صلح: تفاوت میان نسخه‌ها

*اصل در [[انسانیت]] صلح و همزیستی متقابل است. از [[تعالیم]] [[ادیان]] بزرگ و از اصول [[اخلاقی]] مسلم [[قرآن]] [[دعوت]] به صلح است. [[دعوت]] به [[سلام]] نیز در این معنا [[تفسیر]] می‌شود ({{متن قرآن|وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَإِنْ تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا}}<ref>«و اگر زنی از کناره‌گیری یا رویگردانی شویش بیم دارد بر آن دو گناهی نیست که میان خود به سازشی شایسته برسند و سازش نیکوتر است و جان‌ها آز را در آستین دارند و اگر نکویی کنید و پرهیزگاری ورزید بی‌گمان خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره نساء، آیه ۱۲۸.</ref> چه در [[خانواده]] باشد و چه در [[جامعه]] و چه در [[نظام]] بین الملل: {{متن قرآن|وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا}}<ref>«و اگر (میان خود و او را) سازش دهید و پرهیزگاری ورزید بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۱۲۹.</ref>. و حتی [[جنگ]] و [[جهاد]] هم برای [[تمکین]] صلح شرافتمندانه است. به این جهت [[حیات]] سراسر [[رنج]] و مرارت [[پیامبر]] با همه توطئه‌های آنان برای [[دعوت]] به این [[تعلیم]] بوده و اگر [[دشمنان دین]] هرگاه با اندک فرصتی به سمت صلح روی می‌آورده‌اند، [[پیامبر]] از آن استقبال می‌کرده، به شرط این که قصد [[فریب]] نداشتند. این که [[خدا]] به پیامبرش می‌گوید: {{متن قرآن|وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا}}<ref>«و اگر به سازش گرایند، تو نیز بدان گرای» سوره انفال، آیه ۶۱.</ref> بر اساس همین اصل بوده است. [[پیامبر]] دنبال بهانه [[جنگ]] نبود، اتفاقا دنبال خاموش کردن شعله [[جنگ]] بود: {{متن قرآن|وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا}}<ref>«و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند» سوره فرقان، آیه ۶۳.</ref> از سوی دیگر در [[قرآن]] آیاتی آمده که نافی [[قتال]] است و [[قتال]] را [[مقید]] به صورت خاص مانند ستم‌گری کرده، مثل: {{متن قرآن|أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ}}<ref>«به کسانی که بر آنها جنگ تحمیل می‌شود اجازه (ی جهاد) داده شد زیرا ستم دیده‌اند و بی‌گمان خداوند بر یاری آنان تواناست» سوره حج، آیه ۳۹.</ref> تعدادی از [[مفسران]] به این مطلب اشاره دارند و از قول [[ابن عباس]]، [[مجاهد]]، عروة بن الزبیر، [[زید]] بن أسلم، مقاتل بن حیان و قتاده این [[آیه]] را اولین [[آیه جهاد]] می‌‌دانند<ref>طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۱۲ ق، ج۱۷، ص۱۲۳؛ ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلمیه - منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۹ ق، ج۵، ص۳۸۰؛ مکارم، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ ش، ج۱۴، ص۱۱۳.</ref>. یا فرموده: {{متن قرآن|وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ}}<ref>«و در راه خداوند با آنان که با شما جنگ می‌کنند، جنگ کنید اما تجاوز نکنید که خداوند تجاوزکاران را دوست نمی‌دارد» سوره بقره، آیه ۱۹۰.</ref> قهراً معنای صلح روشن‌تر می‌شود.

# [[پذیرش]] صلح و متارکه [[جنگ]]، در قلمرو [[وظائف]] و اختیارات [[پیامبر]] و [[رهبری دینی]]: {{متن قرآن|وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}<ref>«و اگر به سازش گرایند، تو نیز بدان گرای و بر خداوند توکّل کن که او شنوای داناست» سوره انفال، آیه ۶۱.</ref>؛