اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
==مفهوم‌شناسی==
*'''اجماع''' در لغت، به معناى [[عزم]] و [[تصمیم]] یکپارچۀ گروهى بر سخنى یا عملى است.
'''اجماع''' در لغت، به معناى [[عزم]] و [[تصمیم]] یکپارچۀ گروهى بر سخنى یا عملى است<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۰۱؛ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۰۸؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۰.</ref> و در اصطلاح فقهى، اتّفاق [[فقها]] و مجتهدین در مسأله‌ای است که کاشف از قول و نظر [[معصوم]] باشد و یکى از ادّلۀ چهارگانه براى [[اثبات]] [[احکام]] شرعى است، در کنار [[قرآن]] و [[سنت]]<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۲؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۱.</ref>.
*و در اصطلاح فقهى، اتّفاق [[فقها]] و مجتهدین در یک مسأله که کاشف از قول و نظر [[معصوم]] است و یکى از ادّلۀ اربعه براى [[اثبات]] [[احکام]] شرعى است، در کنار [[قرآن]] و [[سنت]].
 
* [[اهل سنت]] براى اجماع، اعتبار ذاتى قائل‌اند، امّا [[شیعه]] آن را به لحاظ [[کشف]] از [[قول معصوم]]، [[حجت]] مى‌دانند.
==اجماع در سقیفه!==
*در [[داستان خلافت ابوبکر]]، چون معیارى [[قرآن|قرآنى]] و حدیثى براى آن نیافتند به اجماع متوسّل شدند و با ادّعاى اینکه [[پیامبر خاتم|پیامبر]] فرموده است: [[امت]] من بر [[خطا]] [[اجتماع]] نمى‌کنند توجیهى براى [[خلافت]] او دست‌ وپا کردند، در حالى که آنچه در [[سقیفه]] پیش‌آمد، نه [[اجماع اهل مکه]] و [[اجماع اهل مدینه|مدینه]] بود، نه [[اجماع مهاجر و انصار]]، نه [[اجماع اصحاب پیامبر]] و نه حتّى [[اجماع حاضران در سقیفه]]، چون برخى از آنان [[مخالف]] بودند و هرگز [[بیعت]] نکردند. از جمله کسانى که [[بیعت]] نکردند عبارت بودند از: [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[فضل بن عباس]]، [[زبیر]]، [[خالد بن سعید]]، [[مقداد]]، [[سلمان فارسی]]، [[ابوذر]]، [[عمار]]، [[براء بن عازب]]، [[ابىّ بن کعب]]، [[سعد بن عباده]] و گروهى از [[مهاجرین]] و [[انصار]]<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۲.</ref>.
در داستان [[خلافت ابوبکر]]، چون معیارى [[قرآن|قرآنى]] و حدیثى براى آن نیافتند به اجماع متوسّل شدند و با ادّعاى اینکه [[پیامبر خاتم|پیامبر]] فرموده است: [[امت]] من بر [[خطا]] [[اجتماع]] نمى‌کند توجیهى براى [[خلافت]] او دست‌ و پا کردند، در حالى که آنچه در [[سقیفه]] پیش‌آمد، نه [[اجماع اهل مکه]] و [[اجماع اهل مدینه|مدینه]] بود، نه [[اجماع مهاجر و انصار]]، نه [[اجماع اصحاب پیامبر]] و نه حتّى [[اجماع حاضران در سقیفه]]، چون برخى از آنان [[مخالف]] بودند و هرگز [[بیعت]] نکردند. از جمله کسانى که [[بیعت]] نکردند عبارت بودند از: [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[فضل بن عباس]]، [[زبیر]]، [[خالد بن سعید]]، [[مقداد]]، [[سلمان فارسی]]، [[ابوذر]]، [[عمار]]، [[براء بن عازب]]، [[ابىّ بن کعب]]، [[سعد بن عباده]] و گروهى از [[مهاجرین]] و [[انصار]]<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۲.</ref>.
==اجماع در فرهنگ مطهر==
اجماع اینست که همه [[اهل]] حل و فصل در یک مطلبی اجماع بکنند<ref>اسلام و مقتضیات زمان، جلد اول، ص۱۴۶.</ref>.
اجماع - یعنی [[اتفاق]] [[علمای اسلامی]] با شرایط مخصوص<ref>بیست گفتار، ص۴۴.</ref>.
اجماع یعنی هماهنگی میل‌ها، شوق‌ها و خوف‌ها<ref>مجموعه آثار، ج۷، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۲۶: خط ۲۲:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}


{{پانویس2}}
[[رده:اصطلاحات اصول فقه]]
[[رده:اصطلاحات اصول فقه]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش