ویژگی امام در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

ویژگی امام در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۶ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۵۳

۷٬۶۲۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۶ اوت ۲۰۲۰

←‏عصمت

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۱۲۷: / خط ۱۲۷: @@
 *'''[[برهان]] دوم:''' [[ابن قبه رازی]] می‌گوید [[مخالفان]] ما معتقدند [[خداوند]] [[قرآن]] را فقط برای [[مردم]] زمان [[پیامبر]] نازل نفرموده، بلکه برای عصرها و دوره‌های بعد نیز فرستاده است. [[پیامبر]] هم در ادوار بعد حضور ندارد تا به [[تبیین]] [[کلام]] [[وحی]] بپردازد، با این حال [[مردم]] را [[مأمور]] ساخته تا به آنچه در [[قرآن]] هست بر وجه [[حق]] و صدقش عمل نمایند. در این صورت جایز نیست [[قرآن]] بر قومی نازل گردد، ولی هیچ [[ناطق]] و [[مفسر]] و مبینی نداشته باشد. در این صورت [[عقل و دین]] [[حکم]] به [[وجوب]] می‌کند که [[خداوند]] براساس [[لطف]] کسی را برای [[تبیین]] و [[تعیین]] [[ناسخ و منسوخ]]، خاص و عام و مقاصدی که [[کلام]] [[وحی]] در نظر داشته، مشخص نماید، مانند [[رسول خدا]] که برای [[مردم]] زمان خود چنین مباحثی را توضیح می‌داد <ref>ابن قبه رازی رازی، الانصاف، ص۱۳۴.</ref>. روشن است چنین شخصی جز [[امام]] [[معصوم]] نمی‌تواند باشد.
 *'''[[برهان]] سوم:''' [[ابن قبه رازی]] در [[تبیین]] این [[برهان]] [[معتقد]] است [[خداوند]] [[انسان‌ها]] را [[خلق]] کرد و وظایفی را بر عهده آنها قرار داد. از جمله آن [[وظایف]] [[پرستش]] [[خداوند متعال]] است و از آنجا که در این [[راه]] نیاز به [[راهنما]] و راهبری [[احساس]] می‌شد، [[خداوند]] این [[مسئولیت]] را بر عهده [[امام]] قرار داد و [[تبیین دین]] و [[رهبری]] [[مردم]] را جزء [[وظایف]] او بر شمرد<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱؛ همو، نقض الاشهاد، ص۱۱۸.</ref>. از سوی دیگر [[اطاعت از امام]] را بر [[مردم]] [[واجب]] گردانیده است<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴؛ همو، الانصاف، ص۶۷.</ref>. لازمه [[اطاعت از امام]] مصون بودن او از هر گونه [[خطا]] و [[اشتباه]] است؛ زیرا در صورت امکان [[اشتباه]] [[امام]] نمی‌توان [[اطمینان]] داشت که به آن [[هدف]] مورد نظر [[خداوند]] رسید<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۰۷.</ref>، از این‌رو چاره‌ای جز [[اعتقاد به عصمت]] [[امام]] وجود ندارد<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۵۴-۱۵۷.</ref>.
+===[[نصّ]]===
+*[[ابن قبه رازی]] [[نصّ]] را بر [[امام]] [[واجب عقلی]] می‌داند<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.</ref> و [[معتقد]] است تنها [[راه]] [[اثبات امامت]] [[نصّ]] می‌باشد. وی [[نصّ]] را اولین [[مؤلفه]] [[اثبات امامت]] هر [[امام]] بر می‌شمرد<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۱۵.</ref> و در نقد تئوری‌های غیر امامی می‌گوید که [[اهل سنت]] از جمله [[معتزله]] و [[مرجئه]] [[امام]] را از طریق [[اهل حلّ و عقد]] [[امّت]] [[انتخاب]] می‌کنند<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۲۱.</ref>. آنان [[امام]] را بر اساس نظر شورایی بر می‌گزیند<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۲۴.</ref> و هیچ ادعایی ندارند که به امر [[پیامبر]]{{صل}} [[دست]] به چنین کاری زده‌اند<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۹.</ref>.
+*[[ابن قبه رازی]] [[معتقد]] است نظریه نقش [[امت]] در [[اختیار]] [[امام]] [[فاسد]] است و این [[پیامبر]]{{صل}} بود که [[خلیفه]] خود را [[انتخاب]] کرد<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.</ref>.
+*[[ابن قبه رازی]] در [[تبیین]] نظریه [[نصّ]] [[معتقد]] است امر [[امامت]] مقامی است که با صرف [[قرابت]] و خویشی به [[دست]] نمی‌آید<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۱۵.</ref>. وی [[نصّ]] را [[دلیل]] فارقی توصیف می‌کند که [[امامیه]] برای [[انتخاب امام]] از میان [[عترت]] در [[اختیار]] دارد<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۱۶.</ref>. او این مؤلفه را ملاک اصلی [[امامیه]] برای [[انتخاب امام]] معرفی می‌کند<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۲۱.</ref> و [[معتقد]] است [[امامیه]] نصوصی را در [[اختیار]] دارد که تصریح به [[امامت ائمه]] کرده و به وجودشان [[بشارت]] داده شده است<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۲۳.</ref>. وی [[امامیه]] را از گروه‌هایی می‌داند که معتقدند هر [[امام]] تصریح به [[امامت]] [[امام]] بعد از خود می‌نماید<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۱۱۵ و ۱۲۰.</ref>.
+*[[ابن قبه رازی]] در چرایی [[وجوب]] [[نصّ]] از سوی [[خداوند]] [[معتقد]] است که بنابر [[اعتقاد]] [[امامیه]] زمانی که [[عصمت]] بر [[امام]] لازم شد، ناگزیر [[فرد]] [[معصوم]] کسی است که [[پیامبر]] به نام و نشان او تصریح نموده باشد؛ زیرا [[عصمت]] صفتی ظاهری نیست که [[مردم]] آن را با چشم ببینند و تشخیص دهند. از این‌رو بر [[خداوند]] علام‌الغیوب [[واجب]] است از طریق رسولش به آن تصریح نماید. بر این اساس باید گفت [[امام]] به [[منصب امامت]] نمی‌رسد، مگر با وجود [[نص]]<ref>ابن قبه رازی رازی، الانصاف، ص۱۳۶.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۶۱-۱۶۳.</ref>.
+===[[افضلیت امام]]===
+*[[ابن قبه رازی]] بر این [[باور]] است که [[امام]] باید [[افضل]] از همه [[امت]] باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۸-۹۹.</ref>، همچنان ذاتی که [[علی بن ابی طالب]] [[افضل]] [[اصحاب]] [[نبی]] بود<ref>ابن قبه رازی رازی، الانصاف، ص۷۵.</ref>. او [[فضل]] [[امام]] را یک ویژگی ذاتی و نه تفضلی بیان می‌کند<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۵.</ref> و هم از این روست که [[امامت]] را امری استحقاقی می‌دانسته است<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۵.</ref>. وی از آنجا که این ویژگی را از ملاک‌های [[تعیین امام]] و از شروط صحت آن قرار داده، [[ظهور]] [[فضل]] از طرف [[امام]] را [[واجب]] می‌داند<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۰۹.</ref> و در موارد متعدد به این [[ویژگی امام]] توجه کرده است<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۹، ۱۰۳-۱۰۴، ۱۱۵، ۱۱۸، ۱۱۹، ۱۲۵-۱۲۶.</ref>.
+*نکته دیگر این است که [[ابن قبه رازی]] به این مسئله که آیا [[امام]] در همه موضوعات [[افضل]] از جمیع [[امت]] است یا تنها در قلمرو [[شریعت]] و [[دین]] اشاره‌ای نکرده، اما شاید بتوان گفت چون او حیطه [[علم امام]] را در حوزه [[دین]] میانگارد، به نظر می‌رسد [[افضلیت امام]] را نیز در همین حوزه بداند. معتقدین به [[افضلیت امام]] مبنای خود را قاعده [[عقلی]] و [[قبح]] تقدم [[مفضول]] بر [[فاضل]] دانسته‌اند<ref>شیخ طوسی، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، ص۳۰۷؛ سدید الدین محمود حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۸۷.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۶۸-۱۶۹.</ref>.
+=== ویژگی‌های دیگر===
+*غیر از بحث [[علم]]، [[عصمت]] و [[افضلیت]]، [[ابن قبه رازی]] صفات دیگر برای [[امام]] بر میشمرد. او [[معتقد]] است [[امام]] باید [[شایستگی]] این [[منصب]] را دارا باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴؛ همو، نقض الاشهاد، ص۱۱۹.</ref>. [[ابن قبه رازی]] [[امام]] را شخصی مستقل<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸ و ۱۲۰.</ref> و [[با کفایت]] میداند<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸.</ref> که باید از [[نیکان]] و [[پرهیزکاران]] به شمار آید<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۰.</ref>. او [[عدالت]]<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.</ref> و [[زهد]] در [[دنیا]] و [[حلم]] را از دیگر [[ویژگی‌های امام]] دانسته است<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۰. </ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۶۹-.</ref>.
 ==منابع==