عزل حاکم جائر: تفاوت میان نسخه‌ها

عزل حاکم جائر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۱

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۵ اکتبر ۲۰۲۰

جز

جایگزینی متن - 'اطاعت از حاکم' به 'اطاعت از حاکم'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش

@@ خط ۴۷: / خط ۴۷: @@
 *'''[[روایات]]'''
 # [[پیامبر]]{{صل}} در روایتی فرمود: {{متن حدیث|كُنْ عَبْدَ اللَّهِ الْمَقْتُولَ وَ لَا تَكُنْ عَبْدَ اللَّهِ الْقَاتِلَ‌}}<ref>أ. د. وهبة الزحیلی، الفقه الإسلامی و أدلته، ج۸، ص۳۱۷.</ref>. این [[روایت]] تأکید دارد که در رخدادها [[صبر]] کن و واکنشی نشان نده، حتی اگر به کشته شدن تو بینجامد، و این بسیار بهتر از آن است که وارد معرکه شوی و [[قاتل]] دیگران باشی؛ یعنی باید حتی‌المقدور از [[جنگ]] و [[خون‌ریزی]] در [[جامعه]] [[پرهیز]] کرد. دلالت این [[روایت]] عام است و [[مبارزه]] و درگیری با [[حاکم جائر]] را نیز شامل می‌شود.
-#در [[روایت]] دیگری از [[پیامبر]]{{صل}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|السمع و الطاعة على المرء المسلم فيما أحب و كره ما لم يؤمر بمعصية، فإذا أمر بمعصيته فلا سمع و طاعة}}<ref>أ. د. وهبة الزحیلی، الفقه الإسلامی و أدلته، ج۸، ص۳۱۷؛ ترتیب أحادیث الجامع الصغیر علی الأبواب الفقهیة، ج۲، ص۶۶.</ref>. این [[روایت]] بر [[حرمت]] [[خروج]] دلالتِ صریح ندارد و بیشتر به [[اطاعت از سلطان جائر]] ناظر است. البته [[صدر]] [[روایت]] بر [[وجوب اطاعت]] از [[حاکم]] دلالت دارد و ذیل آن، تنها در مواردی که [[حاکم]] به [[معصیت]] [[امر]] می‌کند، [[اطاعت]] از [[حاکم]] را استثنا کرده و نفرموده است که باید [[خروج]] کرد. بنابراین از دلالت التزامی آن برداشت می‌شود که [[خروج]] علیه [[جائر]] صحیح نیست؛ زیرا [[پیامبر]] در موارد [[معصیت]]، به [[خروج]] [[دستور]] نداده است.
+#در [[روایت]] دیگری از [[پیامبر]]{{صل}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|السمع و الطاعة على المرء المسلم فيما أحب و كره ما لم يؤمر بمعصية، فإذا أمر بمعصيته فلا سمع و طاعة}}<ref>أ. د. وهبة الزحیلی، الفقه الإسلامی و أدلته، ج۸، ص۳۱۷؛ ترتیب أحادیث الجامع الصغیر علی الأبواب الفقهیة، ج۲، ص۶۶.</ref>. این [[روایت]] بر [[حرمت]] [[خروج]] دلالتِ صریح ندارد و بیشتر به [[اطاعت از سلطان جائر]] ناظر است. البته [[صدر]] [[روایت]] بر [[وجوب اطاعت]] از [[حاکم]] دلالت دارد و ذیل آن، تنها در مواردی که [[حاکم]] به [[معصیت]] [[امر]] می‌کند، [[اطاعت از حاکم]] را استثنا کرده و نفرموده است که باید [[خروج]] کرد. بنابراین از دلالت التزامی آن برداشت می‌شود که [[خروج]] علیه [[جائر]] صحیح نیست؛ زیرا [[پیامبر]] در موارد [[معصیت]]، به [[خروج]] [[دستور]] نداده است.
 #در [[صحیح مسلم]] از [[ام‌سلمه]] به [[نقل]] از [[پیامبر]]{{صل}} آمده است: {{متن حدیث|عن النبی{{صل}}، أنه سیعمل علیکم أمراء فتعرفون و تنکرون فمن کره فقد بریء و من انکر فقد [[سلم]]، و لکن من [[رضی]] و تابع، قالوا: یا [[رسول الله]] أفلا نقاتلهم؟! قال{{صل}}: [لا، ما صلوا]!}} <ref>أبوالفتح تقی‌الدین محمد بن أبی‌الحسن علی بن وهب بن مطیع بن أبی‌الطاعة القشیری المصری، الإلملم بأحادیث الأحکام، تحقیق: حقق نصوصه و خرج أحادیثه حسین إسماعیل الجمل، ج۱، ص۴۳۹؛ ابویعلی أحمد بن علی بن المثنی الموصلی التمیمی، مسند أبی یعلی، تحقیق: حسین سلیم أسد، ج۲، ص۴۷۳.</ref>. [[اهل سنت]] گفته‌اند: بنابر این [[روایت]] نباید علیه [[حاکم]] جائری که میان [[حلال و حرام]] [[خدا]] در عمل و [[حکم]] اختلاط می‌نماید [[خروج]] کرد، بلکه تنها [[اکراه]] با [[قلب]] موجب [[برائت]] [[ذمه]] او و [[انکار]] با زبان [[سلامت]] وی را در پی خواهد داشت. اما کسی که به چنین حاکمی [[رضا]] دهد و از او [[تبعیت]] کند، در [[گناه]] و معصیتش [[شریک]] خواهد بود. البته [[مسلمانان]] درباره جواز [[خروج علیه حاکم جائر]] از [[پیامبر]]{{صل}} پرسیدند که [[حضرت]] در پاسخ فرمودند: تا زمانی که ملتزم به [[نماز]] باشند و [[نماز]] را به پا دارند، نباید علیه آنها [[خروج]] کرد.
 # [[روایت]] دیگری با این مضمون از [[عوف بن مالک]] در [[صحیح مسلم]] به [[نقل]] از [[پیامبر]]{{صل}} وارد شده است: {{متن حدیث|[خيار أئمّتكم الّذين تحبّونهم و يحبّونكم و يصلّون عليكم و تصلّون عليهم و شرار أئمّتكم الّذين تبغضونهم و يبغضونكم و تلعنونهم و يلعنونكم‌] قیل یا رسول الله: أفلا ننابذهم بالسیوف فقال: [لا ما أقاموا فیکم الصلاة! وإذا رأیتم من ولاتکم شیئا تکرهونه فاکرهوا عمله، ولا تنزعوا یدا من طاعة]}}<ref>محمد بن فتوح الحمیدی، الجمع بین الصحیحین البخاری و مسلم، تحقیق د. علی حسین البواب.، ج۳، ص۳۴۷؛ إسحاق بن إبراهیم بن مخلد بن راهویه الحنظلی، مسند إسحاق بن راهویه، تحقیق د. عبدالغفور بن عبدالحق البلوشی، ج۴، ص۱۲۷.</ref>. در این [[روایت]] نیز همچون [[روایت]] پیشین تصریح شده است که اگرچه [[امام]] به سبب عملکردش [[شایسته]] [[لعن]] باشد، تا زمانی که از نمازگزاران است، [[خروج]] علیه او جایز نیست.