شریعت الهی در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دستورات الهی' به 'دستورات الهی'
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'دستورات الهی' به 'دستورات الهی')
خط ۲۴: خط ۲۴:


==مردمان در مواجهه با شریعت==
==مردمان در مواجهه با شریعت==
*[[مردم]] در مواجهه با [[شریعت]] و با در نظر گرفتن [[میزان]] توجه و عمل آنها به [[دستورات]] [[الهی]] به دو دسته تقسیم می‌شوند: نخست عاملان به شریعت الهی و دوم بدعت‌گذاران در شریعت الهی. [[امام]]{{ع}} در این‌باره می‌فرماید: [[مردم]] دو دسته‌اند: یکی آن‌که از [[شریعت]] [[پیروی]] کند، دیگر آن‌که در [[دین]] [[بدعت]] آورد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵</ref>. [[امام]]{{ع}} ترک [[شریعت]] را بدترین طریقه [[آدمی]] در مسیر [[زندگی]] برمی‌شمرد و می‌فرماید: بدترین رأی‌ها و [[اندیشه‌ها]] [[رأی]] و اندیشه‌ای است که مخالف [[شریعت]] باشد<ref>غررالحکم، ۴ / ۱۶۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 497-498.</ref>.
*[[مردم]] در مواجهه با [[شریعت]] و با در نظر گرفتن [[میزان]] توجه و عمل آنها به [[دستورات الهی]] به دو دسته تقسیم می‌شوند: نخست عاملان به شریعت الهی و دوم بدعت‌گذاران در شریعت الهی. [[امام]]{{ع}} در این‌باره می‌فرماید: [[مردم]] دو دسته‌اند: یکی آن‌که از [[شریعت]] [[پیروی]] کند، دیگر آن‌که در [[دین]] [[بدعت]] آورد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵</ref>. [[امام]]{{ع}} ترک [[شریعت]] را بدترین طریقه [[آدمی]] در مسیر [[زندگی]] برمی‌شمرد و می‌فرماید: بدترین رأی‌ها و [[اندیشه‌ها]] [[رأی]] و اندیشه‌ای است که مخالف [[شریعت]] باشد<ref>غررالحکم، ۴ / ۱۶۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 497-498.</ref>.
*انسانی که از [[قوانین]] [[شریعت]] [[پیروی]] می‌کند، مسیر صحیح را شناخته است. در منظر [[امام]]{{ع}} [[انسان]] شریعت‌مداره راه طریقت را می‌پیماید و از [[منافع]] [[اطاعت]] بهره‌مند می‌شود و [[باطن]] خویش را [[پاک]] و پیراسته می‌گرداند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۳</ref>. هم‌چنین آن [[حضرت]] کسی را می‌ستاید که در مسیر روشن [[شریعت]] قرار داشته و [[شریعت]] درخشان [[اسلام]] همراه او باشد. چنین فردی دل‌باخته [[آخرت]] است و از زیورهای [[دنیا]] پرهیز می‌کند<ref>غررالحکم، ۲ / ۴۶۸</ref>. [[امام]]{{ع}} در فرازی دیگر از [[پیروان]] شریعت الهی این گونه یاد می‌کند: خوشا به حال کسی که در پیش خود [[خوار]]، کسبش [[پاکیزه]] (و از راه [[حلال]])، [[باطن]] و درونش [[پاک]] و خلقتش نیکو باشد. فزونی مالش را در [[راه خدا]] دهد، اضافه سخنش را نگه دارد، بدی‌اش را از [[مردم]] بازدارد، [[دین]] و [[شریعت]] را به‌طور کامل [[پیروی]] کند و [[بدعت]]، او را به‌سوی تطاول و تعدّی نکشاند<ref>غررالحکم، ۲ / ۴۶۹</ref>. ترک [[شریعت]] در منطق [[امام]] مساوی با [[نادانی]] و [[جهالت]] و بازگشت به دوره [[جاهلیت]] است. از این‌رو فردی که [[پیروی]] از [[شریعت]] و [[احکام الهی]] را ترک کند، گویی هرگز از دوره [[جاهلیت]] عبور نکرده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 498.</ref>.
*انسانی که از [[قوانین]] [[شریعت]] [[پیروی]] می‌کند، مسیر صحیح را شناخته است. در منظر [[امام]]{{ع}} [[انسان]] شریعت‌مداره راه طریقت را می‌پیماید و از [[منافع]] [[اطاعت]] بهره‌مند می‌شود و [[باطن]] خویش را [[پاک]] و پیراسته می‌گرداند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۳</ref>. هم‌چنین آن [[حضرت]] کسی را می‌ستاید که در مسیر روشن [[شریعت]] قرار داشته و [[شریعت]] درخشان [[اسلام]] همراه او باشد. چنین فردی دل‌باخته [[آخرت]] است و از زیورهای [[دنیا]] پرهیز می‌کند<ref>غررالحکم، ۲ / ۴۶۸</ref>. [[امام]]{{ع}} در فرازی دیگر از [[پیروان]] شریعت الهی این گونه یاد می‌کند: خوشا به حال کسی که در پیش خود [[خوار]]، کسبش [[پاکیزه]] (و از راه [[حلال]])، [[باطن]] و درونش [[پاک]] و خلقتش نیکو باشد. فزونی مالش را در [[راه خدا]] دهد، اضافه سخنش را نگه دارد، بدی‌اش را از [[مردم]] بازدارد، [[دین]] و [[شریعت]] را به‌طور کامل [[پیروی]] کند و [[بدعت]]، او را به‌سوی تطاول و تعدّی نکشاند<ref>غررالحکم، ۲ / ۴۶۹</ref>. ترک [[شریعت]] در منطق [[امام]] مساوی با [[نادانی]] و [[جهالت]] و بازگشت به دوره [[جاهلیت]] است. از این‌رو فردی که [[پیروی]] از [[شریعت]] و [[احکام الهی]] را ترک کند، گویی هرگز از دوره [[جاهلیت]] عبور نکرده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 498.</ref>.


خط ۳۸: خط ۳۸:
*[[حکم]] وضعی، حکمی است که حالت یک چیز یا انجام عمل یا ترک آن را [[تبیین]] می‌کند. این موضوع گاه به‌طور مستقیم به فرد مکلّف مربوط نیست، بلکه موضوع [[احکام]] تکلیفی قرار می‌گیرد و گاه ممکن است به اشیای خارجی مربوط باشد، مانند [[احکام]] نجاست و [[طهارت]]، خرید و فروش و...<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 500.</ref>.
*[[حکم]] وضعی، حکمی است که حالت یک چیز یا انجام عمل یا ترک آن را [[تبیین]] می‌کند. این موضوع گاه به‌طور مستقیم به فرد مکلّف مربوط نیست، بلکه موضوع [[احکام]] تکلیفی قرار می‌گیرد و گاه ممکن است به اشیای خارجی مربوط باشد، مانند [[احکام]] نجاست و [[طهارت]]، خرید و فروش و...<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 500.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] گاه به مواردی اشاره داشته‌اند که مبنای [[فقها]] در [[اجتهاد]] قرار گرفته است. از آن جهت می‌توان به موضوع [[زکات]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۱۳۸</ref>، [[انفاق]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ‌های ۶۶ و ۲۵۸</ref> و [[تحریم]] بردن [[حاجت]] نزد غیر [[مؤمن]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۴۱۹</ref>، [[جهاد اکبر]]<ref>وسائل الشیعه، احادیث، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۱و...</ref> و [[جهاد]] با [[دشمن]]<ref>خطبه‌های ۶۰ و ۱۲۴</ref>، [[امر به معروف و نهی از منکر]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۳۷۵</ref>، [[قضا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳ و خطبه ۱۸</ref>، [[ناسخ و منسوخ]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> و [[تجارت]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 500.</ref>.  
*[[امام علی]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] گاه به مواردی اشاره داشته‌اند که مبنای [[فقها]] در [[اجتهاد]] قرار گرفته است. از آن جهت می‌توان به موضوع [[زکات]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۱۳۸</ref>، [[انفاق]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ‌های ۶۶ و ۲۵۸</ref> و [[تحریم]] بردن [[حاجت]] نزد غیر [[مؤمن]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۴۱۹</ref>، [[جهاد اکبر]]<ref>وسائل الشیعه، احادیث، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۱و...</ref> و [[جهاد]] با [[دشمن]]<ref>خطبه‌های ۶۰ و ۱۲۴</ref>، [[امر به معروف و نهی از منکر]]<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۳۷۵</ref>، [[قضا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳ و خطبه ۱۸</ref>، [[ناسخ و منسوخ]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> و [[تجارت]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 500.</ref>.  
*پس ای [[بندگان خدا]]، از [[خدا]] بپرهیزید (سخن بی‌جا نگویید و کار ناشایسته نکنید) و از [[خدا]] به‌سوی [[خدا]] بگریزید (از [[خشم]] او در [[پناه]] رحمتش و از [[عذاب]] او در [[پناه]] آمرزشش و از [[عدل]] او در [[پناه]] فضلش) و در راه واضح و روشنی که پیش روی شما قرار داده (راه راست [[شریعت]]) بروید. [[قیام]] کنید به چیزی که مکلّف کرده است شما را (به انجام [[اوامر]] شرعیّه) پس (چون به [[دستورات]] [[الهی]] [[رفتار]] کردید و [[اوامر]] شرعیّه را انجام دادید) اگر در [[دنیا]] [[رستگار]] نشدید، [[علی]] ضامن فیروزی و [[رستگاری]] شما در [[آخرت]] است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 500.</ref>.
*پس ای [[بندگان خدا]]، از [[خدا]] بپرهیزید (سخن بی‌جا نگویید و کار ناشایسته نکنید) و از [[خدا]] به‌سوی [[خدا]] بگریزید (از [[خشم]] او در [[پناه]] رحمتش و از [[عذاب]] او در [[پناه]] آمرزشش و از [[عدل]] او در [[پناه]] فضلش) و در راه واضح و روشنی که پیش روی شما قرار داده (راه راست [[شریعت]]) بروید. [[قیام]] کنید به چیزی که مکلّف کرده است شما را (به انجام [[اوامر]] شرعیّه) پس (چون به [[دستورات الهی]] [[رفتار]] کردید و [[اوامر]] شرعیّه را انجام دادید) اگر در [[دنیا]] [[رستگار]] نشدید، [[علی]] ضامن فیروزی و [[رستگاری]] شما در [[آخرت]] است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 500.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
۲۱۸٬۶۶۰

ویرایش