رسد و خوشایند ما نیست و از آنان [[انتظار]] نمی‌رود»<ref>{{متن حدیث|"فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>.<ref>ر.ک.نصرآبادی، علی باقی،  نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref>
 *[[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید  و از مرزها نگهبانی کنید». سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمود: «معنای [[آیه]] این است که در انجام [[واجبات]] [[دینی]] مقاوم و [[استوار]] باشید و در مقابل دشمنانتان [[ایستادگی]] کنید و با [[امامی]] که در [[انتظار]] او نشسته [[اید]]، پیوند [[معنوی]] ایجاد نمایید»<ref>{{متن حدیث|"اِصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ اَلْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۳۴ و ص۲۰۶؛ معجم الاحادیث الامام المهدی{{ع}}، ج۵، ص۶۶.</ref>. همچنین سفارش اصلی خود [[امام عصر]] {{ع}} به [[پیروان]] و [[منتظران]] ظهورش، جز [[ولایت‌پذیری]] و عمل به [[احکام]] و [[دستورات]] [[الهی]]، چیز دیگری نیست. ایشان در توقیعی که برای [[شیخ مفید]] صادر فرموده، به [[شیعیان]] توصیه نموده است: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب [[محبت]] ما [[اهل بیت]] می‌شود، عمل کند و از کارهایی که موجبات [[ناراحتی]] و [[خشم]] و رنجش ما می‌گردد، دوری گزیند؛ زیرا [[فرمان]] [[ظهور]]، دفعی و ناگهانی است. در آن زمان، [[توبه]] برای کسی سودی نخواهد داشت و [[پشیمانی]] کسی از کار [[زشت]] وی را از مجازات ما [[نجات]] نخواهد داد»<ref>{{متن حدیث|"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"}}؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳.</ref>.
 *همچنین آن [[حضرت]] در دعای: {{متن حدیث|"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای امام زمان{{ع}}.</ref> [[توفیق]] [[بندگی]] و [[عمل به دستورات]] [[دینی]] و دوری از [[معصیت]] و [[گناه]] را به عنوان نخستین خواستۀ [[انسان]] از [[خداوند]]، به [[شیعیان]] و [[منتظران]] ظهورش [[تعلیم]] فرموده است. بدون [[شک]]، [[پارسایی]] و [[آراستگی]] به [[فضیلت]] [[تقوی]] و [[اخلاق نیکو]]، موجب [[برازندگی]] و [[زیبایی]] هر [[انسان]] [[عاشق]] کمال و [[فضیلت]] است. آنچه خواسته اصلی [[پیشوایان دین]] و شخص [[امام مهدی]] {{ع}} است و در [[احادیث]] و [[روایات]] بدان تأکید شده، عمل به بایدهای [[دینی]] و اهتمام ورزیدن نسبت به انجام [[وظایف]] فردی و [[اجتماعی]] است؛ زیرا لازمۀ [[معرفت]] و [[عشق]] به [[امام]]، الگوپذیری و [[تأسی]] به او در افکار، [[آداب]]، منش و [[رفتار]] است. از این نظر، معرفتی که انگیزۀ الگوپذیری و اقتدای عملی [[انسان]] به [[امام]] و مقتدا را در پی نداشته باشد، [[معرفت]] نیست؛ چرا که [[معرفت]] و [[شناخت]] [[حضرت]]، باید به ایجاد سنخیت میان [[مأموم]] و [[امام]] منجر شود. اساساً امکان ندارد کسی حقیقتاً [[عاشق]] و شیفتۀ [[امام عصر]] {{ع}} باشد، اما از راه و رسم [[مهدی]] زیستی، دور، یا نسبت به آن بی‌تفاوت بماند و [[آداب]] و [[رفتار]] وی، رنگ و بوی [[مهدوی]] نداشته باشد؛ زیرا بدون [[همراهی]] و هم رنگی، [[انتظار]] و [[چشم به راهی]] برای [[مهدی موعود]]، معنا و مفهومی نخواهد داشت. بنابراین، یکی از نشانه‌های [[منتظر]] بودن، [[پیراستگی]] در عمل و تزیین به آراستگی‌های [[اخلاقی]] و ارزشی است. آنچه در این خصوص، حائز اهمیت است، توجه ویژه به این نکته است که این [[تقواپیشگی]] حتماً بر اساس الگوپذیری از [[امام]] و [[ولایت]] ایشان باشد<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۶.</ref>.