بحث:آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۹
، ۳ مارس ۲۰۲۰جایگزینی متن - 'اختصاصی دانشنامه امامت و ولایت' به 'اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'اختصاصی دانشنامه امامت و ولایت' به 'اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت') |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
*[[انتظار فرج]] به سه قسم [[انتظار قلبی]]، لفظی و عملی تقسیم میشود. مرحلۀ اول این است که ما در [[دل]] [[منتظر]] آن حضرتیم و از نیآمدنشان بی قراریم. [[انتظار]] لفظی این است که برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] [[دعا]] کنیم، ولی [[انتظار عملی]] به [[آمادگی]] خارجی نسبت به آمدن آن [[حضرت]] گویند. [[انتظار عملی]] بسیار مهم است، [[انتظار قلبی]] و لفظی آسان است و غالبا هم انجام میشود؛ اما کسی که چنین انتظاری دارد باید هم خود آماده بشود و هم دیگران را از نظر [[روحیات]]، [[ایمان]]، [[اعمال]] و [[عقیده]] آماده کند<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، سخنرانی درس خارج فقه، مسجد اعظم قم، ۱۰/۲/۱۳۹۴.</ref>. | *[[انتظار فرج]] به سه قسم [[انتظار قلبی]]، لفظی و عملی تقسیم میشود. مرحلۀ اول این است که ما در [[دل]] [[منتظر]] آن حضرتیم و از نیآمدنشان بی قراریم. [[انتظار]] لفظی این است که برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] [[دعا]] کنیم، ولی [[انتظار عملی]] به [[آمادگی]] خارجی نسبت به آمدن آن [[حضرت]] گویند. [[انتظار عملی]] بسیار مهم است، [[انتظار قلبی]] و لفظی آسان است و غالبا هم انجام میشود؛ اما کسی که چنین انتظاری دارد باید هم خود آماده بشود و هم دیگران را از نظر [[روحیات]]، [[ایمان]]، [[اعمال]] و [[عقیده]] آماده کند<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، سخنرانی درس خارج فقه، مسجد اعظم قم، ۱۰/۲/۱۳۹۴.</ref>. | ||
==معنای [[حقیقی]] [[انتظار]]== | ==معنای [[حقیقی]] [[انتظار]]== | ||
*[[انتظار]]، حالتی روحی است که از ضمیر فرد [[منتظر]] برمیآید؛ اما با چشم به در دوختن و [[حسرت]] خوردن تمام نمیشود؛ بلکه باید به عمل منجر شود که در این صورت در تمامیِ اجزای [[زندگی مادی]] و [[معنوی]] تأثیری شگرف برجای مینهد<ref>ر.ک. ناصری، محمد، خُلُق، فرهنگ انتظار، ج۱، ص۹۸۷.</ref>. *[[انتظار]] حالتی نفسانی است که وقتی شدت یافت و عمق و [[غنا]] پیدا کرد از [[قلب]] به اعضا و جوارح سرازیر میشود و آثار خود را در عمل نشان میدهد و روشن است [[انتظار]] مورد نظر [[پیشوایان معصوم]] همان [[انتظار]] عمق و [[غنا]] یافته است که موجب تلاش و [[مجاهدت]] [[منتظر]] میشود، اینرا میتوان از پاداشهایی که برای [[انتظار]] ذکر شده دریافت. به عنوان نمونه در [[روایات]] چنین وارد شده است که [[منتظران امام مهدی]] همچون [[مجاهدان]] در رکاب [[پیامبر گرامی]] اسلاماند، روشن است انتظاری که تنها در مرحلۀ [[قلب]] باشد و جز [[تأسف]] و [[اندوه]] قلبی اثر دیگری نداشته باشد و باعث دست روی دست گذاشتن و گوشهگیری و [[عزلت]] گردد؛ نسبتی با [[جهاد]] ندارد و نمیتواند [[ثواب]] [[مجاهدت]] در رکاب [[پیامبر]]{{صل}} را داشته باشد و افزونبر آنچه [[گذشت]] این مطلب که [[انتظار]] بایستی در چهرۀ تلاش و عمل خود را نشان بدهد از برخی [[روایات]] نیز قابل [[استنباط]] است؛ به عنوان نمونه [[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده که روزی آن [[حضرت]] فرمود: «آیا شما را از چیزی [[آگاه]] نکنم که [[خداوند]] بدون آن هیچ عملی را از [[بندگان]] نمیپذیرد؟ عرض کردم: بفرمایید، فرمود: [[گواهی]] دادن بر اینکه هیچ معبودی جز [[خدا]] نیست و اینکه [[محمّد]] (صلّی اللَّه علیه و آله) [[بنده]] [و فرستاده] او است، (...) و [[چشم به راه]] [[قائم]] {{ع}} بودن، سپس فرمود: همانا ما را دولتی است که هر گاه [[خداوند]] بخواهد آن را بر سر کار میآورد، سپس فرمود: هر کس که بودن در شمار [[یاران قائم]] شادمانش سازد باید به [[انتظار]] باشد و با حال [[انتظار]] به [[پرهیزگاری]] و خلق [[نیکو]] [[رفتار]] کند، پس اگر اجلش برسد و [[امام]] [[قائم]]{{ع}} پس از درگذشت او [[قیام]] کند، بهره او از [[پاداش]] کسی است که آن [[حضرت]] را دریافته باشد، پس بکوشید و [[منتظر]] باشید، گوارا [[باد]] شما را ای جماعتی که مشمول [[رحمت خدا]] هستید»<ref>{{متن حدیث|أَلَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَی فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَایَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِیمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِینَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ{{ع}}ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً یَجِیءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}؛ الغیبة (للنعمانی)، ج۱، ص۲۰۰.</ref>. همچنانکه ملاحظه میشود در کنار امر به [[انتظار]]، [[دستور]] [[جهاد]] و کوشش میدهند، بنابراین در قاموس [[پیشوایان دین]]، [[انتظار واقعی]] نمیتواند از کوشش و [[مجاهدت]] جدا باشد<ref>ر.ک. آیتی، نصرت الله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه امامت و ولایت.</ref>. | *[[انتظار]]، حالتی روحی است که از ضمیر فرد [[منتظر]] برمیآید؛ اما با چشم به در دوختن و [[حسرت]] خوردن تمام نمیشود؛ بلکه باید به عمل منجر شود که در این صورت در تمامیِ اجزای [[زندگی مادی]] و [[معنوی]] تأثیری شگرف برجای مینهد<ref>ر.ک. ناصری، محمد، خُلُق، فرهنگ انتظار، ج۱، ص۹۸۷.</ref>. *[[انتظار]] حالتی نفسانی است که وقتی شدت یافت و عمق و [[غنا]] پیدا کرد از [[قلب]] به اعضا و جوارح سرازیر میشود و آثار خود را در عمل نشان میدهد و روشن است [[انتظار]] مورد نظر [[پیشوایان معصوم]] همان [[انتظار]] عمق و [[غنا]] یافته است که موجب تلاش و [[مجاهدت]] [[منتظر]] میشود، اینرا میتوان از پاداشهایی که برای [[انتظار]] ذکر شده دریافت. به عنوان نمونه در [[روایات]] چنین وارد شده است که [[منتظران امام مهدی]] همچون [[مجاهدان]] در رکاب [[پیامبر گرامی]] اسلاماند، روشن است انتظاری که تنها در مرحلۀ [[قلب]] باشد و جز [[تأسف]] و [[اندوه]] قلبی اثر دیگری نداشته باشد و باعث دست روی دست گذاشتن و گوشهگیری و [[عزلت]] گردد؛ نسبتی با [[جهاد]] ندارد و نمیتواند [[ثواب]] [[مجاهدت]] در رکاب [[پیامبر]]{{صل}} را داشته باشد و افزونبر آنچه [[گذشت]] این مطلب که [[انتظار]] بایستی در چهرۀ تلاش و عمل خود را نشان بدهد از برخی [[روایات]] نیز قابل [[استنباط]] است؛ به عنوان نمونه [[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده که روزی آن [[حضرت]] فرمود: «آیا شما را از چیزی [[آگاه]] نکنم که [[خداوند]] بدون آن هیچ عملی را از [[بندگان]] نمیپذیرد؟ عرض کردم: بفرمایید، فرمود: [[گواهی]] دادن بر اینکه هیچ معبودی جز [[خدا]] نیست و اینکه [[محمّد]] (صلّی اللَّه علیه و آله) [[بنده]] [و فرستاده] او است، (...) و [[چشم به راه]] [[قائم]] {{ع}} بودن، سپس فرمود: همانا ما را دولتی است که هر گاه [[خداوند]] بخواهد آن را بر سر کار میآورد، سپس فرمود: هر کس که بودن در شمار [[یاران قائم]] شادمانش سازد باید به [[انتظار]] باشد و با حال [[انتظار]] به [[پرهیزگاری]] و خلق [[نیکو]] [[رفتار]] کند، پس اگر اجلش برسد و [[امام]] [[قائم]]{{ع}} پس از درگذشت او [[قیام]] کند، بهره او از [[پاداش]] کسی است که آن [[حضرت]] را دریافته باشد، پس بکوشید و [[منتظر]] باشید، گوارا [[باد]] شما را ای جماعتی که مشمول [[رحمت خدا]] هستید»<ref>{{متن حدیث|أَلَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَی فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَایَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِیمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِینَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ{{ع}}ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً یَجِیءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}؛ الغیبة (للنعمانی)، ج۱، ص۲۰۰.</ref>. همچنانکه ملاحظه میشود در کنار امر به [[انتظار]]، [[دستور]] [[جهاد]] و کوشش میدهند، بنابراین در قاموس [[پیشوایان دین]]، [[انتظار واقعی]] نمیتواند از کوشش و [[مجاهدت]] جدا باشد<ref>ر.ک. آیتی، نصرت الله، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>. | ||
*بنابراین، اصطلاح [[انتظار]]، به معنای عدم [[رضایت]] از وضعیت موجود و [[انتظار عملی]] برای تغییر آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب است<ref>ر.ک. ناصری، محمد، خُلُق، فرهنگ انتظار، ج۱، ص۹۸۷.</ref>. | *بنابراین، اصطلاح [[انتظار]]، به معنای عدم [[رضایت]] از وضعیت موجود و [[انتظار عملی]] برای تغییر آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب است<ref>ر.ک. ناصری، محمد، خُلُق، فرهنگ انتظار، ج۱، ص۹۸۷.</ref>. | ||
==[[علل]] عدم معنای صرفا قلبی برای [[انتظار]]== | ==[[علل]] عدم معنای صرفا قلبی برای [[انتظار]]== |