سنت الهی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۵: خط ۲۵:
*'''نکات:'''
*'''نکات:'''
# [[سنت]] [[خداوند]] [[پیروزی]] [[خدا]] وپیامبرانش می‌باشد البته این نافی توجه به [[قوانین]] وسنت [[حاکم]] برهستی و [[جامعه]] نیست {{متن قرآن|كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي}}<ref>«خداوند مقرّر فرموده است که من و فرستادگانم پیروز خواهیم شد؛ بی‌گمان خداوند توانایی پیروزمند است» سوره مجادله، آیه ۲۱.</ref>.
# [[سنت]] [[خداوند]] [[پیروزی]] [[خدا]] وپیامبرانش می‌باشد البته این نافی توجه به [[قوانین]] وسنت [[حاکم]] برهستی و [[جامعه]] نیست {{متن قرآن|كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي}}<ref>«خداوند مقرّر فرموده است که من و فرستادگانم پیروز خواهیم شد؛ بی‌گمان خداوند توانایی پیروزمند است» سوره مجادله، آیه ۲۱.</ref>.
# [[سنت الهی]] [[یاری]] رساندن به پیامران وپیامبر دردنیا وآخرت می‌باشد {{متن قرآن|إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ}}<ref>«ما پیامبران خویش و مؤمنان را در زندگی این جهان و در روزی که گواهان (به گواهی) برخیزند یاری می‌کنیم» سوره غافر، آیه ۵۱.</ref> ما به‌طور مسلم [[رسولان]] خود و کسانی را که [[ایمان]] آورده‌اند در [[زندگی]] [[دنیا]] و [[روز قیامت]] که [[گواهان]] بر پا می‌خیزند [[یاری]] می‌دهیم» حمایتی که بی‌قید و شرط است و به همین جهت انواع پیروزی‌ها را به دنبال دارد، اعم از [[پیروزی]] در [[منطق]] و بیان، یا [[پیروزی]] در [[جنگ‌ها]]، یا فرستادن [[عذاب الهی]] بر [[مخالفان]] و نابود کردن آنان و یا [[امدادهای غیبی]] که [[قلب]] را تقویت و [[روح]] را به [[لطف الهی]] نیرومند و [[قوی]] می‌سازد. مقصود از «اشهاد» [[فرشتگان]] و [[پیامبران]] و مؤمنانند که [[گواهان]] [[اعمال انسان‌ها]] می‌باشند. (گزیده تفسیرنمونهُ ج ۴، ص ۲۷۷)
# [[سنت الهی]] [[یاری]] رساندن به پیامران وپیامبر دردنیا وآخرت می‌باشد {{متن قرآن|إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ}}<ref>«ما پیامبران خویش و مؤمنان را در زندگی این جهان و در روزی که گواهان (به گواهی) برخیزند یاری می‌کنیم» سوره غافر، آیه ۵۱.</ref> ما به‌طور مسلم [[رسولان]] خود و کسانی را که [[ایمان]] آورده‌اند در [[زندگی]] [[دنیا]] و [[روز قیامت]] که [[گواهان]] بر پا می‌خیزند [[یاری]] می‌دهیم» حمایتی که بی‌قید و شرط است و به همین جهت انواع پیروزی‌ها را به دنبال دارد، اعم از [[پیروزی]] در [[منطق]] و بیان، یا [[پیروزی]] در [[جنگ‌ها]]، یا فرستادن [[عذاب الهی]] بر [[مخالفان]] و نابود کردن آنان و یا [[امدادهای غیبی]] که [[قلب]] را تقویت و [[روح]] را به [[لطف الهی]] نیرومند و [[قوی]] می‌سازد. مقصود از «اشهاد» [[فرشتگان]] و [[پیامبران]] و مؤمنانند که [[گواهان]] [[اعمال انسان‌ها]] می‌باشند<ref>گزیده تفسیر نمونهُ ج ۴، ص ۲۷۷.</ref>.
# [[خداوند]] به [[پیامبر]] می‌فرماید که بگوجزآ نچه [[خدا]] مقررکرده وسنت اوست چیزی به ما نمی‌رسد: {{متن قرآن|قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«بگو هیچ‌گاه جز آنچه خداوند برای ما مقرّر داشته است به ما نمی‌رسد، او سرور ماست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند» سوره توبه، آیه ۵۱.</ref>. در کتاب تفسیرالمیزان آمده است: «حاصل این جواب این است که: [[ولایت]] و [[اختیار]] امور ما تنها و تنها به‌دست خداست: این انحصار از جمله"{{متن قرآن|هُوَ مَوْلَانَا}}<ref>«بگو هیچ‌گاه جز آنچه خداوند برای ما مقرّر داشته است به ما نمی‌رسد، او سرور ماست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند» سوره توبه، آیه ۵۱.</ref> " استفاده می‌شود - و [[اختیار]] ما نه به‌دست خود ما است و نه به‌دست هیچ یک از این اسباب ظاهری، بلکه [[حقیقت]] [[ولایت]] تنها از آن خداست و [[خدای تعالی]] سرنوشتی حتمی از [[خیر و شر]] برای همه [[تعیین]] نموده، و با اینکه می‌دانیم قبل از ما سرنوشتمان معلوم و معین شده چرا [[اوامر]] او را [[امتثال]] ننموده در [[احیاء]] [[امر]] او و [[جهاد]] در راه او سعی نکنیم. [[خدای تعالی]] هم [[مشیت]] خود را اجراء می‌کند و ما را [[پیروزی]] و یا [[شکست]] می‌دهد و این به عالم  ما مربوط نیست، زیرا [[وظیفه]] [[بنده]]، [[بندگی]] و ترک [[تدبیر]] و [[امتثال امر]] است، که خلاصه، همه [[توکل]] است فقط [[اراده]] و [[مشیت خداوند]] جاری است و [[توکل]] و واگذاری امور به او جایی برای [[سرور]] یا [[غم]] نمی‌گذارداز همین جا معلوم می‌شود که جمله" {{متن قرآن|وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«(یاد کنید) آنگاه را  که دو دسته از شما می‌خواستند (در رفتن به جنگ) سستی کنند حال آنکه خداوند یاور آنان بود و مؤمنان باید بر خداوند توکّل کنند» سوره آل عمران، آیه ۱۲۲.</ref>" گفتاری مستانف و تازه و غیر مربوط بما قبل نیست، بلکه جمله‌ای است معطوف بما قبل و متمم آن، و معنای آن و ما قبلش این است که [[ولایت]] و [[اختیار]] [[امر]] ما با خداست، و ما به او [[ایمان]] داریم، و لازمه این [[ایمان]] این است که بر او [[توکل]] کرده امر خود را به او واگذار کنیم، بدون اینکه در [[دل]]، [[حسنه]] و موفقیت در [[جنگ]] را بر [[مصیبت]] و [[شکست]] خوردن ترجیح داده آن را [[اختیار]] کنیم. بنا بر این، اگر [[خداوند]] [[حسنه]] را روزی ما کرد منتی بر ما نهاده، و اگر [[مصیبت]] را [[اختیار]] کرد [[مشیت]] و اختیارش بدان تعلق گرفته، و ملامت و سرزنشی بر ما نیست، و خود ما هم هیچ ناراحت و [[اندوهگین]] نمی‌شویم. (ترجمه [[المیزان]] ج ۹ ص ۴۱۰).
# [[خداوند]] به [[پیامبر]] می‌فرماید که بگوجزآ نچه [[خدا]] مقررکرده وسنت اوست چیزی به ما نمی‌رسد: {{متن قرآن|قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«بگو هیچ‌گاه جز آنچه خداوند برای ما مقرّر داشته است به ما نمی‌رسد، او سرور ماست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند» سوره توبه، آیه ۵۱.</ref>. در کتاب تفسیرالمیزان آمده است: «حاصل این جواب این است که: [[ولایت]] و [[اختیار]] امور ما تنها و تنها به‌دست خداست: این انحصار از جمله"{{متن قرآن|هُوَ مَوْلَانَا}}<ref>«بگو هیچ‌گاه جز آنچه خداوند برای ما مقرّر داشته است به ما نمی‌رسد، او سرور ماست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند» سوره توبه، آیه ۵۱.</ref> " استفاده می‌شود - و [[اختیار]] ما نه به‌دست خود ما است و نه به‌دست هیچ یک از این اسباب ظاهری، بلکه [[حقیقت]] [[ولایت]] تنها از آن خداست و [[خدای تعالی]] سرنوشتی حتمی از [[خیر و شر]] برای همه [[تعیین]] نموده، و با اینکه می‌دانیم قبل از ما سرنوشتمان معلوم و معین شده چرا [[اوامر]] او را [[امتثال]] ننموده در [[احیاء]] [[امر]] او و [[جهاد]] در راه او سعی نکنیم. [[خدای تعالی]] هم [[مشیت]] خود را اجراء می‌کند و ما را [[پیروزی]] و یا [[شکست]] می‌دهد و این به عالم  ما مربوط نیست، زیرا [[وظیفه]] [[بنده]]، [[بندگی]] و ترک [[تدبیر]] و [[امتثال امر]] است، که خلاصه، همه [[توکل]] است فقط [[اراده]] و [[مشیت خداوند]] جاری است و [[توکل]] و واگذاری امور به او جایی برای [[سرور]] یا [[غم]] نمی‌گذارداز همین جا معلوم می‌شود که جمله" {{متن قرآن|وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«(یاد کنید) آنگاه را  که دو دسته از شما می‌خواستند (در رفتن به جنگ) سستی کنند حال آنکه خداوند یاور آنان بود و مؤمنان باید بر خداوند توکّل کنند» سوره آل عمران، آیه ۱۲۲.</ref>" گفتاری مستانف و تازه و غیر مربوط بما قبل نیست، بلکه جمله‌ای است معطوف بما قبل و متمم آن، و معنای آن و ما قبلش این است که [[ولایت]] و [[اختیار]] [[امر]] ما با خداست، و ما به او [[ایمان]] داریم، و لازمه این [[ایمان]] این است که بر او [[توکل]] کرده امر خود را به او واگذار کنیم، بدون اینکه در [[دل]]، [[حسنه]] و موفقیت در [[جنگ]] را بر [[مصیبت]] و [[شکست]] خوردن ترجیح داده آن را [[اختیار]] کنیم. بنا بر این، اگر [[خداوند]] [[حسنه]] را روزی ما کرد منتی بر ما نهاده، و اگر [[مصیبت]] را [[اختیار]] کرد [[مشیت]] و اختیارش بدان تعلق گرفته، و ملامت و سرزنشی بر ما نیست، و خود ما هم هیچ ناراحت و [[اندوهگین]] نمی‌شویم. (ترجمه [[المیزان]] ج ۹ ص ۴۱۰).
# [[قانون]] وسنت نوشته شده [[خداوند]] این است که کسی [[ولایت شیطان]] به پذیرد اورا [[گمراه]] وبه [[جهنم]] [[هدایت]] می‌کند {{متن قرآن|كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَيَهْدِيهِ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ}}<ref>«بر او مقرّر است که هر کس او را دوست گیرد وی، گمراهش می‌کند و او را به عذاب آتش رهنمون می‌شود» سوره حج، آیه ۴.</ref> در [[کتاب]] [[تفسیر]] [[المیزان]] آمده است «کلمه "[[تولی]]" به معنای این است که کسی را برای [[پیروی]] ولی خود بگیری. و کلمه "فَأَنهُ یضِلهُ" مبتدایی است که خبرش حذف شده و معنایش این است که:[[پیروی]] می‌کند هر [[شیطان]] [[پلیدی]] را که از جمله صفاتش یکی این است که بر او نوشته شده که هر کس او را ولی خود بگیرد و پیرویش کند، [[اضلال]] و هدایتش او را به سوی [[عذاب]] سعیر، [[ثابت]] و لازم است. و مراد از اینکه فرمود "بر او نوشته شده که..." این است که [[قضای الهی]] در [[حق]] وی چنین [[رانده شده]] که اولا [[پیروان]] خود را [[گمراه]] کند، و ثانیا ایشان را داخل [[آتش]] سازد و این دو [[قضا]] که در [[حق]] وی [[رانده شده]] همان است که [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ}}<ref>«بی‌گمان تو بر بندگان من چیرگی نداری مگر آن گمراهان که از تو پیروی کنند» سوره حجر، آیه ۴۲.</ref>، {{متن قرآن|وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«و به یقین دوزخ وعده‌گاه همه آنان است» سوره حجر، آیه ۴۳.</ref>آن را بیان می‌کند، ([[المیزان]] ج ۱۴ ص ۴۸۴)<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۷۳۱-۷۳۹.</ref>.
# [[قانون]] وسنت نوشته شده [[خداوند]] این است که کسی [[ولایت شیطان]] به پذیرد اورا [[گمراه]] وبه [[جهنم]] [[هدایت]] می‌کند {{متن قرآن|كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَيَهْدِيهِ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ}}<ref>«بر او مقرّر است که هر کس او را دوست گیرد وی، گمراهش می‌کند و او را به عذاب آتش رهنمون می‌شود» سوره حج، آیه ۴.</ref> در [[کتاب]] [[تفسیر]] [[المیزان]] آمده است «کلمه "[[تولی]]" به معنای این است که کسی را برای [[پیروی]] ولی خود بگیری. و کلمه "فَأَنهُ یضِلهُ" مبتدایی است که خبرش حذف شده و معنایش این است که:[[پیروی]] می‌کند هر [[شیطان]] [[پلیدی]] را که از جمله صفاتش یکی این است که بر او نوشته شده که هر کس او را ولی خود بگیرد و پیرویش کند، [[اضلال]] و هدایتش او را به سوی [[عذاب]] سعیر، [[ثابت]] و لازم است. و مراد از اینکه فرمود "بر او نوشته شده که..." این است که [[قضای الهی]] در [[حق]] وی چنین [[رانده شده]] که اولا [[پیروان]] خود را [[گمراه]] کند، و ثانیا ایشان را داخل [[آتش]] سازد و این دو [[قضا]] که در [[حق]] وی [[رانده شده]] همان است که [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ}}<ref>«بی‌گمان تو بر بندگان من چیرگی نداری مگر آن گمراهان که از تو پیروی کنند» سوره حجر، آیه ۴۲.</ref>، {{متن قرآن|وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«و به یقین دوزخ وعده‌گاه همه آنان است» سوره حجر، آیه ۴۳.</ref>آن را بیان می‌کند، ([[المیزان]] ج ۱۴ ص ۴۸۴)<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۷۳۱-۷۳۹.</ref>.
۱۱۵٬۱۶۹

ویرایش