←واژه‌شناسی لغوی
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==واژه‌شناسی لغوی== | ==واژه‌شناسی لغوی== | ||
*تزکیه از ماده "زـ ک ـ و" و در لغت به معنای استوار ساختن و دور کردن شئ از عیب و کاستی<ref>ترتیب‌العین، ص۳۴۸، «زکو».</ref>. و ایجاد رشد، برکت و طهارت<ref>مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۱۷، «زکی»؛ النهایه، ج۲، ص۱۰۷؛ لسان العرب، ج۶، ص۶۴، «زکا».</ref>. در آن یا به معنای دور دانستن شئ از عیوب و گواهی به پاکی و طهارت آن<ref>المنجد، ص۶۱۶، «زکو».</ref> است. برخی معنای اصلی تزکیه را کنار زدن نادرستی‌ها از امور صحیح دانسته و دیگر معانی را از لوازم و آثار آن به حساب آورده<ref>التحقیق، ج۴، ص۲۹۳ «زکو».</ref> و افزوده‌اند: تفاوت تزکیه با تطهیر و تهذیب در این است که در تطهیر دستیابی به "طهارت" در برابر "رجس" و در تزکیه کنار زدن آنچه باید کنار گذاشته شود و در تهذیب، حاصل شدن صلاح و خلوص، مورد نظر است<ref>التحقیق، ج۴، ص۲۹۴.</ref>. البته به گفته برخی تزکیه مبالغه در تطهیر است<ref>الصافی، ج۲، ص۳۷۱؛ جوامع‌الجامع، ج۲، ص۹۲.</ref> وعده‌ای هم گفته‌اند: تطهیر پیراستن و تزکیه آراستن است<ref>التحریر و التنویر، ج۱۱، ص۲۳.</ref> و به عبارت دیگر تطهیر بیرون راندن آلودگیها و پاک کردن شیء است تا آماده رشد و نمو گردد و تزکیه رشد دادن و به شکوفایی رساندن آن است<ref>المیزان، ج۹، ص۳۷۷.</ref><ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/7/41.htm [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص ۴۹۷ - ۵۰۴]</ref>. | *[[تزکیه]] از ماده "زـ ک ـ و" و در لغت به معنای استوار ساختن و دور کردن شئ از عیب و کاستی<ref>ترتیب‌العین، ص۳۴۸، «زکو».</ref>. و ایجاد رشد، برکت و طهارت<ref>مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۱۷، «زکی»؛ النهایه، ج۲، ص۱۰۷؛ لسان العرب، ج۶، ص۶۴، «زکا».</ref>. در آن یا به معنای دور دانستن شئ از عیوب و گواهی به پاکی و طهارت آن<ref>المنجد، ص۶۱۶، «زکو».</ref> است. برخی معنای اصلی [[تزکیه]] را کنار زدن نادرستی‌ها از امور صحیح دانسته و دیگر معانی را از لوازم و آثار آن به حساب آورده<ref>التحقیق، ج۴، ص۲۹۳ «زکو».</ref> و افزوده‌اند: تفاوت [[تزکیه]] با تطهیر و تهذیب در این است که در تطهیر دستیابی به "طهارت" در برابر "رجس" و در [[تزکیه]] کنار زدن آنچه باید کنار گذاشته شود و در تهذیب، حاصل شدن صلاح و خلوص، مورد نظر است<ref>التحقیق، ج۴، ص۲۹۴.</ref>. البته به گفته برخی [[تزکیه]] مبالغه در تطهیر است<ref>الصافی، ج۲، ص۳۷۱؛ جوامع‌الجامع، ج۲، ص۹۲.</ref> وعده‌ای هم گفته‌اند: تطهیر پیراستن و [[تزکیه]] آراستن است<ref>التحریر و التنویر، ج۱۱، ص۲۳.</ref> و به عبارت دیگر تطهیر بیرون راندن آلودگیها و پاک کردن شیء است تا آماده رشد و نمو گردد و [[تزکیه]] رشد دادن و به شکوفایی رساندن آن است<ref>المیزان، ج۹، ص۳۷۷.</ref><ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/7/41.htm [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص ۴۹۷ - ۵۰۴]</ref>. | ||
*تزکیه در اصطلاح علم اخلاق عبارت از پاک کردن و پیراستن نفس از نقایص و صفات رذیله و آراستن آن به صفات پسندیده و کمالات نفسانیه است<ref>جامع‌السعادات، ج۱، ص۴۰۰؛ معراج‌السعاده، ص۷۵ ـ ۷۸.</ref> و برخی برای آن مراحلی برشمرده‌اند؛ از جمله: | *[[تزکیه]] در اصطلاح علم اخلاق عبارت از پاک کردن و پیراستن نفس از نقایص و صفات رذیله و آراستن آن به صفات پسندیده و کمالات نفسانیه است<ref>جامع‌السعادات، ج۱، ص۴۰۰؛ معراج‌السعاده، ص۷۵ ـ ۷۸.</ref> و برخی برای آن مراحلی برشمرده‌اند؛ از جمله: | ||
#توبه؛ | #توبه؛ | ||
#مشارطه<ref>شرط کردن با خود مبنی بر بازنگشتن به گناه.</ref>؛ | #مشارطه<ref>شرط کردن با خود مبنی بر بازنگشتن به گناه.</ref>؛ | ||