ابوالأسود دوئلی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوالأسود دوئلی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۱۲

۳ بایت حذف‌شده ، ‏۱۷ نوامبر ۲۰۲۰

←‏وضع و تدوین علم نحو و رسم‌الخط قرآن

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۰۷٬۳۹۱

ویرایش

@@ خط ۴۷: / خط ۴۷: @@
 ابو الأسود بعد شهادت امیر المؤمنین{{ع}} [[مردم]] را به [[بیعت]] با [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} سفارش نمود<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۳۸۰.</ref>. [[معاویه]] در طرح نیرنگ‌آلود [[صلح]] با [[امام مجتبی]] قاصدی به سوی ابوالأسود فرستاد که به او بگوید [[امام]] با [[معاویه]] [[صلح]] کرده و برای او از [[مردم بصره]] [[بیعت]] بگیرد<ref>الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج۱۲، ص۳۲۸-۳۲۹.</ref>. از این به بعد در کتب [[تاریخی]] مطلبی گزارش نشده است. در دوره [[امام حسین]]{{ع}} نیز حضور او کم رنگ بوده که می‌تواند به [[دلیل]] [[ضعف]] جسمانی او باشد ولی همواره از امام [[حمایت]] کرده و در رثای او [[شعر]] سروده و از [[ابن زیاد]] [[بدگویی]] کرده است<ref>دیوان ابوالاسود دوئلی، ص۱۸۲-۱۸۰؛ مروج الذهب، مسعودی، ج۳، ص۶۸؛ احقاق الحق، سید نورالله شوشتری، ج۱، ص۲.</ref>، ولی ظاهرا در مواردی از ابن زیاد یا اطرافیان او کمک خواسته است<ref>الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج۱۲، ص۳۱۴-۳۱۵.</ref>.<ref>ر.ک: صبور، رحیم، ابوالأسود دوئلی، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۱۷۱.</ref>
 ==وضع و تدوین [[علم]] نحو و رسم‌الخط [[قرآن]]==
-[[ابوالأسود دوئلی]] اولین کسی است که مطالب اصلی نحو را از [[حضرت علی]]{{ع}} آموخت و علم نحو را تدوین کرد. درباره شکل‌گیری این جریان داستان‌های متعددی [[نقل]] شده که حاکی از وقوع [[خطا]] در گفتار برخی از [[مردم]] آن [[زمان]] دارد که به پیشنهاد امام یا پیشنهاد ابوالأسود و [[تأیید]] امام، [[حضرت]] با [[آموختن]] اساس علم نحو آن را بنیان گذاشتند<ref>الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ص۴۸۱ – ۴۸۲؛ تاج العروس، زبیدی، ج۱، ص۳۲؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ذهبی، ج۵، ص۲۷۸؛ تاریخ ابن خلدون، ابن خلدون، ج۲، ص۱۱۶۰؛ الغارات، ثقفی کوفی (ترجمه، عزیز الله عطاردی)، ص۳۵۴-۳۵۵؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۵، ص۵۸۲-۵۸۳؛ الوافی بالوفیات، صفدی، ج۱۶، ص۳۰۷-۳۰۶؛ الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج۱۲، ص۴۸۲.</ref> و ابوالأسود بر آن افزود و تکمیل کرد و حضرت تأیید فرمودند<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۳۴۸.</ref>. همچنین او اولین کسی است که [[آیات قرآن]] را نقطه‌گذاری کرد<ref>الوافی بالوفیات، ج۱۶، ص۳۰۵؛ سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۱۱۷.</ref>.<ref>ر.ک: ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۵۷-۵۹؛ صبور، رحیم، ابوالأسود دوئلی، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۱۶۱-۱۶۳.</ref> ابوالأسود شاگردانی را [[تربیت]] کرد که باعث انتشار علم نحو در بلاد [[عرب]] شدند از جمله؛ [[یحیی بن یعمر]]، عنبسة بن معدان، میمون بن الأقرن و [[نصر]] بن عاصم، ابوالحرب و...<ref>الفهرست، ابن ندیم، ص۶۳؛ تحفة الأحوذی، مبارکفوری، ج۳، ص۱۸۸؛ الاصابه، ابن حجر، ج۳، ص۴۵۵. </ref>.<ref>ر.ک: صبور، رحیم، ابوالأسود دوئلی، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۱۶۱- ۱۶۴.</ref>
+ابوالأسود دوئلی اولین کسی است که مطالب اصلی نحو را از [[حضرت علی]]{{ع}} آموخت و علم نحو را تدوین کرد. درباره شکل‌گیری این جریان داستان‌های متعددی [[نقل]] شده که حاکی از وقوع [[خطا]] در گفتار برخی از [[مردم]] آن [[زمان]] دارد که به پیشنهاد امام یا پیشنهاد ابوالأسود و [[تأیید]] امام، [[حضرت]] با [[آموختن]] اساس علم نحو آن را بنیان گذاشتند<ref>الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ص۴۸۱ – ۴۸۲؛ تاج العروس، زبیدی، ج۱، ص۳۲؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ذهبی، ج۵، ص۲۷۸؛ تاریخ ابن خلدون، ابن خلدون، ج۲، ص۱۱۶۰؛ الغارات، ثقفی کوفی (ترجمه، عزیز الله عطاردی)، ص۳۵۴-۳۵۵؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۵، ص۵۸۲-۵۸۳؛ الوافی بالوفیات، صفدی، ج۱۶، ص۳۰۷-۳۰۶؛ الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج۱۲، ص۴۸۲.</ref> و ابوالأسود بر آن افزود و تکمیل کرد و حضرت تأیید فرمودند<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۳۴۸.</ref>. همچنین او اولین کسی است که [[آیات قرآن]] را نقطه‌گذاری کرد<ref>الوافی بالوفیات، ج۱۶، ص۳۰۵؛ سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۱۱۷.</ref>.<ref>ر.ک: ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۵۷-۵۹؛ صبور، رحیم، ابوالأسود دوئلی، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۱۶۱-۱۶۳.</ref> ابوالأسود شاگردانی را [[تربیت]] کرد که باعث انتشار علم نحو در بلاد [[عرب]] شدند از جمله؛ [[یحیی بن یعمر]]، عنبسة بن معدان، میمون بن الأقرن و [[نصر]] بن عاصم، ابوالحرب و...<ref>الفهرست، ابن ندیم، ص۶۳؛ تحفة الأحوذی، مبارکفوری، ج۳، ص۱۸۸؛ الاصابه، ابن حجر، ج۳، ص۴۵۵. </ref>.<ref>ر.ک: صبور، رحیم، ابوالأسود دوئلی، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۱۶۱- ۱۶۴.</ref>
 ==ابوالأسود شاعر، [[محدث]] و [[متکلم]]==
 [[ابوالاسود]] در [[سخنوری]] و حاضر جواب بودن یکه‌تاز [[زمان]] خود بوده است<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۳، ص۴۵۵.</ref>. صاحب طرائف المقال او را از شعرای [[صدر]] اول [[اسلام]] دانسته<ref>طرائف المقال، سید علی بروجردی، ج۲، ص۷۳.</ref>، که با وجود [[زندگی]] در [[دوران جاهلیت]] و آشنایی با اشعار [[جاهلیت]]، به سبب [[تربیت اسلامی]] خود اشعاری را در [[مذمت]] [[ظلم]] و در [[دفاع از مظلوم]] و همچنین اشعاری در [[مدح]] [[علی]]{{ع}}<ref>الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج۱۲، ص۳۲۸ و ۳۲۹</ref> و مذمت [[معاویه]]<ref>ابوالاسود دوئلی و نشأة النحو العربی، فتحی عبدالفتاح دجینی، ص۶-۸.</ref> سروده است. او از تهدیدات [[دشمن]] در این باره نمی‌هراسید<ref>ابوالاسود دوئلی و نشاه النحو العربی، فتحی عبدالفتاح دجینی، ص۱۰۱-۱۰۳.</ref>. می‌توان او را از [[محدثین]] هم دانست؛ از احادیثی که از او [[نقل]] شده، [[حدیث کساء]] است که نشان دهنده [[دوستی]] او نسبت به [[اهل‌بیت]] است<ref>ابوالاسود دوئلی، محمد هاشم، ص۱۷ به نقل از احقاق الحق، ج۲، ص۵۵۱.</ref>. همچنین ابوالأسود از [[متکلمین]] بوده چنانچه به او نسبت داده شده که رساله‌ای در مذمت [[قدریه]]<ref>فرقه‌ای که معتقد بودند: همه چیز به قضاء و قدرالهی صورت می‌گیرد مگر گناهان انسان</ref> دارد و او را در شمار معتزلیان و قایل به [[عدل]] و [[توحید]] دانسته‌اند<ref>مختلف القبائل و مؤتلفها، ابن حبیب بغدادی، ص۳۱۶؛ فرق و طبقات المعتزله، قاضی عبدالجبار، ص۳۱؛ الطبقات المعتزله، احمد بن یحیی، ص۱۶؛ رجال النجاشی، نجاشی، ص۱۶۹.</ref>.<ref>ر.ک: صبور، رحیم، ابوالأسود دوئلی، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷.</ref>