←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*سبب نامگذاری این [[آیه]] به آیه استرجاع عبارت پایانی [[آیه]] است که میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> که [[اقرار]] به بازگشت [[انسان]] به سوی خداست. | *سبب نامگذاری این [[آیه]] به آیه استرجاع عبارت پایانی [[آیه]] است که میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> که [[اقرار]] به بازگشت [[انسان]] به سوی خداست. [[استرجاع]] در لغت از ریشه رجع، مصدر باب استفعال و به معنی [[طلب]] بازگشت کردن و باز پس گرفتن چیزی است. | ||
*این واژه بر پایه [[روایات]] فراوان، برای گفتن بخش دوم [[آیه]] ۱۵۶ [[سوره بقره]] {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}} توسط [[مؤمنان]] به هنگام بروز [[بلا]] و [[مصیبت]]، اصطلاح شده است. صاحب تاج المصادر میگوید: "بعد از آنکه دچار غصه و [[مصیبت]] شد، آرام گرفت و [[استرجاع]] کرد"<ref>{{عربی|"واستكان و استرجع بعد أن ارتاع و تفجع"}}</ref>. | |||
*در [[شأن نزول]] [[آیه]] از قول [[ابن عباس]] گزارش شده است که از [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته میشوند مرده نخوانید که زندهاند امّا شما درنمییابید» سوره بقره، آیه ۱۵۴.</ref> تا [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> در [[جنگ بدر]] نازل گردید؛ هنگامی که ۱۴ نفر از [[مسلمانان]] به [[قتل]] رسیدند و [[اصحاب پیامبر]] گفتند: فلانی و فلانی مردند. گرچه آیه استرجاع همان [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> به شمار میرود، اما به لحاظ آنکه [[آیه]] با موصول {{متن قرآن|الَّذِينَ}} آغاز گردیده و بر طبق قاعده، توصیف افراد یاد شده در [[آیه]] پیشین میباشد (که مورد امتحانات و [[ابتلائات]] [[الهی]] قرار گرفتهاند) میتوان گفت که [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref> نیز مقدمه آیه استرجاع است؛ چرا که [[خداوند]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref>، [[مؤمنان]] صابری را [[بشارت]] میدهد که در مقابل [[بلاها]] و مصیبتهای گوناگون، [[شکیبایی]] پیشه کرده و شکایتی ندارند و سپس در [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> آنان را به گفتن {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ}} و داشتن ویژگی [[استرجاع]] میستاید. | *در [[شأن نزول]] [[آیه]] از قول [[ابن عباس]] گزارش شده است که از [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته میشوند مرده نخوانید که زندهاند امّا شما درنمییابید» سوره بقره، آیه ۱۵۴.</ref> تا [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> در [[جنگ بدر]] نازل گردید؛ هنگامی که ۱۴ نفر از [[مسلمانان]] به [[قتل]] رسیدند و [[اصحاب پیامبر]] گفتند: فلانی و فلانی مردند. گرچه آیه استرجاع همان [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> به شمار میرود، اما به لحاظ آنکه [[آیه]] با موصول {{متن قرآن|الَّذِينَ}} آغاز گردیده و بر طبق قاعده، توصیف افراد یاد شده در [[آیه]] پیشین میباشد (که مورد امتحانات و [[ابتلائات]] [[الهی]] قرار گرفتهاند) میتوان گفت که [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref> نیز مقدمه آیه استرجاع است؛ چرا که [[خداوند]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref>، [[مؤمنان]] صابری را [[بشارت]] میدهد که در مقابل [[بلاها]] و مصیبتهای گوناگون، [[شکیبایی]] پیشه کرده و شکایتی ندارند و سپس در [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> آنان را به گفتن {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ}} و داشتن ویژگی [[استرجاع]] میستاید. | ||
*[[خداوند متعال]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref> مواردی از قبیل مواجهه با [[ترس]]، [[گرسنگی]]، ضررهای [[مالی]] و فقدان [[خویشاوندان]] و نیز از دست دادن محصولات زراعی را [[آزمون الهی]] و [[مصیبت]] و محل [[استرجاع]] دانسته و به شکیبایانی که هنگام بروز هر یک از موارد مذکور {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}} میگویند، [[بشارت]] داده است. | *[[خداوند متعال]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref> مواردی از قبیل مواجهه با [[ترس]]، [[گرسنگی]]، ضررهای [[مالی]] و فقدان [[خویشاوندان]] و نیز از دست دادن محصولات زراعی را [[آزمون الهی]] و [[مصیبت]] و محل [[استرجاع]] دانسته و به شکیبایانی که هنگام بروز هر یک از موارد مذکور {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}} میگویند، [[بشارت]] داده است. |