نواب چهارگانه امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۲۶
، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۰جایگزینی متن - ']]' به ' [['
جز (جایگزینی متن - 'کنده' به 'کنده') |
جز (جایگزینی متن - ']]' به ' [[') |
||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
:::::: «در دوره [[غیبت صغرا]]، رابطۀ [[شیعیان]] با [[امام]] [[غائب]] به کلی قطع نشد؛ بلکه آن [[حضرت]]، چهار نفر از بزرگان و [[خواص]] [[شیعه]] را که همگی از [[عالمان]] و [[پارسایان]] بودند، [[نایب خاص]] خود قرار داد<ref>این چهار نفر را وکلای خاص، نواب اربعه و نیز سفرای اربعه میخوانند.</ref>. | :::::: «در دوره [[غیبت صغرا]]، رابطۀ [[شیعیان]] با [[امام]] [[غائب]] به کلی قطع نشد؛ بلکه آن [[حضرت]]، چهار نفر از بزرگان و [[خواص]] [[شیعه]] را که همگی از [[عالمان]] و [[پارسایان]] بودند، [[نایب خاص]] خود قرار داد<ref>این چهار نفر را وکلای خاص، نواب اربعه و نیز سفرای اربعه میخوانند.</ref>. | ||
::::::'''۱. [[نایب اول]]، [[عثمان بن سعید عمری]]''': او نخستین [[نایب]] [[امام مهدی]]{{ع}} است که به زیّات و سمّان (= روغن فروش) معروف بوده؛ زیرا فعالیتهای [[سیاسی]] – مذهبی خود را در پوشش این کار انجام میداد<ref>الغیبه طوسی، ص ۲۱۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۴.</ref> [[عثمان بن سعید]] از [[جوانی]] خدمتگذار چند [[امام]] بود. وی [[وکیل]] [[امام هادی]]{{ع}} و در ده سال آخر [[امامت]] آن [[حضرت]]، [[رهبر]] [[سازمان وکالت]]<ref>رجال طوسی، ص ۵۲۶.</ref> و [[رئیس]] وکلای [[امام عسکری]]{{ع}} بود. وجوهات [[پیروان]] [[امام عسکری]]{{ع}} به او تحویل میشد<ref>تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۴۹.</ref> و سپس [[وکیل]] ویژه و [[نائب خاص]] [[امام مهدی]]{{ع}} شد. | ::::::'''۱. [[نایب اول]]، [[عثمان بن سعید عمری]]''': او نخستین [[نایب]] [[امام مهدی]]{{ع}} است که به زیّات و سمّان (= روغن فروش) معروف بوده؛ زیرا فعالیتهای [[سیاسی]] – مذهبی خود را در پوشش این کار انجام میداد<ref>الغیبه طوسی، ص ۲۱۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۴.</ref> [[عثمان بن سعید]] از [[جوانی]] خدمتگذار چند [[امام]] بود. وی [[وکیل]] [[امام هادی]]{{ع}} و در ده سال آخر [[امامت]] آن [[حضرت]]، [[رهبر]] [[سازمان وکالت]]<ref>رجال طوسی، ص ۵۲۶.</ref> و [[رئیس]] وکلای [[امام عسکری]]{{ع}} بود. وجوهات [[پیروان]] [[امام عسکری]]{{ع}} به او تحویل میشد<ref>تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۴۹.</ref> و سپس [[وکیل]] ویژه و [[نائب خاص]] [[امام مهدی]]{{ع}} شد. | ||
::::::[[شیخ طوسی]] در این باره مینویسد: [[احمد بن اسحاق بن سعد قمی]] میگوید: روزی به محضر [[امام هادی]]{{ع}} رسیدم و گفتم: من گاهی [[غایب]] و گاهی حاضرم [یعنی گاهی در اینجا هستم و گاهی در نقطه دور دستی هستم] و نمیتوانم مسایل شرعی خود را از شما بپرسم. وقتی هم که حاضرم، همیشه نمیتوانم به حضور شما برسم. سخن چه کسی را بپذیرم و از چه کسی [[فرمان]] ببرم؟ [[امام]] فرمود: "این ابوعمرو، [[عثمان بن سعید عمری]]، فردی [[موثق]] و [[امین]] است. او مورد [[اعتماد]] و [[اطمینان]] من است. آنچه به شما میگوید، از جانب من میگوید و آنچه به شما میرساند از طرف من میرساند". بعد از [[شهادت]] [[امام هادی]]{{ع}} در یکی از روزها به نزد فرزندش [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} شرفیاب شدم و همان مطلب را از ایشان پرسیدم. آن [[حضرت]] همان پاسخ [[امام هادی]]{{ع}} را تکرار کرد و فرمود: این ابوعمرو [[عثمان بن سعید عمری]] مورد [[اعتماد]] و [[اطمینان]] [[امام]] پیشین و نیز مورد [[اطمینان]] من در [[زندگی]] و پس از [[مرگ]] من است. آنچه به شما بگوید، از جانب من میرساند<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۲۱۵؛ منتخب الاثر، ص ۳۹۲.</ref>. این سخن در میان [[شیعیان]] شایع شد و آنها او را با [[عظمت]] یافتند. [[امام عسکری]]{{ع}} درباره او فرمود: [[گواه]] باشید که [[عثمان بن سعید عمری]] [[وکیل]] من است و پسرش [[محمد]] نیز [[وکیل]] پسرم [[مهدی]] خواهد بود<ref>الغیبة، طوسی، ص ۲۱۶؛ منتخب الأثر، ص ۳۹۴.</ref>. پس از [[رحلت]][[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}}، همین [[عثمان بن سعید عمری]] بود که مراسم [[غسل]] دادن و [[کفن]] کردن و [[خاکسپاری]] آن [[حضرت]] را عهدهدار شد<ref>تاریخ الغیبة الصغری، ص ۳۹۹.</ref>. این خود بر [[مقام]] والای [[عثمان بن سعید]] دلالت میکند. او بعد از [[رحلت]] [[امام عسکری]]{{ع}} از [[سامرا]] به [[بغداد]] رفت و در منطقه [[کرخ]] (محل سکونت [[شیعیان]]) ساکن شد و در آنجا تا پایان [[زندگی]]، امور [[نیابت]] را [[سرپرستی]] کرد. برخی گفتهاند: در گذشت او قبل از سال ۲۶۷ ق روی داد<ref>تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۵۶؛ رجال نجاشی، ج ۱، ص ۲۱۸.</ref>. | ::::::[[شیخ طوسی]] در این باره مینویسد: [[احمد بن اسحاق بن سعد قمی]] میگوید: روزی به محضر [[امام هادی]]{{ع}} رسیدم و گفتم: من گاهی [[غایب]] و گاهی حاضرم [یعنی گاهی در اینجا هستم و گاهی در نقطه دور دستی هستم] و نمیتوانم مسایل شرعی خود را از شما بپرسم. وقتی هم که حاضرم، همیشه نمیتوانم به حضور شما برسم. سخن چه کسی را بپذیرم و از چه کسی [[فرمان]] ببرم؟ [[امام]] فرمود: "این ابوعمرو، [[عثمان بن سعید عمری]]، فردی [[موثق]] و [[امین]] است. او مورد [[اعتماد]] و [[اطمینان]] من است. آنچه به شما میگوید، از جانب من میگوید و آنچه به شما میرساند از طرف من میرساند". بعد از [[شهادت]] [[امام هادی]]{{ع}} در یکی از روزها به نزد فرزندش [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} شرفیاب شدم و همان مطلب را از ایشان پرسیدم. آن [[حضرت]] همان پاسخ [[امام هادی]]{{ع}} را تکرار کرد و فرمود: این ابوعمرو [[عثمان بن سعید عمری]] مورد [[اعتماد]] و [[اطمینان]] [[امام]] پیشین و نیز مورد [[اطمینان]] من در [[زندگی]] و پس از [[مرگ]] من است. آنچه به شما بگوید، از جانب من میرساند<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۲۱۵؛ منتخب الاثر، ص ۳۹۲.</ref>. این سخن در میان [[شیعیان]] شایع شد و آنها او را با [[عظمت]] یافتند. [[امام عسکری]]{{ع}} درباره او فرمود: [[گواه]] باشید که [[عثمان بن سعید عمری]] [[وکیل]] من است و پسرش [[محمد]] نیز [[وکیل]] پسرم [[مهدی]] خواهد بود<ref>الغیبة، طوسی، ص ۲۱۶؛ منتخب الأثر، ص ۳۹۴.</ref>. پس از [[رحلت]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}}، همین [[عثمان بن سعید عمری]] بود که مراسم [[غسل]] دادن و [[کفن]] کردن و [[خاکسپاری]] آن [[حضرت]] را عهدهدار شد<ref>تاریخ الغیبة الصغری، ص ۳۹۹.</ref>. این خود بر [[مقام]] والای [[عثمان بن سعید]] دلالت میکند. او بعد از [[رحلت]] [[امام عسکری]]{{ع}} از [[سامرا]] به [[بغداد]] رفت و در منطقه [[کرخ]] (محل سکونت [[شیعیان]]) ساکن شد و در آنجا تا پایان [[زندگی]]، امور [[نیابت]] را [[سرپرستی]] کرد. برخی گفتهاند: در گذشت او قبل از سال ۲۶۷ ق روی داد<ref>تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۵۶؛ رجال نجاشی، ج ۱، ص ۲۱۸.</ref>. | ||
::::::'''۲. [[نایب دوم]]، [[عثمان بن سعید|ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری]]''': او پس از [[وفات]] پدرش، [[عثمان بن سعید]] به جای او نشست و به [[وکالت]] و [[نیابت خاص]] از سوی [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} [[منصوب]] شد. [[محمد بن عثمان]] نیز همانند پدرش، از نظر [[تقوا]] و [[موقعیت]] [[اجتماعی]] مورد قبول و [[احترام]] خاص [[شیعیان]] بود. در بزرگی شخصیت او همین بس که [[امام عسکری]]{{ع}} درباره او و پدرش به [[احمد بن اسحاق قمی]]،<ref>او وکیل [[امام عسکری]]{{ع}} در میان شیعیان قم و از چهرههای مشهور و مورد اعتماد شیعه بوده و محضر سه [[امام]] بزرگوار [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] و [[امام مهدی]]{{عم}} را درک کرده است.</ref> چنین فرمود: عمری و پسرش –[[محمد بن عثمان]]- هر دو [[امین]] و مورد [[اعتماد]] من هستند. آنچه به تو برسانند از جانب من میرسانند و آنچه به تو بگویند از طرف من میگویند. سخنان آنان را بشنو و از آنان [[پیروی]] کن؛ زیرا این دو نفر مورد [[اعتماد]] و امینِ من هستند<ref>الغیبه، طوسی، ۳۹۵؛ الکافی، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref>. به علاوه[[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} پیشاپیش از [[نیابت|نیابتِ]] او، به [[شیعیان]] خبر داده بود، آنگاه که فرمود: [[شاهد]] باشید که [[عثمان بن سعید عمری]] [[وکیل]] من است و پسرش [[محمد]] [[وکیل]] فرزندم [[مهدی]]{{ع}} است<ref>همان، ۳۵۶.</ref> [[محمد بن عثمان]] پس از حدود [[چهل]] سال [[نیابت امام مهدی|نیابت]]، در سال ۳۰۵ ق در گذشت؛ در حالی که با [[راهنمایی]] [[امام مهدی]]{{ع}} دو ماه پیش از مرگش از زمان وفاتش خبر داده بود<ref>الغیبة، طوسی، ص ۳۶۵، ح ۳۳۳.</ref>. | ::::::'''۲. [[نایب دوم]]، [[عثمان بن سعید|ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری]]''': او پس از [[وفات]] پدرش، [[عثمان بن سعید]] به جای او نشست و به [[وکالت]] و [[نیابت خاص]] از سوی [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} [[منصوب]] شد. [[محمد بن عثمان]] نیز همانند پدرش، از نظر [[تقوا]] و [[موقعیت]] [[اجتماعی]] مورد قبول و [[احترام]] خاص [[شیعیان]] بود. در بزرگی شخصیت او همین بس که [[امام عسکری]]{{ع}} درباره او و پدرش به [[احمد بن اسحاق قمی]]،<ref>او وکیل [[امام عسکری]]{{ع}} در میان شیعیان قم و از چهرههای مشهور و مورد اعتماد شیعه بوده و محضر سه [[امام]] بزرگوار [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] و [[امام مهدی]]{{عم}} را درک کرده است.</ref> چنین فرمود: عمری و پسرش –[[محمد بن عثمان]]- هر دو [[امین]] و مورد [[اعتماد]] من هستند. آنچه به تو برسانند از جانب من میرسانند و آنچه به تو بگویند از طرف من میگویند. سخنان آنان را بشنو و از آنان [[پیروی]] کن؛ زیرا این دو نفر مورد [[اعتماد]] و امینِ من هستند<ref>الغیبه، طوسی، ۳۹۵؛ الکافی، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref>. به علاوه[[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} پیشاپیش از [[نیابت|نیابتِ]] او، به [[شیعیان]] خبر داده بود، آنگاه که فرمود: [[شاهد]] باشید که [[عثمان بن سعید عمری]] [[وکیل]] من است و پسرش [[محمد]] [[وکیل]] فرزندم [[مهدی]]{{ع}} است<ref>همان، ۳۵۶.</ref> [[محمد بن عثمان]] پس از حدود [[چهل]] سال [[نیابت امام مهدی|نیابت]]، در سال ۳۰۵ ق در گذشت؛ در حالی که با [[راهنمایی]] [[امام مهدی]]{{ع}} دو ماه پیش از مرگش از زمان وفاتش خبر داده بود<ref>الغیبة، طوسی، ص ۳۶۵، ح ۳۳۳.</ref>. | ||
::::::'''۳. [[نایب سوم]]: [[حسین بن روح|ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی]]''': او از [[طایفه]] بنی نوبخت [[قم]] است که در زمان نخستین [[نائب]] [[امام]] به [[بغداد]] [[مهاجرت]] کرد<ref>تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۹۲.</ref> [[حسین بن روح]] پیش از درگذشت [[نایب دوم]] از [[ناحیه مقدسه]] به [[نیابت امام مهدی|نیابت]] [[منصوب]] شد و توسط [[نایب دوم]] به [[خواص]] [[شیعیان]] و [[وکیلان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} معرفی شد. او پس از درگذشت [[محمد بن عثمان]] در سال ۳۰۵ ق [[نیابت امام مهدی|نیابت]] را به عهده گرفت. | ::::::'''۳. [[نایب سوم]]: [[حسین بن روح|ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی]]''': او از [[طایفه]] بنی نوبخت [[قم]] است که در زمان نخستین [[نائب]] [[امام]] به [[بغداد]] [[مهاجرت]] کرد<ref>تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۹۲.</ref> [[حسین بن روح]] پیش از درگذشت [[نایب دوم]] از [[ناحیه مقدسه]] به [[نیابت امام مهدی|نیابت]] [[منصوب]] شد و توسط [[نایب دوم]] به [[خواص]] [[شیعیان]] و [[وکیلان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} معرفی شد. او پس از درگذشت [[محمد بن عثمان]] در سال ۳۰۵ ق [[نیابت امام مهدی|نیابت]] را به عهده گرفت. |