تحریف‌ناپذیری قرآن در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۸: خط ۲۸:
*به هر روی در این [[اخبار]] به جز چند مورد اندک که دارای [[سند]] معتبرند در غالب موارد در سلسله [[سند]] آنها افرادی قرار دارند که [[دانشمندان]] [[رجال]] آنها را ضعیف الحدیث، فاسد‌المذهب، [[دروغگو]]، متهم در [[دین]]، غلوّ‌کننده و... نامیده‌اند، افزون بر آن مراد از [[تحریف]] در بیشتر این [[احادیث]]، [[تحریف]] [[معنوی]] و نقصان در [[تفسیر]] و بیان [[آیات قرآن]] است که با [[تحریف]] لفظی [[قرآن]] ارتباطی ندارد<ref> القرآن و روایات المدرستین، ج۳، ص‌۲۲۲ ـ ۲۲۳، ۸۴۷.</ref> در صورتی  هم که نتوان تأویلی درست برای آنها یافت، ناگزیر به [[دلیل]] [[تعارض]] با [[ادله]] [[سلامت]] [[قرآن]] از [[تحریف]] ساقط خواهند بود<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ - ۳۳۵.</ref>.
*به هر روی در این [[اخبار]] به جز چند مورد اندک که دارای [[سند]] معتبرند در غالب موارد در سلسله [[سند]] آنها افرادی قرار دارند که [[دانشمندان]] [[رجال]] آنها را ضعیف الحدیث، فاسد‌المذهب، [[دروغگو]]، متهم در [[دین]]، غلوّ‌کننده و... نامیده‌اند، افزون بر آن مراد از [[تحریف]] در بیشتر این [[احادیث]]، [[تحریف]] [[معنوی]] و نقصان در [[تفسیر]] و بیان [[آیات قرآن]] است که با [[تحریف]] لفظی [[قرآن]] ارتباطی ندارد<ref> القرآن و روایات المدرستین، ج۳، ص‌۲۲۲ ـ ۲۲۳، ۸۴۷.</ref> در صورتی  هم که نتوان تأویلی درست برای آنها یافت، ناگزیر به [[دلیل]] [[تعارض]] با [[ادله]] [[سلامت]] [[قرآن]] از [[تحریف]] ساقط خواهند بود<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ - ۳۳۵.</ref>.
*به همین جهت اکثر [[مفسران شیعه]] به [[عدم تحریف قرآن]] [[باور]] دارند<ref> نک: بحرالفواید، ج‌۱، ص‌۹۸ ـ ۹۹.</ref> و دیدگاه رایج در میان [[دانشمندان]] [[شیعی]] بر عدم [[تحریف]] [[قرآن‌کریم]] است. جمعی از بزرگان [[شیعه]] که به این مطلب تصریح کرده‌اند عبارت‌اند از: [[ابوجعفر صدوق]]<ref> الاعتقادات، ص ۸۴؛ معانی الاخبار، ص ۱۳۳.</ref>، [[شریف رضی]]<ref> حقائق‌التأویل، ص۱۶۸؛ سلامة‌القرآن من‌التحریف،ص ۱۳۵ ـ ۱۳۶.</ref>، [[شیخ مفید]]<ref> مسائل‌السرویه، ص‌۸۳ ـ ۸۴؛ اوائل المقالات، ص‌۸۰-۸۱.</ref>، [[شریف مرتضی]]<ref> الذخیره، ص‌۳۶۱ ـ ۳۶۴.</ref>، [[شیخ طوسی]]<ref> التبیان، ج‌۱، ص‌۳.</ref>، [[ابوالفتوح رازی]]<ref> روض الجنان، ج‌۱۱، ص‌۳۱۱.</ref>، [[شیخ طبرسی]]<ref> مجمع البیان، ج‌۱، ص‌۴۳؛ جوامع الجامع، ج‌۱، ص‌۶۹۸.</ref>، [[ابن‌ ادریس حلی]]<ref> المنتخب فی تفسیرالقرآن، ج‌۲، ص‌۲۴۶.</ref>، [[ابن‌ شهر آشوب]]<ref> متشابه القرآن و مختلفه، ج‌۲، ص‌۷۷.</ref>، [[عبدالجلیل قزوینی رازی]]<ref> کتاب نقض، ص‌۲۹۱.</ref>، [[علی‌بن طاوس]]<ref> سعد السعود، ص‌۲۹۱.</ref>، [[سدید الدین رازی]]<ref> المنقذ، ص‌۴۷۶ ـ ۴۸۰.</ref>، [[محمد بن حسن شیبانی]]<ref> نهج البیان، ج‌۳، ص‌۱۸۴.</ref>، [[علامه حلی]]<ref> نک: التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۱.</ref>، [[فاضل‌ مقداد سیوری]]<ref> کنزالعرفان، ج‌۱، ص‌۵.</ref>، [[بیاضی عاملی]]<ref> الصراط المستقیم، ج‌۱، ص‌۴۵.</ref>، [[کمال الدین کاشفی]]<ref> مواهب علیه، ج‌۲، ص‌۳۳۵ ـ ۳۳۶.</ref>، [[علی‌ بن عبدالعالی]](محقق‌ثانی)<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۱.</ref>، [[ملا فتح الله کاشانی]]<ref> منهج الصادقین، ج‌۵، ص‌۱۵۴.</ref>، [[محقق اردبیلی]]<ref> مجمع الفائده، ج‌۲، ص‌۲۱۷ ـ ۲۱۸.</ref>، [[محمد بن علی نقی شیبانی]]<ref> مختصر نهج البیان، ص‌۲۶۲.</ref>، [[ابوالمحاسن جرجانی]]<ref> تفسیر گازر، ج‌۵، ص‌۱۲۸.</ref>، [[ابو فیض ناکوری]]<ref> سواطع الالهام، ج‌۳، ص‌۲۱۴.</ref>، [[قاضی نورالله شوشتری]]<ref> آلاء الرحمن، ج‌۱، ص‌۶۴-۶۵، اظهار الحق، ص‌۳۵۵.</ref>، [[شیخ‌ بهائی]]<ref> زبدة الاصول، ص‌۸۶.</ref>، [[صدرالمتألّهین]]<ref> شرح اصول کافی، ج‌۱۱، ص‌۳۷۸؛ اسفار، ج‌۷، ص‌۲۲، ۵۲؛ اظهار الحق، ص‌۳۵۵.</ref>، [[فاضل تونی]]<ref> الوافیه، ص‌۱۴۸.</ref>، [[محمد محسن فیض کاشانی]]<ref> الاصفی، ج۱، ص‌۶۲۶؛ المحجة البیضاء، ج‌۲، ص‌۲۶۳.</ref>، [[شریف لاهیجی]]<ref> تفسیر شریف لاهیجی، ج‌۲، ص‌۶۵۸ ـ ۶۵۹.</ref>، [[شیخ حرّ عاملی]]<ref> اظهار الحق، ص‌۳۵۵، الفصول المهمه، ص‌۲۴۴.</ref>، [[محمد بن مرتضی کاشانی]]<ref> الصافی، ج‌۱، ص‌۵۱.</ref>، [[محمد بن محمد رضا قمی مشهدی]]<ref> کنزالدقائق، ج‌۷، ص‌۱۰۴.</ref>، [[شیخ جعفر کبیر]]<ref> کشف الغطاء، ص‌۲۹۹.</ref>، [[سید محسن کاظمی]]<ref> بحرالفوائد، ج۱، ص۹۹؛ التحقیق فی نفی‌التحریف، ص ۲۵ ـ ۲۶.</ref>، [[سید محسن طباطبایی]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۶.</ref>، [[ابراهیم کلباسی]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۶.</ref>، [[سید حسین کوه کمری]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۷.</ref>، [[محقق تبریزی]]<ref> نک: صیانة القرآن، ص‌۶۹.</ref>، [[سید‌ محمد حسین شهرستانی]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۷.</ref>، [[محمد حسن آشتیانی]]<ref> بحرالفوائد، ج‌۱، ص‌۹۹.</ref>، [[سید محمد جواد حسینی عاملی]]<ref> مفتاح الکرامه، ج‌۴، ص‌۶۹۰-۶۹۱.</ref>، [[محمد جواد بلاغی نجفی]]<ref> آلاء الرحمن، ج‌۱، ص‌۶۵ ـ ۶۷.</ref>، [[محمد صادق موسوی خوانساری]]<ref> ضیاء التفاسیر، ج‌۱، ص‌۴۶۵.</ref>، [[محمد حسین کاشف الغطاء]]<ref> اصل الشیعة و اصولها، ص‌۲۵۴.</ref>، [[سید محسن امین عاملی]]<ref> اعیان الشیعه، ج‌۱، ص‌۴۱.</ref>، [[محمد‌ نهاوندی]]<ref> نفحات الرحمان، ج‌۱، ص‌۱۴.</ref>، [[میر جعفر علوی حسینی]]<ref> کشف الحقائق، ج‌۲، ص‌۸۰.</ref>، [[سید شرف الدین عاملی]]<ref> الفصول المهمه، ص‌۲۴۱-۲۴۶.</ref>، [[عبدالحسین امینی]]<ref> الغدیر، ج‌۳، ص‌۱۰۱.</ref><ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ - ۳۳۵.</ref>.
*به همین جهت اکثر [[مفسران شیعه]] به [[عدم تحریف قرآن]] [[باور]] دارند<ref> نک: بحرالفواید، ج‌۱، ص‌۹۸ ـ ۹۹.</ref> و دیدگاه رایج در میان [[دانشمندان]] [[شیعی]] بر عدم [[تحریف]] [[قرآن‌کریم]] است. جمعی از بزرگان [[شیعه]] که به این مطلب تصریح کرده‌اند عبارت‌اند از: [[ابوجعفر صدوق]]<ref> الاعتقادات، ص ۸۴؛ معانی الاخبار، ص ۱۳۳.</ref>، [[شریف رضی]]<ref> حقائق‌التأویل، ص۱۶۸؛ سلامة‌القرآن من‌التحریف،ص ۱۳۵ ـ ۱۳۶.</ref>، [[شیخ مفید]]<ref> مسائل‌السرویه، ص‌۸۳ ـ ۸۴؛ اوائل المقالات، ص‌۸۰-۸۱.</ref>، [[شریف مرتضی]]<ref> الذخیره، ص‌۳۶۱ ـ ۳۶۴.</ref>، [[شیخ طوسی]]<ref> التبیان، ج‌۱، ص‌۳.</ref>، [[ابوالفتوح رازی]]<ref> روض الجنان، ج‌۱۱، ص‌۳۱۱.</ref>، [[شیخ طبرسی]]<ref> مجمع البیان، ج‌۱، ص‌۴۳؛ جوامع الجامع، ج‌۱، ص‌۶۹۸.</ref>، [[ابن‌ ادریس حلی]]<ref> المنتخب فی تفسیرالقرآن، ج‌۲، ص‌۲۴۶.</ref>، [[ابن‌ شهر آشوب]]<ref> متشابه القرآن و مختلفه، ج‌۲، ص‌۷۷.</ref>، [[عبدالجلیل قزوینی رازی]]<ref> کتاب نقض، ص‌۲۹۱.</ref>، [[علی‌بن طاوس]]<ref> سعد السعود، ص‌۲۹۱.</ref>، [[سدید الدین رازی]]<ref> المنقذ، ص‌۴۷۶ ـ ۴۸۰.</ref>، [[محمد بن حسن شیبانی]]<ref> نهج البیان، ج‌۳، ص‌۱۸۴.</ref>، [[علامه حلی]]<ref> نک: التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۱.</ref>، [[فاضل‌ مقداد سیوری]]<ref> کنزالعرفان، ج‌۱، ص‌۵.</ref>، [[بیاضی عاملی]]<ref> الصراط المستقیم، ج‌۱، ص‌۴۵.</ref>، [[کمال الدین کاشفی]]<ref> مواهب علیه، ج‌۲، ص‌۳۳۵ ـ ۳۳۶.</ref>، [[علی‌ بن عبدالعالی]](محقق‌ثانی)<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۱.</ref>، [[ملا فتح الله کاشانی]]<ref> منهج الصادقین، ج‌۵، ص‌۱۵۴.</ref>، [[محقق اردبیلی]]<ref> مجمع الفائده، ج‌۲، ص‌۲۱۷ ـ ۲۱۸.</ref>، [[محمد بن علی نقی شیبانی]]<ref> مختصر نهج البیان، ص‌۲۶۲.</ref>، [[ابوالمحاسن جرجانی]]<ref> تفسیر گازر، ج‌۵، ص‌۱۲۸.</ref>، [[ابو فیض ناکوری]]<ref> سواطع الالهام، ج‌۳، ص‌۲۱۴.</ref>، [[قاضی نورالله شوشتری]]<ref> آلاء الرحمن، ج‌۱، ص‌۶۴-۶۵، اظهار الحق، ص‌۳۵۵.</ref>، [[شیخ‌ بهائی]]<ref> زبدة الاصول، ص‌۸۶.</ref>، [[صدرالمتألّهین]]<ref> شرح اصول کافی، ج‌۱۱، ص‌۳۷۸؛ اسفار، ج‌۷، ص‌۲۲، ۵۲؛ اظهار الحق، ص‌۳۵۵.</ref>، [[فاضل تونی]]<ref> الوافیه، ص‌۱۴۸.</ref>، [[محمد محسن فیض کاشانی]]<ref> الاصفی، ج۱، ص‌۶۲۶؛ المحجة البیضاء، ج‌۲، ص‌۲۶۳.</ref>، [[شریف لاهیجی]]<ref> تفسیر شریف لاهیجی، ج‌۲، ص‌۶۵۸ ـ ۶۵۹.</ref>، [[شیخ حرّ عاملی]]<ref> اظهار الحق، ص‌۳۵۵، الفصول المهمه، ص‌۲۴۴.</ref>، [[محمد بن مرتضی کاشانی]]<ref> الصافی، ج‌۱، ص‌۵۱.</ref>، [[محمد بن محمد رضا قمی مشهدی]]<ref> کنزالدقائق، ج‌۷، ص‌۱۰۴.</ref>، [[شیخ جعفر کبیر]]<ref> کشف الغطاء، ص‌۲۹۹.</ref>، [[سید محسن کاظمی]]<ref> بحرالفوائد، ج۱، ص۹۹؛ التحقیق فی نفی‌التحریف، ص ۲۵ ـ ۲۶.</ref>، [[سید محسن طباطبایی]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۶.</ref>، [[ابراهیم کلباسی]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۶.</ref>، [[سید حسین کوه کمری]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۷.</ref>، [[محقق تبریزی]]<ref> نک: صیانة القرآن، ص‌۶۹.</ref>، [[سید‌ محمد حسین شهرستانی]]<ref> التحقیق فی نفی التحریف، ص‌۲۷.</ref>، [[محمد حسن آشتیانی]]<ref> بحرالفوائد، ج‌۱، ص‌۹۹.</ref>، [[سید محمد جواد حسینی عاملی]]<ref> مفتاح الکرامه، ج‌۴، ص‌۶۹۰-۶۹۱.</ref>، [[محمد جواد بلاغی نجفی]]<ref> آلاء الرحمن، ج‌۱، ص‌۶۵ ـ ۶۷.</ref>، [[محمد صادق موسوی خوانساری]]<ref> ضیاء التفاسیر، ج‌۱، ص‌۴۶۵.</ref>، [[محمد حسین کاشف الغطاء]]<ref> اصل الشیعة و اصولها، ص‌۲۵۴.</ref>، [[سید محسن امین عاملی]]<ref> اعیان الشیعه، ج‌۱، ص‌۴۱.</ref>، [[محمد‌ نهاوندی]]<ref> نفحات الرحمان، ج‌۱، ص‌۱۴.</ref>، [[میر جعفر علوی حسینی]]<ref> کشف الحقائق، ج‌۲، ص‌۸۰.</ref>، [[سید شرف الدین عاملی]]<ref> الفصول المهمه، ص‌۲۴۱-۲۴۶.</ref>، [[عبدالحسین امینی]]<ref> الغدیر، ج‌۳، ص‌۱۰۱.</ref><ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ - ۳۳۵.</ref>.
*در قرن پانزدهم بررسیها درباره [[تحریف‌ناپذیری قرآن]] ژرف‌تر و گسترده‌تر شد؛ از جمله می‌توان از [[علامه‌طباطبایی]]<ref> ر. ک: المیزان، ج‌۱۲، ص‌۱۰۴ ـ ۱۳۳.</ref>، [[امام خمینی]]<ref> تهذیب الاصول، ج‌۲، ص‌۱۶۵؛ انوارالهدایه، ص‌۲۴۲ ـ ۲۴۷.</ref>، [[آیة الله]] [[سید ابوالقاسم خویی]]<ref> البیان، ص‌۱۹۷-۲۳۵.</ref> یاد کرد و از جمله تألیفهای مستقل در این زمینه می‌توان به: صیانة القرآن من التحریف [[محمد هادی معرفت]]، حقائق هامة حول القرآن الکریم [[سید جعفر مرتضی عاملی]] التحقیق فی نفی التحریف [[سید علی میلانی]]، نزاهت [[قرآن]] از [[تحریف]]، [[جوادی آملی]]، تدوین‌ القرآن [[علی کورانی]] اشاره کرد<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ - ۳۳۵.</ref>.
*در قرن پانزدهم بررسیها درباره [[تحریف‌ناپذیری قرآن]] ژرف‌تر و گسترده‌تر شد؛ از جمله می‌توان از [[علامه‌طباطبایی]]<ref> ر. ک: المیزان، ج‌۱۲، ص‌۱۰۴ ـ ۱۳۳.</ref>، [[امام خمینی]]<ref> تهذیب الاصول، ج‌۲، ص‌۱۶۵؛ انوارالهدایه، ص‌۲۴۲ ـ ۲۴۷.</ref>، [[آیة الله]] [[سید ابوالقاسم خویی]]<ref> البیان، ص‌۱۹۷-۲۳۵.</ref> یاد کرد و از جمله تألیف‌های مستقل در این زمینه می‌توان به: [[صیانة القرآن من التحریف (کتاب)|صیانة القرآن من التحریف]]
[[محمد هادی معرفت]]، [[حقائق هامة حول القرآن الکریم (کتاب)|حقائق هامة حول القرآن الکریم]] [[سید جعفر مرتضی عاملی]] [[التحقیق فی نفی التحریف (کتاب)|التحقیق فی نفی التحریف]] [[سید علی میلانی]]، [[نزاهت قرآن از تحریف (کتاب)|نزاهت قرآن از تحریف]]، [[جوادی آملی]]، [[تدوین‌ القرآن (کتاب)|تدوین‌ القرآن]] [[علی کورانی]] اشاره کرد<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ - ۳۳۵.</ref>.


==روایات تحریف‌نما در منابع [[اهل سنت]]==
==روایات تحریف‌نما در منابع [[اهل سنت]]==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش