جرم: تفاوت میان نسخه‌ها

{{ویرایش غیرنهایی}}

{{نبوت}}

==مقدمه==

*جرم از دیدگاه [[شریعت]]، انجام یا ترک فعلی است که [[شریعت]] آن را [[تحریم]] کرده و برایش [[کیفر]] مقرر نموده و گاهی از آن تعبیر به [[اثم]] کرده است: {{متن قرآن|وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِيهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُهِينٌ}}<ref>«و هر کس با خداوند و فرستاده او نافرمانی ورزد و از حدود او فراتر رود (خداوند) او را در آتشی در می‌آورد (که) جاودانه در آن است و او را عذابی خوارساز (در پیش) خواهد بود» سوره نساء، آیه ۱۴.</ref>البته جرم در [[قرآن کریم]] تعریف نشده؛ بلکه مصادیقی از [[اعمال]] مجرمانه ذکر گردیده که با گسترش [[جوامع انسانی]]، به [[قوانین بشری]] راه پیدا کرده و بر اساس [[قوانین]] جزا، جرم شناخته شده‌اند. جرم‌انگاری فرایندی است که به موجب آن، قانونگذار با در نظر گرفتن [[هنجارها]] و ارزش‌های اساسی [[جامعه]] و با تکیه بر مبانی مورد قبول خود، رفتارهایی را [[ممنوع]] نموده و برای آن ضمانت اجرایی کیفری تعیین می‌کند. تفکیک [[قرآن]] میان جرم و [[گناه]] به معنای لغوی و انعطاف‌پذیری در [[تطبیق]] مصادیق، مهم‌ترین رکن [[سازگاری]] با اصول [[عقلانی]] بوده است<ref>حقوقدانان در تعریف جرم گفته‌اند: جرم، امور ممنوعِ شرعی است که خداوند به وسیلة اجرای کیفر حد یا تعزیر، مردم را از ارتکاب آن باز می‌دارد. (فیض، علیرضا، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، ص ۷۴)</ref>. لذا در این مدخل منظور آن دسته از کارهایی است که با آن در [[قرآن]] [[مبارزه]] شده و برای آن کیفری تعیین کرده است. این در حالی است که [[قرآن]] برای اموری ارزش‌گذاری کرده و حرکت [[نبوی]] در راستای [[حمایت]] از ارزش‌های [[انسانی]] و [[مصالح]] اساسی [[جامعه]]، برای کاهش جرم با روش خاص خود بوده است. نکته دیگر در [[قرآن کریم]]، اصل بر جرم‌انگاری نیست؛ بلکه بر [[تربیت]] [[انسان]] با نگاهی خیرخواهانه و در فرایندی [[تربیتی]] و هدایتی و در نهایت به عنوان راه آخر مجازات تأکید می‌شود. با این توضیح که روش [[قرآن]] به دگرگونی در ارزش‌هایی از قبیل: [[کرامت انسانی]]، [[عدالت]]، [[حفظ جان]] و عرض افراد و مصالحی همچون: [[امنیت اجتماعی]]، [[اخلاقی]] و [[سلامت]] گردش [[اموال]]، بوجود آورده است. از سوی دیگر جرم‌انگاری [[قرآن]] هرچند در راستای تأمین [[سعادت اخروی]] به عنوان اصل و بر پایۀ [[رضایت]] خداوندی [[استوار]] بوده است، اما به [[آسایش]] [[مردم]] و ایجاد زمینه خاطر برای کسب [[معنویت]] و [[رشد]] در این [[دنیا]] را تمهید کرده است. بخشی از آیاتی که کلمه [[مجرم]] آمده، به معنای لغوی آن است و شامل [[گناهان]] بزرگ [[دینی]] است، اما نکته [[انتخاب]] آنها توجه به شکل ارائه نگرشی به تخلفات از [[فرامین الهی]] و [[انحراف]] است، لذا اعم از معنای جرم تعریف شده، می‌باشد.