زید بن صوحان عبدی: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[زید]] [[فرزند]] [[صوحان بن حجر بن حارث]]... [[عبد القیس الربعی عبدی]] [[اهل کوفه]] و کنیه‌اش [[ابو سلمان]] و به [[نقلی]] ابو [[عایشه]] یا [[ابو مسلم]] یا [[ابو عبدالله]]<ref>اسد الغابه، ج۲، ص۲۳۴ و تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۳۹.</ref>. و [[برادر]] بزرگ [[سیحان بن صوحان]] و [[صعصعة بن صوحان|صعصعة بن صوحان عبدی]] است.

*در این که [[زید بن صوحان عبدی]] به محضر [[رسول خدا]]{{صل}} رسیده است یا نه، [[اختلاف]] است؛ او شخصیتی [[فاضل]]، [[دین‌دار]]، [[نیکوکار]] و از [[صلحا]] و اتقیا و [[عبادت]] کنندگان عصر خویش بود و او در میان [[طایفه]] خود ([[قبیله]] [[عبد القیس]]) به [[مقام]] [[ریاست]] و آقایی رسیده بود<ref>اسد الغابه، ج۲، ص۲۳۴ و ر.ک: تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۳۹.</ref>.

*[[زید بن صوحان عبدی]] شخصیتی بسیار با [[درایت]] و [[خردمند]] بود که [[معاویه]] را در گفتار خود تحت تأثیر قرار داد.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۵۹۸-۵۹۹.</ref>

 

 

*موقعی که [[دست]] [[زید بن صوحان عبدی]] در یکی از [[فتوحات]] [[عراق]] (جلولا یا [[قادسیه]]) [[قطع]] شد در حالی که [[خون]] از محل [[دست]] بریده فوران می‌کرد، [[زید بن صوحان عبدی]] متبسم بود و بر آن لبخند می‌زد. یکی از مردان قبیله‌اش در آن محل حاضر بود به او گفت: "این‌چه جای [[خنده]] است؟" [[زید بن صوحان عبدی]] در پاسخ او گفت: همانا من از این حالت [[امید]] [[ثواب]] [[خدا]] دارم، آیا آن [[پاداش]] را با [[جزع]] و فزع که دردی را تسکین نمی‌دهد از بین ببرم و هیچ‌گاه هم جبران نمی‌شود، به علاوه [[تبسم]] من بر این [[مصیبت]]، تسلیتی است برای بعضی از [[برادران ایمانی]] که [[برادران]] خود را از [[دست]] داده‌اند. اما [[زید بن صوحان عبدی]] این [[شخصیت]] بزرگ و کم‌نمونه موقعی که به [[رفتار]] و [[اعمال]] ظالمانه [[عثمان]] [[خلیفه سوم]] [[اعتراض]] کرد، [[عثمان]] سوابق درخشان او را نادیده گرفت. و او را به همراه جمع دیگری از [[اصحاب]] و [[یاران پیامبر]]{{صل}} به [[شام]] [[تبعید]] کرد<ref>اعیان الشیعه، ج۷، ص۱۰۳.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۶۰۰.</ref>

 

==[[خردمندی]] [[زید بن صوحان عبدی]] نزد [[معاویه]] در تبعیدگاه==

*[[معاویه]] پرسید: پس چرا شما چیزی نمی‌گویید؟ [[زید بن صوحان عبدی]] با [[زیرکی]] خاص خود که حکایت از [[کمال عقل]] و [[درایت]] داشت، گفت: [[سخن]] فایده‌ای ندارد، اینک اگر ما [[ستم]] کاریم، پس [[توبه]] می‌کنیم و اگر مظلومیم از [[خدا]] [[عافیت]] می‌طلبیم.

*[[معاویه]] تحت تأثیر سخن [[زید بن صوحان عبدی]] قرار گرفت و گفت: "‌ای ابو [[عایشه]]، (ابو [[عائشه]] [[کنیه]] [[زید بن صوحان عبدی]] بود) تو [[مرد]] [[راست‌گویی]] هستی". پس از گفت و گو در پایان به او اجازه داد که به [[کوفه]] بازگردد.

 

 

 

*و به [[نقل]] برخی از مؤرخان شخصی به نام [[عمرو بن یثربی]] که قبل از [[کعب بن سور]] [[قاضی]] [[بصره]] و مردی دلیر و [[شجاع]] بود از جانب [[سپاه]] [[جمل]] به میدان آمد و [[هند بن عمرو مرادی]] و [[علباء بن هیثم سروسی]] از [[سپاه]] [[حضرت علی]]{{ع}} را به [[شهادت]] رساند و [[صعصعة بن صوحان]] را مجروح کرد باز در میدان [[نبرد]] همآورد میطلبید در این [[موقعیت]] حساس و خطرناک [[زید بن صوحان عبدی]] به قصد [[نبرد]] با او آماده شد اما قبل از آنکه به [[نبرد]] با [[عمرو بن یثربی]] بشتابد به [[حضرت علی]]{{ع}} عرض کرد: ای [[امیرمؤمنان]]، من چنین دیدم که دستی از [[آسمان]] به سوی من آمد و گفت: به سوی من بشتاب، اینک من با اجازه شما به مصاف [[عمرو بن یثربی]] می‌روم، اگر به [[دست]] او کشته شدم، مرا [[غسل]] ندهید و با لباس‌های خونینم مرا [[دفن]] کنید؛ زیرا می‌خواهم به این طریق در فردای [[قیامت]] حجتی [[قوی]] اقامه کنم.

 

*بعد در ادامه در حال نیمه [[جان]] گفت:به [[خدا]] [[قسم]] [[کورکورانه]] به شما نپیوستم و از روی خودسری و [[نادانی]] وارد [[پیکار]] با [[دشمنان]] شما نشدم، چرا که من خود از [[ام سلمه]] - به [[همسر پیامبر]] گرامی‌اسلام - شنیدم که گفت: از [[رسول خدا]]{{صل}} شنیدم که میفرمود: هر کس من مولای اویم [[علی]] نیز مولای اوست، خدایا [[دوست‌داران]] او را [[دوست]] بدار و [[دشمنان]] او را [[دشمن]] بدار، [[یاران]] او را [[یاری]] کن و کسانی که از [[حمایت]] و [[پشتیبانی]] او [[امتناع]] میورزند، [[شکست]] و سرافکندگی عطا فرما.<ref>{{عربی|وَ اللَّهِ مَا قَاتَلْتُ مَعَكَ عَلَى جَهَالَةٍ وَ لَكِنِّي سَمِعْتُ أُمَّ سَلَمَةَ زَوْجَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص تَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ}}</ref>

 

 

و به دور از وسوسه‌های روزگار بود. [[شب]] و روز به یاد [[خداوند]] بود و [[تشنگی]] و [[گرسنگی]] برایش مساوی بود. او در امر دنیای خود حریص و شتابنده و آزمند نبود. بسیار [[سکوت]] می‌کرد و سخن نگه می‌داشت. اگر سخنی می‌گفت به جا و به موقع می‌گفت، اراذل و [[اشرار]] از او گریزان بودند، و انسان‌های [[آزاده]] و [[نیکوکار]] [[دوست]] و علاقه‌مند به او بودند<ref>الجمل، ص۳۹۷ و در نامه‌ای که حضرت برای فرماندار کوفه نوشتند، نام زید و برادرش سیحان را ذکر کردند. در ترجمه سیحان بن صوحان، در همین اثر خواهد آمد.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۶۰۷-۰۸.</ref>