اقتصاد عرب جاهلی: تفاوت میان نسخه‌ها

==[[تجارت]]==

*[[تجارت]] در میان [[مردم]] شهرنشین، بسیار وسیع‌تر و گسترده‌تر از [[اعراب]] بادیه‌نشین بود؛ چرا که [[تجارت]] با [[مردم]] جزیرة‌العرب و کشورهای بزرگ اطراف و نیز دیگر سرزمین‌های دور و نزدیک را در بر می‌گرفت. در این میان، یمنی‌ها، اولین شهرنشینان شبه‌ جزیره بودند که در صنایع، [[علوم]] و [[فنون]] تجاری نیز تبحر تام داشتند و پیشتاز این [[تجارت]] در سطح وسیع آن بودند. آنان با تشکیل اولین دولت‌های [[عربی]] در منطقه، در توسعه [[تجارت]] کوشیدند<ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۶.</ref>. آنها از حاصل‌خیزی [[زمین]]، نزدیکی به دریا و محل ممتاز آن بر سر راه [[هند]] که مایه [[پیشرفت]] این سرزمین را فراهم می‌آورد، حداکثر بهره را بردند.

*دولت‌های [[یمنی]] از طریق خشکی از راه [[یمن]] تا [[شام]] را در امتداد سواحل غربی شبه‌ جزیره می‌پیمودند؛ راهی که از [[مکه]] و پترا می‌گذشت و در انتهای شمالی به جانب [[مصر]]، [[شام]] و [[عراق]] منشعب می‌شد و در راه [[شام]] در نزدیک غزه به دریا می‌رسید<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۵.</ref>.

*راه کاروان رو حضرموت که به لحاظ [[تجارت]] کندر و بخور ثروتمند شده بود، به مأرب می‌رسید و از آنجا به شاهراه بزرگ تجاری می‌پیوست<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۵.</ref>؛ اما در [[شرق]] شبه‌جزیره، وجود بندرگاه‌های بزرگ و مهمی چون مسقط، همچنان [[تجارت]] دریایی [[اعراب]] را فعال نگه داشته بود. کشتی‌های این بندر از طریق خلیج [[فارس]] تا [[بابل]] پیش می‌رفتند و طلا، قصدیر، چوب‌های خوب، عاج، [[صندل]]، ادویه، پنبه و انواع عطرها را به آنجا می‌بردند<ref>زید بن علی عنان، تاریخ یمن، ص۷۶.</ref>. [[اعراب]] [[شرق]] شبه‌ جزیره، علاوه بر راه دریایی، راهی را در امتداد سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان می‌پیمودند و از آنجا به [[عراق]]، کالا می‌فرستادند<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ص۳۳۳.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اقتصاد عرب جاهلی (مقاله)|اقتصاد عرب جاهلی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۴۳-۱۴۴.</ref>.

*در [[حجاز]]، [[مکه]]، [[شهر]] بازرگانی بزرگی به شمار می‌رفت<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ص۲۱.</ref>. بسیاری از [[مردم]] [[مکه]] از ممر [[تجارت]] می‌زیسته‌اند. از راه‌های تجاری آنها، نخست، طریق معروف جنوب به شمال بود، دیگری از سمت شمال به [[خیبر]] و از وسط صحرا وادی‌الرمه و بعد به [[حیره]] می‌رسید<ref>شوقی ضیف، عصر جاهلی، ص۸۶.</ref>. کاروان‌های مکی از [[یمن]] و سواحل اقیانوس [[هند]] و [[شرق]] [[آفریقا]]، سقز، عطریات، بخور، پوست، جامه‌های نفیس عدنی، ادویه [[هندی]]، صمغ، عاج و برده آفریقایی و از [[طائف]]، مویز و کشمش و از معادن بنی‌سلیم، طلا به سواحل مدیترانه، صادر می‌کردند و از آنجا اسلحه، گندم، روغن، شراب و پارچه‌های پنبه‌ای، کتانی و ابریشمی بر می‌گرداندند<ref>شوقی ضیف، عصر جاهلی، ص۸۷.</ref>.

*مهم‌ترین کالای [[تجارت]] [[قریش]]، پوست دباغی شده بود<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ص۳۰۷.</ref>. نقره هم از مهم‌ترین کالاهایی بود که [[بازار شام]] را فرا می‌گرفت<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ص۳۰۸.</ref>. عمده‌ترین کالایی که تجار مکی از [[شام]] به [[مکه]] تجارت می‌کردند، روغن بود<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ص۲۹۳.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اقتصاد عرب جاهلی (مقاله)|اقتصاد عرب جاهلی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۴۴-۱۴۵.</ref>.

==منابع==