بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233);...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
بشارت و انذار یکی از روش‌های تبلیغی پیامبر است. در برخی از این | [[بشارت]] و [[انذار]] یکی از روش‌های [[تبلیغی]] [[پیامبر]] است. در برخی از این [[آیات]]، تنها کار [[پیامبر]] و یا [[بشارت]] در کنار [[انذار]] معرفی شده است. این معنا در برابر این [[تصور]] است که [[پیامبر]] کاری اجرایی و [[مدیریتی]] دارد، یا در عمل می‌تواند از روش‌های غیر بشارتی و [[تبلیغی]] مثل [[اجبار]] و سیطره‌جویی استفاده کند و یا با [[قدرت]] قاهره [[مانع]] از [[بی‌دینی]] [[مردم]] شود و یا عذاب‌های [[الهی]] نازل کند تا [[مردم]] بترسند و [[گمراه]] نشوند؛ بدین جهت این [[آیات]] محدودکننده قلمرو [[مسئولیت]] [[انبیا]] است. از سوی دیگر این سؤال مطرح است که در مقایسه میان [[بشارت]] و [[انذار]]، کدام [[وصف]] مقدم است، آیا از این [[آیات]] می‌توان تقدم [[بشارت]] را بر [[انذار]] استفاده کرد و آیا توجه [[پیامبر]] به امیددهی بیشتر از ایجاد [[خوف]] بوده و آیا اساس [[تبلیغ]] بر [[تشویق]] می‌گردد و [[تنبیه]] و [[ترس]] امر ثانوی است، یا هرکدام [[جایگاه]] خود دارد و [[توازن]] شرط موفقیت است. این مسئله به [[تعلیم و تربیت]] هم بر می‌گردد که آیا از [[نبوت]] به [[تبلیغ دین]] هم قابل سرایت است و آیا این [[آیات]] چه نکاتی را بیان می‌کند؟ | ||
قرآن در ۸۱ آیه در ۴۷ سوره مسئله بشارت را به شکل‌های مختلف مطرح کرده است. هر چند که گاه این بشارت‌ها برای عذاب و جهنم آمده و در جهت تعریض و توبیخ است. (آل عمران: ۲۱، نساء: ۱۳۸، توبه: ۱۳۴، لقمان: ۷، جاثیه: ۸، انشقاق: ۲۴) و یا بشارت‌ها از سنخ تبلیغ نیست، اما با تعبیرهای مختلف عمل و جایگاه انبیا را در جهت ایجاد شوق به خوبی و روشی برای دعوت به خوبی‌ها نشان می‌دهد. در حالی که انذار و نذیر بودن پیامبر در ۵۴ آیه آمده است. آیا از این دو نکته (تقدم بشارت و تعداد افزون‌تر آیات) نمی‌توان روش بشارتی را در نظر قرآن مطلوب‌تر دانست، شاید این چنین باشد. شواهدی از این ترجیح در احادیث پیامبر و اهل‌بیت{{عم}} مشاهده می‌شود، به عنوان نمونه پیامبر به یکی از اصحابش (معاذ) که برای تبلیغ اسلام به یمن فرستاد، دستور داد: {{متن حدیث|يسر و لا تعسر، و بشر و لا تنفر}} آسان بگیر و سخت نگیر، نوید بده (میل‌ها را تحریک کن) و مردم را متنفر نساز<ref>احمدی میانجی، مکاتیب الرسول، ج۲، ص۵۸۹.</ref>. | [[قرآن]] در ۸۱ [[آیه]] در ۴۷ [[سوره]] مسئله [[بشارت]] را به شکل‌های مختلف مطرح کرده است. هر چند که گاه این [[بشارت‌ها]] برای [[عذاب]] و [[جهنم]] آمده و در جهت [[تعریض]] و [[توبیخ]] است. ([[آل عمران]]: ۲۱، [[نساء]]: ۱۳۸، [[توبه]]: ۱۳۴، [[لقمان]]: ۷، جاثیه: ۸، انشقاق: ۲۴) و یا [[بشارت‌ها]] از سنخ [[تبلیغ]] نیست، اما با تعبیرهای مختلف عمل و [[جایگاه]] [[انبیا]] را در جهت ایجاد [[شوق]] به خوبی و روشی برای [[دعوت]] به [[خوبی‌ها]] نشان می‌دهد. در حالی که [[انذار]] و نذیر بودن [[پیامبر]] در ۵۴ [[آیه]] آمده است. آیا از این دو نکته (تقدم [[بشارت]] و تعداد افزون‌تر [[آیات]]) نمی‌توان روش بشارتی را در نظر [[قرآن]] مطلوب‌تر دانست، شاید این چنین باشد. شواهدی از این ترجیح در [[احادیث]] [[پیامبر]] و [[اهل‌بیت]]{{عم}} [[مشاهده]] می‌شود، به عنوان نمونه [[پیامبر]] به یکی از اصحابش (معاذ) که برای [[تبلیغ]] [[اسلام]] به [[یمن]] فرستاد، [[دستور]] داد: {{متن حدیث|يسر و لا تعسر، و بشر و لا تنفر}} آسان بگیر و سخت نگیر، نوید بده (میل‌ها را تحریک کن) و [[مردم]] را متنفر نساز<ref>احمدی میانجی، مکاتیب الرسول، ج۲، ص۵۸۹.</ref>. | ||
#{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا...}}<ref>«و تو را جز نویدبخش و بیم‌دهنده نفرستاده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۱۰۵.</ref>. | #{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا...}}<ref>«و تو را جز نویدبخش و بیم‌دهنده نفرستاده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۱۰۵.</ref>. | ||
#{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا...}}<ref>«و تو را جز نویدبخش و بیم‌دهنده نفرستاده‌ایم» سوره فرقان، آیه ۵۶.</ref>. | #{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا...}}<ref>«و تو را جز نویدبخش و بیم‌دهنده نفرستاده‌ایم» سوره فرقان، آیه ۵۶.</ref>. | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
#{{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا}}<ref>«ای پیامبر! ما تو را گواه و نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم» سوره فتح، آیه ۸.</ref>. | #{{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا}}<ref>«ای پیامبر! ما تو را گواه و نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم» سوره فتح، آیه ۸.</ref>. | ||
'''نکته''': به تعبیر محمد جواد | '''نکته''': به تعبیر [[محمد جواد مغنیه]]، این [[آیات]] تحدید [[وظیفه پیامبر]] و بیان اهتمام او را تعریف و توصیف می‌کند، و این نکته را یادآور می‌شود که [[شأن پیامبر]] معلمی است، نه مسیطر، و او مبین [[حق]] است، و نه [[اکراه]] کننده، و به تعبیر دیگر این [[آیه]] همانند [[آیات]] دیگری است که می‌گوید: {{متن قرآن|وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ}}<ref>«و بگو که این (قرآن) راستین و از سوی پروردگار شماست، هر که خواهد ایمان آورد و هر که خواهد کفر پیشه کند» سوره کهف، آیه ۲۹.</ref><ref>تفسیر الکاشف، ج۱، ص۱۹۱.</ref>. و همچنین در [[سیاق آیات]] دیگر مثل: {{متن قرآن|وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ}}<ref>«و بر (عهده) پیامبر جز پیام‌رسانی آشکار نیست» سوره نور، آیه ۵۴.</ref> است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۶۲۷.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||