خسران: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{نبوت}}
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[خسران در قرآن]] | [[خسران در حدیث]] | [[خسران در کلام اسلامی]] | [[خسران در معارف دعا و زیارات]] | [[خسران در معارف و سیره سجادی]] | [[خسران در معارف و سیره رضوی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[خسران در قرآن]] | [[خسران در حدیث]] | [[خسران در اخلاق اسلامی]] | [[خسران در معارف دعا و زیارات]] | [[خسران در معارف و سیره سجادی]] | [[خسران در معارف و سیره رضوی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[خسران (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[خسران (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
==مقدمه==
==مقدمه==
#{{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}<ref>«کسانی که بدان‌ها کتاب (آسمانی) داده‌ایم، آن را چنان که سزاوار خواندن آن است می‌خوانند، آنان بدان ایمان دارند؛ و کسانی که به آن انکار ورزند زیانکارند» سوره بقره، آیه ۱۲۱.</ref>
[[خسران]] به معنای مغبون شدن<ref>لغت‌نامه دهخدا.</ref>، نقصان، [[هلاکت]]، [[گمراهی]] و از دست رفتن تمام یا بخشی از [[سرمایه]] است<ref>لسان العرب.</ref>. شدیدترین خسران [[انسان]] [[کفر]] است<ref>{{متن قرآن|قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا * الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا * أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا * ذَلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا}} «بگو: آیا شما را از کسان زیانکارتر آگاه کنیم؟ * آنان که کوشش‌هایشان در زندگانی دنیا تباه شده است ولی خود گمان می‌برند که نیکوکارند * آنانند که آیات و لقای پروردگارشان را انکار کردند و کردارهایشان تباه گردید؛ از این رو روز رستخیز ترازویی برای آنان برپا نمی‌داریم * بدین‌گونه کیفر آنان برای کفری که ورزیدند و نشانه‌ها و پیامبران مرا به ریشخند گرفتند دوزخ است» سوره کهف، آیه ۱۰۳-۱۰۶.</ref> به بیان [[قرآن]] انسان با [[استمداد]] از [[ایمان]]، [[عمل صالح]]، توصیه به [[حق]]، [[استقامت]] و [[بردباری]] از خسران [[رهایی]] می‌یابد<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ * إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ}} «که آدمی در زیانمندی است * جز آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و یکدیگر را به راستی پند داده‌اند و همدیگر را به شکیبایی اندرز داده‌اند» سوره عصر، آیه ۲-۳.</ref>.
#{{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«کسانی که به آنان کتاب داده‌ایم او را  می‌شناسند همان‌گونه که فرزندانشان را می‌شناسند؛ کسانی که به خود زیان زده‌اند ایمان نمی‌آورند» سوره انعام، آیه ۲۰.</ref>
[[امام زین‌العابدین]]{{ع}}، برخورداری از [[لطف]] و [[امداد الهی]] را موجب [[نجات]] از زیان‌کاری و خسران خوانده است: "خداوندا! کسی را که تو [[یاری]] کنی، به [[خذلان]] هیچ کس زیان نبیند و آن کس را که تو بر او ببخشایی به منع هیچ کس نقصان نگیرد"<ref>نیایش پنجم.</ref>.
#{{متن قرآن|اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ * إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ}}<ref>«شیطان بر آنان چیرگی یافت و یادکرد خداوند را از یاد آنان برد، آنان حزب شیطانند، آگاه باشید که بی‌گمان حزب شیطان است که (گرویدگان به آن) زیانکارند * به یقین کسانی که با خداوند و پیامبرش مخالفت می‌کنند در شمار فرومایگانند» سوره مجادله، آیه ۱۹-۲۰.</ref>
#{{متن قرآن|الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}<ref>«همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>


==نکات==
همچنین [[محبت]] ورزیدن [[رسول خدا]]{{صل}} را تجارتی بی‌زیان و خوش‌فرجام خوانده و عرضه می‌دارد: «بارخدایا! کسانی را که محبت [[پیامبر]]{{صل}} را در [[دل]] داشتند، مورد [[آمرزش]] و [[خشنودی]] خود قرار ده. آنان در بازار [[مودت]] او به تجارتی [[امید]] بستند که در آن زیان و [[کسادی]] [[راه]] نیابد»<ref>نیایش چهارم.</ref>.
*در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح شده است:
از منظر [[امام زین‌العابدین]]{{ع}}، [[انسان]] در جلب نفع و دفع ضرر از خویشتن، [[استقلال]] ندارد<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref> از این رو باید به آن‌چه [سود یا زیان] که از طرف [[خداوند]] به او می‌رسد، [[رضایت]] دهد: «ای خداوند، بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و مرا [[توفیق]] ده که هرچه بر من مقدر نموده‌ای، خواه برایم سودمند یا زیانمند باشد، به آسانی بپذیرم و به هرچه به من داده‌ای یا از من گرفته‌ای [[خرسند]] باشم»<ref>نیایش چهاردهم.</ref>.
# خسران [[اهل کتاب]]، در صورت [[کفر]] آگاهانه و عمدی به [[پیامبر]]: {{متن قرآن|وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}<ref>«کسانی که بدان‌ها کتاب (آسمانی) داده‌ایم، آن را چنان که سزاوار خواندن آن است می‌خوانند، آنان بدان ایمان دارند؛ و کسانی که به آن انکار ورزند زیانکارند» سوره بقره، آیه ۱۲۱.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«کسانی که به آنان کتاب داده‌ایم او را می‌شناسند همان‌گونه که فرزندانشان را می‌شناسند؛ کسانی که به خود زیان زده‌اند ایمان نمی‌آورند» سوره انعام، آیه ۲۰.</ref>.
# [[دشمنان]] [[محمد]]{{صل}} از حزب [[شیطان]] و در زمره خاسران: {{متن قرآن|اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ * إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ}}<ref>«شیطان بر آنان چیرگی یافت و یادکرد خداوند را از یاد آنان برد، آنان حزب شیطانند، آگاه باشید که بی‌گمان حزب شیطان است که (گرویدگان به آن) زیانکارند * به یقین کسانی که با خداوند و پیامبرش مخالفت می‌کنند در شمار فرومایگانند» سوره مجادله، آیه ۱۹-۲۰.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ}}<ref>«کسانی که با خداوند و پیامبرش به ستیزه برخیزند نگونسار می‌شوند چنان که پیشینیانشان نگونسار شدند و ما نشانه‌ها (ی روشن) فرو فرستاده‌ایم و کافران را عذابی خوارساز خواهد بود؛» سوره مجادله، آیه ۵.</ref>.
# [[قطع]] پیوند با [[پیامبر]] از عوامل خسران <ref>[[مجمع البیان]] ج ۱ ص ۱۷۰.</ref>: {{متن قرآن|وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ}}<ref>«همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>؛ {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}<ref>«همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۴۸۳.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
[[امام چهارم]]{{ع}}، روی آوردن انسان به درگاه غیر خداوند را عامل خسران و زیان‌کاری غیرقابل جبران شمرده است: {{متن حدیث|وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلَّا لَكَ، وَ ضَاعَ‏ الْمُلِمُّونَ‏ إِلَّا بِكَ}}<ref>دعای چهل و ششم</ref>؛ «و آنان که جز به درگاه تو روی نهادند، زیانمند گردیدند و آنان که جز به تو پرداختند تباه گشتند».
همچنین [[پیروی از هوای نفس]] و رها کردن [[شهوات]] و [[زیاده‌خواهی]] را موجب [[محرومیت]] از [[عنایت خداوند]] و [[تباهی]] او خوانده است: «خداوندا! میان من و [[دشمنی]] که گمراهم سازد و هوای نفسی که هلاکم گرداند و زیانی که مرا فرو گیرد، حایل شو»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.
از آنجا که سود و زیان اصلی در [[آخرت]] معلوم می‌شود، [[امام]] از [[خدا]] می‌خواهد که در کوشش [[دنیا]] به مقصد آبادسازی آخرت تجارتی سودمند داشته باشد و بازگشتش در آخرت بدون زیان و خسران باشد<ref>همان</ref>.<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، ۱۳۷۳، قم، دارالقرآن کریم، لسان‌العرب، ابن‌منظور، ۱۴۱۴، بیروت، دار صادر، لغت‌نامه، علی‌اکبر دهخدا، ۱۳۷۴، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، مفردات، راغب اصفهانی، ۱۴۱۲، بیروت، دارالعلم.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «خسران»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۰۰.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==


==منابع==
==منابع==
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «خسران»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]


==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}


[[رده:خسران]]
[[رده:خسران]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اصطلاحات قرآنی]]
۷۲٬۵۲۶

ویرایش