آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۰۵
، ۱ مارس ۲۰۲۰جایگزینی متن - 'احساس مسئولیت' به 'احساس مسئولیت'
جز (جایگزینی متن - 'آقای دکتر نصرآبادی؛' به 'دکتر نصرآبادی (هیئت علمی پژوهشکده تحقیقات اسلامی)؛') |
جز (جایگزینی متن - 'احساس مسئولیت' به 'احساس مسئولیت') |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
# '''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]''': [[امام صادق]] {{ع}} در معنای آیۀ [[شریف]]: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین میگرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> فرمود: «درباره [[قائم]] و یارانش، نازل شده است»<ref>{{متن حدیث|"قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِه"}}؛ الغیبة النعمانی، ص۲۴۰، ح ۳۵.</ref>. دوران [[دولت مهدی]] {{ع}}، به تعبیر [[قرآن]]، دوران [[مؤمنین]] و عباد [[صالح]] است<ref>ر.ک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمهاش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمهاش درآییم]]، ص؟.</ref> و شرط [[منتظران ظهور]] و [[کارگزاران]] [[حکومت عدل جهانی]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] است<ref>ر.ک. [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴.</ref> چرا که [[اعمال]] [[شیعه]]، به ظاهر منتسب به [[امام]] [[معصوم]] و [[حجت]] خداست، [[امام]] هم از [[شیعیان]] خود [[انتظار]] [[اعمال]] [[خالص]] دارد و از [[اعمال]] [[ناپسند]] یارانش به شدت رنجیده و ناراحت میشود<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref>. | # '''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]''': [[امام صادق]] {{ع}} در معنای آیۀ [[شریف]]: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین میگرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> فرمود: «درباره [[قائم]] و یارانش، نازل شده است»<ref>{{متن حدیث|"قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِه"}}؛ الغیبة النعمانی، ص۲۴۰، ح ۳۵.</ref>. دوران [[دولت مهدی]] {{ع}}، به تعبیر [[قرآن]]، دوران [[مؤمنین]] و عباد [[صالح]] است<ref>ر.ک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمهاش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمهاش درآییم]]، ص؟.</ref> و شرط [[منتظران ظهور]] و [[کارگزاران]] [[حکومت عدل جهانی]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] است<ref>ر.ک. [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴.</ref> چرا که [[اعمال]] [[شیعه]]، به ظاهر منتسب به [[امام]] [[معصوم]] و [[حجت]] خداست، [[امام]] هم از [[شیعیان]] خود [[انتظار]] [[اعمال]] [[خالص]] دارد و از [[اعمال]] [[ناپسند]] یارانش به شدت رنجیده و ناراحت میشود<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref>. | ||
# '''[[الگوپذیری از امام|الگوپذیری]] و [[تأسی به امام]]''': [[امام]]، [[پیشوا]] و [[راهبر]] [[جامعه]] و [[انسان کامل]] است و از همۀ [[بدیها]] و [[رذائل اخلاقی]] دور بوده و همۀ [[کمالات]] [[اخلاقی]] را در عالیترین حد آن دارد<ref>ر.ک. [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث ]]. </ref> و [[منتظران]] خود را منتسب به [[امام زمان]] {{ع}} میدانند؛ لذا در [[پیروی]] از آن [[حضرت]] باید پیش قدم باشند<ref>ر.ک. [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی (مقاله)|کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی]]، ص ۳۱۰</ref> و برای قرارگرفتن در صف [[یاران مهدی]] {{ع}} باید الگوپذیری عملی و [[اخلاقی]] از او داشته و به سفارش ایشان به [[منتظران]] عمل نمایند که: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب [[محبت]] ما [[اهل بیت]] میشود، عمل کند و از کارهایی که موجبات [[ناراحتی]] و [[خشم]] و رنجش ما میگردد، دوری گزیند»<ref>{{متن حدیث|"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"}}؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳. </ref>. همچنین طبق دعای آن [[حضرت]]<ref>{{متن حدیث|"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."}}؛ مفاتیح الجنان، دعای امام زمان{{ع}}.</ref> باید به [[بندگی]] و دوری از [[معصیت]] پرداخت تا با الگوپذیری و [[تأسی]] به [[امام]] در افکار، [[آداب]]، منش و [[رفتار]]، همراه و هم رنگ [[مهدی موعود]] شد<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۲۶.</ref> و [[توفیق]] [[زیارت]] ایشان را پیدا کرد<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref>. | # '''[[الگوپذیری از امام|الگوپذیری]] و [[تأسی به امام]]''': [[امام]]، [[پیشوا]] و [[راهبر]] [[جامعه]] و [[انسان کامل]] است و از همۀ [[بدیها]] و [[رذائل اخلاقی]] دور بوده و همۀ [[کمالات]] [[اخلاقی]] را در عالیترین حد آن دارد<ref>ر.ک. [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث ]]. </ref> و [[منتظران]] خود را منتسب به [[امام زمان]] {{ع}} میدانند؛ لذا در [[پیروی]] از آن [[حضرت]] باید پیش قدم باشند<ref>ر.ک. [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی (مقاله)|کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی]]، ص ۳۱۰</ref> و برای قرارگرفتن در صف [[یاران مهدی]] {{ع}} باید الگوپذیری عملی و [[اخلاقی]] از او داشته و به سفارش ایشان به [[منتظران]] عمل نمایند که: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب [[محبت]] ما [[اهل بیت]] میشود، عمل کند و از کارهایی که موجبات [[ناراحتی]] و [[خشم]] و رنجش ما میگردد، دوری گزیند»<ref>{{متن حدیث|"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"}}؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳. </ref>. همچنین طبق دعای آن [[حضرت]]<ref>{{متن حدیث|"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."}}؛ مفاتیح الجنان، دعای امام زمان{{ع}}.</ref> باید به [[بندگی]] و دوری از [[معصیت]] پرداخت تا با الگوپذیری و [[تأسی]] به [[امام]] در افکار، [[آداب]]، منش و [[رفتار]]، همراه و هم رنگ [[مهدی موعود]] شد<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۲۶.</ref> و [[توفیق]] [[زیارت]] ایشان را پیدا کرد<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref>. | ||
# '''[[امر به معروف و نهی از منکر]]''': [[تقوی]]، وقتی معنی پیدا میکند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] | # '''[[امر به معروف و نهی از منکر]]''': [[تقوی]]، وقتی معنی پیدا میکند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] [[احساس مسئولیت]] کند و از [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[غفلت]] نورزد<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref> دست روی دست نگذارد چون [[انتظار]] بدون [[گرایش]] به [[صلاح]] و [[زمینهسازی]] برای [[شایستگی]]، انتظاری کاذب است<ref>رک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمهاش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمهاش درآییم]]، ص؟.</ref> چرا که [[خداوند]] بزرگ در آیاتی تأکید کرده، [[سرنوشت]] هیچ [[قوم]] و ملتی را دچار دگرگونی نمیکند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند<ref>سوره رعد، آیه ۱۱؛ سوره انفال، آیه ۵۳. </ref>. از این رو خواست گروهیِ [[جامعه]]، بسترهای گوناگونی را فراهم میسازد که در دگرگونی [[سرنوشت]] آن اجتماع، نقش بسزایی دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>. | ||
==پاسخها و دیدگاههای متفرقه== | ==پاسخها و دیدگاههای متفرقه== | ||
خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
::::::«[[یاران حضرت مهدی]] از لحاظ [[تقوی]] و تدین، باید سرآمد [[انسانها]] باشد؛ زیرا تا [[یاران مهدی]] به نصاب لازم نرسد، [[اراده خدا]] به [[ظهور]] وی تعلق نمیگیرد و آن [[حضرت]]، [[ظهور]] نخواهد کرد؛ چون با افراد [[ناپاک]] و آلوده، [[زندگی]] [[جامعه]] سامان نمیپذیرد. پس [[وظایف]] [[جامعه مهدوی]] و [[یاران مهدی]]{{ع}}، [[اصلاح]] و [[تزکیه]] [[نفوس]] فردی و [[اجتماعی]] است. هرچه [[جامعه]] به [[فساد]] بیشتر آغشته باشد، [[ظهور]] وی بیشتر به تأخیر میافتد. بر عکس، هرچه [[جامعه]] به سمت [[اصلاح]] و [[تربیت نفوس]] پیشروی کنند، [[ظهور]] [[حضرت]] نزدیک میشود. | ::::::«[[یاران حضرت مهدی]] از لحاظ [[تقوی]] و تدین، باید سرآمد [[انسانها]] باشد؛ زیرا تا [[یاران مهدی]] به نصاب لازم نرسد، [[اراده خدا]] به [[ظهور]] وی تعلق نمیگیرد و آن [[حضرت]]، [[ظهور]] نخواهد کرد؛ چون با افراد [[ناپاک]] و آلوده، [[زندگی]] [[جامعه]] سامان نمیپذیرد. پس [[وظایف]] [[جامعه مهدوی]] و [[یاران مهدی]]{{ع}}، [[اصلاح]] و [[تزکیه]] [[نفوس]] فردی و [[اجتماعی]] است. هرچه [[جامعه]] به [[فساد]] بیشتر آغشته باشد، [[ظهور]] وی بیشتر به تأخیر میافتد. بر عکس، هرچه [[جامعه]] به سمت [[اصلاح]] و [[تربیت نفوس]] پیشروی کنند، [[ظهور]] [[حضرت]] نزدیک میشود. | ||
::::::در [[روایات]] آمده است: هرگاه [[سیصد و سیزده]] نفر [[یاران امام زمان]]({{ع}} موجود گردید، آن [[حضرت]] به [[فرمان الهی]] برای [[تشکیل حکومت]] جهانی [[واحد]] [[قیام]] میکند. این مهم وقتی تحقق مییابد که افراد، متصف به [[تقوای الهی]] و [[بندگی]] [[راستین]] گردد. | ::::::در [[روایات]] آمده است: هرگاه [[سیصد و سیزده]] نفر [[یاران امام زمان]]({{ع}} موجود گردید، آن [[حضرت]] به [[فرمان الهی]] برای [[تشکیل حکومت]] جهانی [[واحد]] [[قیام]] میکند. این مهم وقتی تحقق مییابد که افراد، متصف به [[تقوای الهی]] و [[بندگی]] [[راستین]] گردد. | ||
::::::[[تقوی]]، وقت معنی پیدا میکند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] | ::::::[[تقوی]]، وقت معنی پیدا میکند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] [[احساس مسئولیت]] کند، به گونهای که در برابر [[خدا]] [[مسئول]] است. [[مسئولیت انسان]] وقتی محرز میشود که از [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[غفلت]] نورزد. [[قرآن کریم]]، فریضه [[امر به معروف و نهی از منکر]] را باعث [[عزّت]] و فلاح فرد و [[جامعه]] میخواند و میفرماید: «و باید از میان شما گروهی باشند که (مردم را) به نیکی فرا میخوانند و به کار شایسته فرمان میدهند و از کار ناشایست باز میدارند و اینانند که رستگارند»<ref>{{متن قرآن|وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}} سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.</ref>. | ||
::::::در [[آیه]] دو نکته وجود دارد: یکی، [[دعوت]] به [[کار خیر]] که در قالب [[امر به معروف]] مطرح شده است و دیگری اینکه [[دعوت]] کنندگان به معروف و باز دارندگان از منکر، صاحبان [[عزّت]] و اقتدارند. نتیجه این میشود که [[جامعه]] بیتفاوت در مقابل [[ظلم و ستم]]، مرده است. در [[آیه]] دیگر، [[خداوند]] [[برتری]] یک [[ملت]] و [[امت]] را به [[امر به معروف و نهی از منکر]] میداند: «شما بهترین گروهی بودهاید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شدهاید؛ به کار پسندیده فرمان میدهید و از (کار) ناپسند باز میدارید»<ref>{{متن قرآن|كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ}} سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.</ref>. | ::::::در [[آیه]] دو نکته وجود دارد: یکی، [[دعوت]] به [[کار خیر]] که در قالب [[امر به معروف]] مطرح شده است و دیگری اینکه [[دعوت]] کنندگان به معروف و باز دارندگان از منکر، صاحبان [[عزّت]] و اقتدارند. نتیجه این میشود که [[جامعه]] بیتفاوت در مقابل [[ظلم و ستم]]، مرده است. در [[آیه]] دیگر، [[خداوند]] [[برتری]] یک [[ملت]] و [[امت]] را به [[امر به معروف و نهی از منکر]] میداند: «شما بهترین گروهی بودهاید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شدهاید؛ به کار پسندیده فرمان میدهید و از (کار) ناپسند باز میدارید»<ref>{{متن قرآن|كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ}} سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.</ref>. | ||
::::::[[آیه مبارکه]]، [[امت پیامبر]] [[آخر الزمان]] را، [[بهترین]] [[امتها]] معرفی کردهاند؛ پس طبیعی است که [[یاران حضرت مهدی]]{{ع}}، از [[بهترین]] افراد تشکیل میشود که تحقق این امتیاز، به کسب مراتب [[اخلاقی]] و عملی [[انسان]] بستگی دارد. افراد غیر [[صالح]]، به هیچ روی در [[حکومت]] [[مهدی]]{{ع}} جایگاهی ندارند؛ زیرا طبق [[وعده الهی]] «و در زبور پس از تورات نگاشتهایم که بیگمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد»<ref>{{متن قرآن|عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}} سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref> [[حکومت]] از آن [[صالحان]] هستند. | ::::::[[آیه مبارکه]]، [[امت پیامبر]] [[آخر الزمان]] را، [[بهترین]] [[امتها]] معرفی کردهاند؛ پس طبیعی است که [[یاران حضرت مهدی]]{{ع}}، از [[بهترین]] افراد تشکیل میشود که تحقق این امتیاز، به کسب مراتب [[اخلاقی]] و عملی [[انسان]] بستگی دارد. افراد غیر [[صالح]]، به هیچ روی در [[حکومت]] [[مهدی]]{{ع}} جایگاهی ندارند؛ زیرا طبق [[وعده الهی]] «و در زبور پس از تورات نگاشتهایم که بیگمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد»<ref>{{متن قرآن|عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}} سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref> [[حکومت]] از آن [[صالحان]] هستند. |