بیعت عقبه اول: تفاوت میان نسخه‌ها

*بعد از [[رحلت]] [[حضرت خدیجه]] و [[ابوطالب]] عملکرد بازدارندۀ [[مشرکان]] علیه [[پیامبر اکرم]]{{صل}} وارد مرحلۀ جدیدی شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۱۶.</ref>. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از هر فرصتی، به ویژه موسم [[حج]] که [[قبایل]] از مناطق مختلف برای ادای [[مناسک]] [[حج]] به [[مکه]] می‌آمدند، استفاده و [[مردم]] را به [[اسلام]] [[دعوت]] می‌کرد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۸</ref>. ایشان با گروه شش نفره‌ای<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۹ ـ ۴۳۰.</ref> از طوایف مختلف [[قبیله]] [[خزرج]] در جمرۀ [[عقبه]] در [[منی]]<ref>یاقوت حموی، المعجم البلدان، ج۴، ص۱۳۴.</ref> [[ملاقات]] کرد و پس از [[دعوت به پرستش خداوند]]، [[پیام اسلام]] را به آنان عرضه داشت و [[قرآن]] [[تلاوت]] فرمود. [[خزرجیان]] ضمن [[ایمان آوردن]] [[متعهد]] شدند به [[تبلیغ]] این [[آیین جدید]] در بین [[قوم]] خود بپردازند. پس از بازگشت، جریان [[ملاقات]] با [[حضرت رسول]]{{صل}} را به اطلاع یثربیان رساندند و [[مردم]] را به [[اسلام]] [[دعوت]] کردند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱؛ تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۳۵۴ - ۳۵۵؛ ابن حزم، جوامع السیرة النبویه، ص ۵۵؛ دلائل النبوه، ج ۲، ص ۴۳۴ - ۴۳۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[پیمان عقبه اول (مقاله)|پیمان عقبه اول]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص:۲۲۳-۲۲۴؛ [[محمد رضا فرخی|فرخی، محمد رضا]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۲۴۶.</ref>

*در سال دوازدهم [[بعثت]]، [[دوازده نفر]] از [[اهل]] یثرب که ده نفر آنان از [[خزرج]] و دو نفر از [[اوس]] بودند، با [[پیامبر]]{{صل}} در [[عقبه]] [[ملاقات]] و [[بیعت]] کردند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱؛ تفسیر ابن ابی‌حاتم، ج۱۰، ص۳۳۵۱؛ دلائل النبوه، ج ۲، ص ۴۳۶ و تاریخ الطبری، ج۲، ص۳۵۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[پیمان عقبه اول (مقاله)|پیمان عقبه اول]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص:۲۲۳؛ [[حمید رضا مطهری‌فر|مطهری‌فر، حمید رضا]]، [[بیعت ۱ (مقاله)|بیعت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]؛ [[محمد رضا فرخی|فرخی، محمد رضا]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۲۴۶.</ref> این [[پیمان]] به علت محل برگزاری و به همراه داشتن پیمانی دیگر در سال بعد، به عقبۀ اول مشهور شد<ref>ابن عبدالبر، الدرر فی اختصار المغازی و السیر، ص۷۰-۷۵.</ref>. این [[پیمان]] که پیش از [[نزول]] [[آیات]] [[جهاد]] با [[مشرکان]] نازل شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱.</ref>، مبتنی بر این مسائل بود: برای [[خدا]] شریکی قائل نشوند؛ دزدی نکنند؛ مرتکب [[زنا]] نشوند؛ [[فرزندان]] خود را نکشند؛ [[بهتان]] نزنند؛ در [[کارهای نیک]] از [[رسول خدا]]{{صل}} [[نافرمانی]] نکنند<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱؛ السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۴؛ دلائل النبوه، ج ۲، ص ۴۳۶ و تاریخ الطبری، ج۲، ص۳۵۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد رضا فرخی|فرخی، محمد رضا]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۲۴۶.</ref> در پایان [[بیعت]] نیز آمده است: نتیجۀ [[وفاداری]] به این [[پیمان]]، [[بهشت]] است و در غیر این صورت، [[امر]] شما با خداست؛ چنانچه بخواهد [[کیفر]] می‌دهد یا می‌آمرزد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۳؛ ۴۳۴؛ ابوحاتم تمیمی، السیرة النبویه و أخبار الخلفاء، ج۱، ص۱۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[پیمان عقبه اول (مقاله)|پیمان عقبه اول]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص:۲۲۴-۲۲۵.</ref> مواد این [[بیعت]] در آیۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«اى پيامبر، چون زنان باايمان نزد تو آيند كه [با اين شرط] با تو بيعت كنند كه چيزى را با خدا شريك نسازند و دزدى نكنند، و زنا نكنند و فرزندان خود را نكشند و بچه ‏هاى حرامزاده ‏اى را كه پس انداخته ‏اند با بُهتان [و حيله‏] به شوهر نبندند و در [كار] نيك از تو نافرمانى نكنند، با آنان بيعت كن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه، زيرا خداوند آمرزنده مهربان است.» سوره ممتحنه، آیه ۱۲.</ref> بیان شده است<ref>ر.ک: [[حمید رضا مطهری‌فر|مطهری‌فر، حمید رضا]]، [[بیعت ۱ (مقاله)|بیعت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]].</ref>.

*پس از انعقاد [[پیمان]]، [[حضرت محمد]]{{صل}}، [[مصعب بن عمیر]] را با عنوان نمایندۀ خویش به منظور [[تعلیم]] [[قرآن]]، [[آموختن]] دستورهای [[دینی]] و [[تبلیغ]] [[اسلام]]، همراه بیعت‌کنندگان فرستاد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۴؛ ۴۳۵.</ref>. کار او به قدری موفقیت‌آمیز بود که سال بعد اکثر [[مردم]] [[یثرب]] [[مسلمان]] شده بودند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۷.</ref> و زمینه را برای انعقاد [[بیعت]] عقبۀ دوم مبنی بر [[هجرت]] [[رسول خدا]]{{صل}} به یثرب و [[دفاع]] همه‌جانبه یثربیان از ایشان فراهم ساخت<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ص۹۸-۹۹.</ref>. از جمله گزارش‌های [[تاریخی]] اقامۀ نخستین [[نماز جمعه]] به [[امامت]] [[اسعد بن زراره]]<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۵.</ref> یا مصعب<ref>ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، ج۲، ص۴۴۱.</ref> است. [[اسلام آوردن]] رؤسای [[قبایل]]، از جمله [[سعد بن معاذ]] (بنی عبدالاشهل) و [[اسید بن حضیر]] (بنی‌ظفر) در [[گرایش]] افراد [[قبیله]] به [[اسلام]] مؤثر بود<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۸-۴۳۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۵۲.</ref>.<ref>ر.ک: [[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[پیمان عقبه اول (مقاله)|پیمان عقبه اول]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص:۲۲۵-۲۲۶.</ref>