مهدویت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

#'''[[الکافی‌ (کتاب)|الکافی‌]]''': این کتاب ارزشمند، اثری گران‌سنگ از شیخ [[ابو جعفر محمد بن یعقوب]] کلینی [[رازی]] (م ۳۲۹ ق)، از برجسته‌ترین علمای [[شیعه]] در نیمه دوم [[قرن سوم]] و آغاز قرن چهارم هجری است. کلینی با سفر به [[شهرها]] و [[سرزمین‌های اسلامی]] و ارتباط با [[راویان احادیث]] و دستیابی به اصول چهارصدگانه شیعه‌<ref>این مجموعه به اصول اربعمائة شهرت دارد، یعنی، چهارصد اصل. اصول نوعی کتاب است جامع مقداری حدیث از معصومین{{عم}} و علمای حدیث که نوعا می‌گویند« له اصل»، یعنی احادیث کتاب را مؤلف از امام{{ع}} شنیده است یا اینکه از راوی امام استماع کرده است و از آن جهت چنین کتابی را اصل می‌گویند که از کتاب دیگر گرفته نشده است. ظاهرا اصول تا زمان امام عسکری{{ع}} نوشته شده و گرچه تاریخ تصنیف این کتب به‌طور قطع مسلم نیست ولی تالیف بیشتر آنها در زمان امام صادق{{ع}} بوده است.</ref> و ارتباط با [[نواب خاص امام زمان]]{{ع}}، مجموعه‌ای ارزشمند و کتابی معتبر و جامع به [[نگارش]] درآورده است. [[محمد بن یعقوب کلینی]] نام‌آورترین و بلندآوازه‌ترین [[اندیشمند]] عصر خود بود؛ دورانی که اوج [[تلاش]] [[محدثان]] و [[دانشمندان]] بزرگ و حتی [[نواب خاص]] [[حضرت]] بود. با اینکه این چهار تن از [[فقها]] و [[محدثان]] بزرگ [[شیعه]] بودند و [[شیعیان]] آنها را به جلالت [[قدر]] می‌شناختند؛ اما کلینی مشهورترین شخصیتی بود که در آن زمان، میان [[شیعه]] و [[سنی]] با [[احترام]] می‌زیست و به‌طور [[آشکار]]، به [[ترویج]] [[مذهب]] [[حق]] و نشر [[فضایل اهل بیت]]{{عم}} [[همت]] می‌گماشت. کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] از قدیمی‌ترین و معتبرترین کتاب‌های روایی [[شیعه]] و نگاشته شده در عصر [[غیبت صغرا]] است. این کتاب در طول بیش از هزار سال، پیوسته مورد توجه و [[عنایت خاص]] [[دانشمندان]] و [[فقهای شیعه]] قرار داشته است و آنان در منابع مهم روایی و تألیفات ارزشمند خود، به آن استناد کرده‌اند. [[شیخ مفید]] کافی را چنین معرفی کرده است: "[[الکافی]] هو من [[اجل]] کتب الشیعة و اکثرها فائدة"<ref>شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد، ص ۶۸.</ref>؛ "کافی از برجسته‌ترین کتاب‌های [[شیعه]] و پرفایده‌ترین آنها است". [[شهید]] اول، [[محمد]] مکی درباره این کتاب نوشته است: "کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]]، کتابی روایی است که تاکنون [[اصحاب]] و علمای [[شیعه]] مانند آن را ننگاشته‌اند"<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۱۰۴، ص ۱۸۸.</ref>. از ویژگی‌های مهم این کتاب، هم عصر بودن مؤلف آن، با نائبان چهارگانه [[حضرت مهدی]]{{ع}} و دسترسی وی به آنان است. به خصوص که آنان در [[بغداد]] بودند و کلینی نیز مدتی در آن [[شهر]] [[زندگی]] می‌کرده و سال [[وفات]] وی، مصادف با سال [[وفات]] [[آخرین سفیر]] [[امام عصر]]{{ع}} [[علی بن محمد سمری]] بوده است. مؤلف در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]]، [[مقید]] به ذکر [[سند]] [[روایات]] تا [[معصوم]]{{ع}} است و این خود [[ارزش]] و اعتبار خاصی به آن بخشیده است. این کتاب شامل بیش از شانزده هزار [[روایت]] است. اگرچه [[روایات]] مربوط به [[حضرت مهدی]]{{ع}} در مجموعه این کتاب، به نوعی پراکنده است؛ اما در باب‌هایی ویژه، [[روایات]] بیشتری [[نقل]] شده است. به عنوان نمونه در قسمت اصول و در "[[کتاب الحجة]]"، مؤلف احادیثی را در بخش "فی الاشارة و النص الی [[صاحب الدار]]"، ذکر کرده و در ادامه همین باب، عناوین دیگری همانند "فی التسمیة من رآه، باب فی النهی عن الاسم، باب نادر فی [[الغیبة]] و باب فی کراهیة التوقیت" ذکر و در هر عنوان، چند [[حدیث]] را [[نقل]] کرده است. مجموع این [[احادیث]] در این قسمت، نزدیک به شصت [[حدیث]] می‌رسد. همچنین در باب "مولد الصاحب" بیش از سی [[روایت]] درباره [[ولادت حضرت مهدی]]{{ع}} و مباحث مربوط به آن است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج‌۱، ص۵۸، ۵۹.</ref>.

#'''[[الغیبة (کتاب)|الغیبة]]''': این کتاب اثر ارزشمند [[ابو عبد الله محمد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانی]]، مشهور به [[ابن زینب]] ([[ابن ابی زینب]])، از [[راویان]] بزرگ [[شیعه]] در اوایل قرن چهارم هجری است. وی نزد [[محمد بن یعقوب کلینی]] [[دانش]] [[حدیث]] را فرا گرفت و کاتب استادش شد و به همین جهت نیز عنوان "کاتب" پیدا کرد. او از شهرت، [[احترام]] و اعتبار خاصی در نزد [[دانشمندان]] و [[فقهای شیعه]] بهره‌مند است. [[نعمانی]] علاوه بر اینکه نویسنده‌ای خوش‌نظر و دارای [[قدرت]] [[استنباط]] بود، از اطلاعات وسیعی درباره [[رجال]] و [[احادیث]] برخوردار بود. کتاب [[الغیبة (کتاب)|الغیبة]] به [[یقین]] جزو یکی از [[بهترین]] کتاب‌ها در زمینه [[احادیث]] مربوط به خصوصیات‌ [[حضرت مهدی]]{{ع}}، [[غیبت]] و [[عصر ظهور]] و ویژگی‌های آن دوران است. تمام [[احادیث]]، برخوردار از [[سند]] بوده و نوع اسناد هم، کوتاه و در بسیاری از موارد، اسناد خوب و مورد پسند اهل فن است. مؤلف در آغاز کتاب، درباره انگیزه تألیف آن نگاشته است: "من در [[جامعه]] می‌دیدم [[شیعیان]] و علاقه‌مندان به [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}}، به گروه‌های مختلفی تقسیم شده و نسبت به [[امام زمان]]{{ع}} و [[ولی امر]] و [[حجت]] [[پروردگار]] خود سرگردان گشته‌اند. پس از بررسی، [[دلیل]] آن را [[غیبت]] آن [[حضرت]] یافتم؛ چنان‌که [[رسول خدا]] و [[حضرت علی]] و [[ائمه معصومین]]{{عم}} نیز به آن اشاره کرده‌اند؛ لذا به [[یاری]] [[خداوند]] بر آن شدم تا روایاتی را که [[مشایخ]] روایی بزرگ از [[امیر مؤمنان]] و [[ائمه معصومین]]{{عم}} درباره [[غیبت امام عصر]]{{ع}} [[نقل]] کرده‌اند، جمع‌آوری کنم. بسیاری از روایاتی که هم‌اکنون در [[اختیار]] من است، علمای [[اهل سنت]] نیز [[روایت]] کرده‌اند. البته [[روایات]] آنان در این‌باره، بسیار گسترده‌تر از روایاتی است که هم‌اکنون در [[اختیار]] من است"<ref>نعمانی، الغیبة، صص ۳۰- ۳۵.</ref>. [[کتاب الغیبة]] شامل ۴۷۸ [[روایت]] در ۲۶ باب است. از موضوعات کتاب می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: [[وجوب]] حفظ [[اسرار]] [[آل محمد]]{{عم}}، [[الهی]] بودن مسأله [[امامت]]، [[تعداد امامان]]{{عم}}، کسی که به [[دروغ]] ادعای [[امامت]] کند، [[روایات]] درباره [[غیبت امام زمان]]{{ع}}، [[صبر]] و [[انتظار فرج]]، [[امتحان]]، [[صفات امام]] [[منتظر]]، صفات [[لشکر]] آن [[حضرت]] و....<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج‌۱، ص۵۹، ۶۰.</ref>.

::*بخش اول، شامل مباحث کلی و [[احادیث]] جامعی درباره [[غیبت]] در امت‌های پیشین و اثبات این موضوع است که [[غیبت حضرت مهدی]] {{ع}} امری تازه نیست؛ بلکه [[غیبت]] دارای سابقه‌ طولانی بوده است.

::*در بخش دوم موضوعاتی مانند: [[ولادت حضرت مهدی]] {{ع}}، [[امامت]] او، [[غیبت]]، [[دلایل]] آن، افرادی که وی را دیده‌اند، [[توقیعات]] صادر شده از سوی آن [[حضرت]]، مسأله [[انتظار فرج]]، [[نشانه‌های ظهور]] و... بیان شده است. این کتاب به جهت اهمیتی که دارد، بارها تجدید چاپ و نیز به دست افراد مختلفی، به [[فارسی]] برگردان شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج‌۱، ص۶۰-۶۲.</ref>.