حکمت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اعراب جاهلی' به 'اعراب جاهلی'
جز (جایگزینی متن - 'اعراب جاهلی' به 'اعراب جاهلی')
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:
*در این گفتار به برخی از موانع [[فکری]] [[حکمت]] اشاره می‌کنیم.
*در این گفتار به برخی از موانع [[فکری]] [[حکمت]] اشاره می‌کنیم.
#'''[[کفر]]:''' [[کفر]] مهم‌ترین [[مانع]] [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[حکمت]] است. [[ایمان به خدا]] منشأ [[رشد]] و [[هدایت]] [[انسان]] است. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ}}<ref>«هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی می‌کند» سوره تغابن، آیه ۱۱.</ref>. و در [[حدیثی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} آمده است: "[[خداوند]] [[حکمت]] را به عنوان [[نور]] [[اسلام]] قرار داده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۳، ص۴۶.</ref>. از [[عیسی]]{{ع}} نیز [[روایت]] است: [[حکمت]]، [[روشنایی]] هر [[قلبی]] است<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اَلْحِكْمَةَ نُورُ كُلِّ قَلْبٍ}}؛ حسن بن علی ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ص۵۱۲. </ref>. [[حکمت]]، [[نور]] است و [[کفر]] [[تاریکی]] و [[اجتماع]] [[نور]] و [[ظلمت]] ممکن نیست. [[حکمت]]، [[نور]] [[اسلام]] است و [[اسلام]] در برابر [[کفر]] است. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref>«خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند» سوره مائده، آیه ۶۷؛ نحل: ۱۰۷.</ref>.
#'''[[کفر]]:''' [[کفر]] مهم‌ترین [[مانع]] [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[حکمت]] است. [[ایمان به خدا]] منشأ [[رشد]] و [[هدایت]] [[انسان]] است. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ}}<ref>«هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی می‌کند» سوره تغابن، آیه ۱۱.</ref>. و در [[حدیثی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} آمده است: "[[خداوند]] [[حکمت]] را به عنوان [[نور]] [[اسلام]] قرار داده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۳، ص۴۶.</ref>. از [[عیسی]]{{ع}} نیز [[روایت]] است: [[حکمت]]، [[روشنایی]] هر [[قلبی]] است<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اَلْحِكْمَةَ نُورُ كُلِّ قَلْبٍ}}؛ حسن بن علی ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ص۵۱۲. </ref>. [[حکمت]]، [[نور]] است و [[کفر]] [[تاریکی]] و [[اجتماع]] [[نور]] و [[ظلمت]] ممکن نیست. [[حکمت]]، [[نور]] [[اسلام]] است و [[اسلام]] در برابر [[کفر]] است. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref>«خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند» سوره مائده، آیه ۶۷؛ نحل: ۱۰۷.</ref>.
#'''[[تعصب]]:''' یکی دیگر از موانع [[فکری]] [[حکمت]]، [[تعصب]] است. [[تعصب]] به این معنی است که [[انسان]] بدون توجه به [[حق و باطل]] بر یک مطلب پافشاری کند. [[تعصب]]، [[انصاف]] و [[حق]] جویی را در [[قلب]] می‌کشد و [[جور]] و [[ستم]] را جایگزین می‌کند. [[تعصب]] [[قوه]] فه و [[ادراک]] را خاموش می‌کند. به همین [[دلیل]] [[امام صادق]]{{ع}} از [[رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] می‌فرماید: "هرکس به اندازه یک دانه خردل [[تعصب]] در [[دل]] داشته باشد، [[خداوند]] در [[روز قیامت]] او را با [[اعراب]] [[جاهلی]] [[محشور]] می‌کند"<ref>{{متن حدیث|مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ حَبَّةٌ مِنْ خَرْدَلٍ مِنْ عَصَبِيَّةٍ بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَعَ أَعْرَابِ اَلْجَاهِلِيَّةِ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۸.</ref>.
#'''[[تعصب]]:''' یکی دیگر از موانع [[فکری]] [[حکمت]]، [[تعصب]] است. [[تعصب]] به این معنی است که [[انسان]] بدون توجه به [[حق و باطل]] بر یک مطلب پافشاری کند. [[تعصب]]، [[انصاف]] و [[حق]] جویی را در [[قلب]] می‌کشد و [[جور]] و [[ستم]] را جایگزین می‌کند. [[تعصب]] [[قوه]] فه و [[ادراک]] را خاموش می‌کند. به همین [[دلیل]] [[امام صادق]]{{ع}} از [[رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] می‌فرماید: "هرکس به اندازه یک دانه خردل [[تعصب]] در [[دل]] داشته باشد، [[خداوند]] در [[روز قیامت]] او را با [[اعراب جاهلی]] [[محشور]] می‌کند"<ref>{{متن حدیث|مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ حَبَّةٌ مِنْ خَرْدَلٍ مِنْ عَصَبِيَّةٍ بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَعَ أَعْرَابِ اَلْجَاهِلِيَّةِ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۸.</ref>.
#'''[[تقلید]]:''' یکی از موانع [[حکمت]]، [[تقلید]] است. منظور از [[تقلید]] در این گفتار این است که [[انسان]] قول دیگری که را بدون [[دلیل]] و [[شاهد]] بپذیرد<ref>ر.ک: فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۲۰.</ref>. [[سیره]] و روش [[انسان‌ها]] در [[زندگی اجتماعی]] این است که در مواردی [[انسان]] خود نمی‌تواند [[احاطه علمی]] پیدا کند، از کسانی که در آن زمینه [[آگاهی]] دارند، [[پیروی]] کند. این [[پیروی]] به اصطلاح از قبیل [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم است و از نظر [[عقل]] [[پسندیده]]. [[عقل]] در عین حال که [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم را می‌پسندد، [[رجوع]] [[جاهل]] به [[جاهل]] را [[نکوهش]] می‌کند<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۱۵۷.</ref>. در [[حدیثی]]<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی ج۱۶، ص۵۳.</ref> که از [[امام صادق]] {ع}} در مورد [[تقلید]] وارد شده، [[حضرت]] در عین حال که [[مرجئه]] را به خاطر [[پیروی]] بی‌دلیل از [[رهبران]] نادادن خود سرنش می‌کند، [[شیعه]] را نیز به خاطر کوتاهی در [[پیروی از پیشوایان معصوم]] خود [[نکوهش]] کرده است <ref>بدرالدین بن احمد حسینی عاملی، حاشیه بر اصول کافی، ص۶۲.</ref>.
#'''[[تقلید]]:''' یکی از موانع [[حکمت]]، [[تقلید]] است. منظور از [[تقلید]] در این گفتار این است که [[انسان]] قول دیگری که را بدون [[دلیل]] و [[شاهد]] بپذیرد<ref>ر.ک: فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۲۰.</ref>. [[سیره]] و روش [[انسان‌ها]] در [[زندگی اجتماعی]] این است که در مواردی [[انسان]] خود نمی‌تواند [[احاطه علمی]] پیدا کند، از کسانی که در آن زمینه [[آگاهی]] دارند، [[پیروی]] کند. این [[پیروی]] به اصطلاح از قبیل [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم است و از نظر [[عقل]] [[پسندیده]]. [[عقل]] در عین حال که [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم را می‌پسندد، [[رجوع]] [[جاهل]] به [[جاهل]] را [[نکوهش]] می‌کند<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۱۵۷.</ref>. در [[حدیثی]]<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی ج۱۶، ص۵۳.</ref> که از [[امام صادق]] {ع}} در مورد [[تقلید]] وارد شده، [[حضرت]] در عین حال که [[مرجئه]] را به خاطر [[پیروی]] بی‌دلیل از [[رهبران]] نادادن خود سرنش می‌کند، [[شیعه]] را نیز به خاطر کوتاهی در [[پیروی از پیشوایان معصوم]] خود [[نکوهش]] کرده است <ref>بدرالدین بن احمد حسینی عاملی، حاشیه بر اصول کافی، ص۶۲.</ref>.
*یکی از مهم‌ترین موانع [[پیروی]] [[مشرکان]] از [[پیامبران]] الاهی، این بود که ایشان با [[پیروی]] از [[پدران]] و پیشینیان، راه [[فهم]] و [[درک]] [[آیات]] و حکم الاهی را بر خویش می‌بستند.
*یکی از مهم‌ترین موانع [[پیروی]] [[مشرکان]] از [[پیامبران]] الاهی، این بود که ایشان با [[پیروی]] از [[پدران]] و پیشینیان، راه [[فهم]] و [[درک]] [[آیات]] و حکم الاهی را بر خویش می‌بستند.
۲۱۸٬۲۱۵

ویرایش