نشاط در روان‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*پدیده [[شادی]] در [[روانشناسی]]، در حوزه "انگیزش و [[هیجان]]" بررسی، [[تبیین]]، تحلیل و تعریف می‌شود. [[هیجان]] عبارت است از تغییرات [[روانی]] و فیزیکی که میتواند منشأ درونی یا بیرونی داشته باشد و بر دو نوع است: هیجانهای مثبت و منفی. مواردی مانند [[شادی]]، [[راحتی]]، ذوق، [[شور]] و [[عشق]]، تجربه‌های [[عرفانی]]،[[ تغییر]] و [[تحول]] رو به [[رشد]] در [[فرهنگ]] و [[دین]]، لذتهای جنسی، سرگرمی و [[ورزش]]، از هیجان‌های مثبت و مواردی مانند [[اندوه]] و غصه، ناکامی، [[تعارض]]، [[کشمکش]] و [[گناه]]، از هیجانهای منفی هستند. هر دو گروه از هیجانها می‌توانند وجود [[روانی]] [[انسان]] را تحت‌الشعاع قرار دهند و سمت و سوی فعالیت‌های را رقم زنند. در تعریف "[[شادی]]" از دیدگاه [[روان‌شناختی]] باید گفت وقتی [[انسان]] به [[رضامندی]] و کام‌یابی و ارضای نیازهایش دست می‌یابد، [[احساس]] و هیجانی در وی ایجاد می‌شود که از آن به خوش‌حالی، [[شادی]] و [[خرسندی]] تعبیر و تعریف شده. چگونگی [[ظهور]] آن نیز به عوامل متعددی وابسته است که [[فرهنگ]]،[[ تربیت]]، [[ملیت]]، [[مذهب]] و عوامل [[اجتماعی]] از آن جمله هستند. [[روان انسان]] در مقابل عوامل بیرونی و درونی، واکنشهای مختلفی از خود نشان میدهد که به آنها "[[هیجان]]" میگویند. یکی از جنبههای برجسته [[هیجان]] - که گاه مثبت است و گاه منفی - [[شادی]] است که به حوزه [[دانش روان‌شناسی]] مربوط می‌شود، اما با [[تأسف]]، در این [[علم]] نیز چندان به آن توجه نشده است. [[هنری]] موری می‌گوید:
*پدیده [[شادی]] در [[روانشناسی]]، در حوزه "انگیزش و [[هیجان]]" بررسی، [[تبیین]]، تحلیل و تعریف می‌شود. [[هیجان]] عبارت است از تغییرات [[روانی]] و فیزیکی که می‌تواند منشأ درونی یا بیرونی داشته باشد و بر دو نوع است: هیجان‌های مثبت و منفی. مواردی مانند [[شادی]]، [[راحتی]]، ذوق، [[شور]] و [[عشق]]، تجربه‌های [[عرفانی]]،[[ تغییر]] و [[تحول]] رو به [[رشد]] در [[فرهنگ]] و [[دین]]، لذت‌های جنسی، سرگرمی و [[ورزش]]، از هیجان‌های مثبت و مواردی مانند [[اندوه]] و غصه، ناکامی، [[تعارض]]، [[کشمکش]] و [[گناه]]، از هیجان‌های منفی هستند. هر دو گروه از هیجان‌ها می‌توانند وجود [[روانی]] [[انسان]] را تحت‌الشعاع قرار دهند و سمت و سوی فعالیت‌های را رقم زنند. در تعریف "[[شادی]]" از دیدگاه [[روان‌شناختی]] باید گفت وقتی [[انسان]] به [[رضامندی]] و کام‌یابی و ارضای نیازهایش دست می‌یابد، [[احساس]] و هیجانی در وی ایجاد می‌شود که از آن به خوش‌حالی، [[شادی]] و [[خرسندی]] تعبیر و تعریف شده. چگونگی [[ظهور]] آن نیز به عوامل متعددی وابسته است که [[فرهنگ]]،[[ تربیت]]، [[ملیت]]، [[مذهب]] و عوامل [[اجتماعی]] از آن جمله هستند. [[روان انسان]] در مقابل عوامل بیرونی و درونی، واکنش‌های مختلفی از خود نشان می‌دهد که به آنها "[[هیجان]]" می‌گویند. یکی از جنبه‌های برجسته [[هیجان]] - که گاه مثبت است و گاه منفی - [[شادی]] است که به حوزه [[دانش روان‌شناسی]] مربوط می‌شود، اما با [[تأسف]]، در این [[علم]] نیز چندان به آن توجه نشده است. بعضی از روان‌شناسان چنین گفته‌اند: تعریف‌های پراکنده‌ای از این [[هیجان]] شده است و در آنها [[شادی]] به مجموع دردها، ترکیبی از عاطفه مثبت بالا و عاطفه منفی پایین، [[احساس]] مثبتی که ناشی از [[حس]] ارضا و [[پیروزی]] است و... معنا شده است<ref>مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص۴۲ و ۱۷۹؛ جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص۳۶۷.</ref>. به طور خلاصه می‌توان گفت: "هر [[انسانی]] مطابق [[جهان‌بینی]] و [[اندیشه]] خویش، اگر به چیزهای مورد علاقه‌اش برسد، در خود، حالتی [[احساس]] می‌کند که "[[شادی]]" نام دارد. "[[شادی]]"، [[احساس]] مثبتی است که از [[حس]] ارضا و [[پیروزی]] به دست می‌آید<ref>مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص۴۲ و ۱۷۹؛ جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص۳۶۷.</ref>.
*تعریف‌های پراکندهای از این [[هیجان]] شده است و در آنها [[شادی]] به مجموع دردها، ترکیبی از عاطفه مثبت بالا و عاطفه منفی پایین، [[احساس]] مثبتی که ناشی از [[حس]] ارضا و [[پیروزی]] است و... معنا شده است<ref>مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص۴۲ و ۱۷۹؛ جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص۳۶۷.</ref>. به طور خلاصه می‌توان گفت: "هر [[انسانی]] مطابق [[جهان‌بینی]] و [[اندیشه]] خویش، اگر به چیزهای مورد علاقه‌اش برسد، در خود، حالتی [[احساس]] می‌کند که "[[شادی]]" نام دارد. "[[شادی]]"، [[احساس]] مثبتی است که از [[حس]] ارضا و [[پیروزی]] به دست می‌آید<ref>مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص۴۲ و ۱۷۹؛ جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص۳۶۷.</ref>.
*در تعریف‌های روان‌شناسانه دیگر بر عناصر و مفاهیم دیگری از این [[هیجان]] [[انسانی]] تأکید شده است. برخی روان‌شناسان گفته‌اند: "[[شادی]]، [[احساس]] مثبتی است که از [[حس]] [[رضایت‌مندی]] و [[پیروزی]] به دست می‌آید"<ref>جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص۳۶۷.</ref>. برخی دیگر می‌گویند: "[[شادی]] عبارت است از: مجموع لذت‌های بدون درد"<ref>مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص۴۲ - ۱۷۲.</ref><ref>David Myers.</ref> نویسنده [[کتاب ]]"به دنبال [[شادکامی]]؛ چه کسی شاد است و چرا؟" [[شادی]] را چنین تعریف می‌کند: "[[حس]] [[خوشی]]؛ [[احساس]] اینکه [[زندگی]]، در کل به خوبی و [[خوشی]] ادامه می‌یابد"<ref>طریقه‌دار، ابوالفضل، «جلوه‌های شادی در فرهنگ و شریعت»، مجله حدیث زندگی، بهار ۱۳۷۹، پیش‌شماره ۲.</ref>. برخی روان‌شناسان به این نتیجه رسیده‌اند که [[شادکامی]] و [[نشاط]]، ترکیبی است از: وجود عاطفه مثبت یا خوشایند، نبودن عاطفه منفی یا ناخوشایند، [[زندگی]] بسیار رضایت‌مندانه و [[ادراک]] خشنودکننده [[فرد]] از [[زندگی]]<ref>دوآن شولتس، روان‌شناسی کمال، ترجمه: گیتی خوشدل، ص۴۹.</ref>. از دیدگاه دیگری، [[شادکامی]] و [[نشاط]]، حالتی است که در آن، شخص [[تمایل]] به [[تغییر]] مثبت دارد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت</ref>.
*در تعریف‌های روان‌شناسانه دیگر بر عناصر و مفاهیم دیگری از این [[هیجان]] [[انسانی]] تأکید شده است. مثلاً [[جان]] مارشال ریو می‌گوید: "[[شادی]]، [[احساس]] مثبتی است که از [[حس]] [[رضایت‌مندی]] و [[پیروزی]] به دست می‌آید"<ref>جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص۳۶۷.</ref>. دکتر مایکل آیزنک [[روان‌شناس]] می‌گوید: "[[شادی]] عبارت است از: مجموع لذت‌های بدون درد"<ref>مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص۴۲ - ۱۷۲.</ref>. [[روان‌شناس]] برجسته، دیوید مایرز<ref>David Myers.</ref>، نویسنده [[کتاب ]]"به دنبال [[شادکامی]]؛ چه کسی شاد است و چرا؟" [[شادی]] را چنین تعریف می‌کند: "[[حس]] [[خوشی]]؛ [[احساس]] اینکه [[زندگی]]، در کل به خوبی و [[خوشی]] ادامه می‌یابد"<ref>طریقه‌دار، ابوالفضل، «جلوههای شادی در فرهنگ و شریعت»، مجله حدیث زندگی، بهار ۱۳۷۹، پیش‌شماره ۲.</ref>. ادوارد دنیر به این نتیجه رسیده است که [[شادکامی]] و [[نشاط]]، ترکیبی است از: وجود عاطفه مثبت یا خوشایند، نبودن عاطفه منفی یا ناخوشایند، [[زندگی]] بسیار رضایت‌مندانه و [[ادراک]] خشنودکننده [[فرد]] از [[زندگی]]<ref>دوآن شولتس، روان‌شناسی کمال، ترجمه: گیتی خوشدل، ص۴۹.</ref>. از دیدگاه دیگری، [[شادکامی]] و [[نشاط]]، حالتی است که در آن، شخص [[تمایل]] به [[تغییر]] مثبت دارد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت</ref>.


==ضرورت نشاط==
==ضرورت نشاط==
۱۹٬۴۱۸

ویرایش