جامعه بشری: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
در سایه اصل [[برادری]] ایمانی، اصل [[مواسات]] پدیدار می‌شود. [[مواسات]] یعنی [[برادر دینی]] را در [[مال]] خود شریک دانستن، یعنی همان‌گونه که فرد از [[مال]] خویش استفاده و در آن [[تصرف]] می‌کند، دیگری نیز همان‌گونه باشد. برقراری [[جامعه دینی]] با اصل [[اخوت]] و [[برادری]] [[هم‌بستگی]] دارد و هیچ امری جز [[مواسات]] باعث [[پایداری]] [[برادری]] ایمانی نمی‌شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 235.</ref>. بر همین اساس [[امام علی]] {{ع}} محبوب‌ترین [[مردم]] نزد [[خداوند]] را سودمندترین آن‌ها برای دیگران برمی‌شمرد و تنها در این‌صورت است که پیوندهای [[اجتماعی]] برقرار می‌شود و [[فقر]] از میان [[جامعه]] رخت برمی‌بندد و جامعه‌ای سالم به‌وجود می‌آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 235.</ref>.
در سایه اصل [[برادری]] ایمانی، اصل [[مواسات]] پدیدار می‌شود. [[مواسات]] یعنی [[برادر دینی]] را در [[مال]] خود شریک دانستن، یعنی همان‌گونه که فرد از [[مال]] خویش استفاده و در آن [[تصرف]] می‌کند، دیگری نیز همان‌گونه باشد. برقراری [[جامعه دینی]] با اصل [[اخوت]] و [[برادری]] [[هم‌بستگی]] دارد و هیچ امری جز [[مواسات]] باعث [[پایداری]] [[برادری]] ایمانی نمی‌شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 235.</ref>. بر همین اساس [[امام علی]] {{ع}} محبوب‌ترین [[مردم]] نزد [[خداوند]] را سودمندترین آن‌ها برای دیگران برمی‌شمرد و تنها در این‌صورت است که پیوندهای [[اجتماعی]] برقرار می‌شود و [[فقر]] از میان [[جامعه]] رخت برمی‌بندد و جامعه‌ای سالم به‌وجود می‌آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 235.</ref>.


==[[تعاون]]، مشارکت و [[هم‌یاری]] [[اجتماعی]]==
==[[انحطاط]] [[جوامع]] در [[نهج البلاغه]]==
==[[انحطاط]] [[جوامع]] در [[نهج البلاغه]]==
[[انحطاط]] در لغت به معنای فروافتادن و پست‌شدن است. گویاترین عبارت [[نهج البلاغه]] درباره [[انحطاط]] یک [[قوم]] و [[علت]] آن، این [[کلام]] است: "و در احوال گذشتگان پیش از خود بنگرید. مردمی که با [[ایمان]] بودند چه سان به‌سر بردند؟ و چگونه آنان را آزمودند؟ پس بنگرید... آیا مهتران سراسر [[زمین]] نبودند و بر [[جهان]] [[پادشاهی]] نمی‌کردند؟ پس بنگرید پایان کارشان به کجا کشید، چون میانشان جدایی افتاد و الفت به پراکندگی انجامید و سخن‌ها و دل‌هاشان گوناگون شد. از هم جدا شدند و به حزب‌ها گراییدند و [[خدا]] [[لباس]] [[کرامت]] خود را از تنشان برون آورد، [[نعمت]] فراخ خویش را از دستشان به در کرد، داستان آنان میان شما ماند و آنرا برای پندگیرنده [[عبرت]] گرداند ... در کار آنان بیندیشید و روزگاری که پراکنده بودند و از هم جدا و کسراها و قیصرها بر آنان [[پادشاه]] ... آنان را واگذاشتند و مستمند و [[درویش]] و چراننده اشتران پشت ریش. پست‌ترین جاهایشان، خانه و خشک‌ترین بیابانشان، جای قرار و کاشانه. نه ـ به سوی حق ـ دعوتی، تا بدان روی آرند و خود را ـ از گمراهی ـ بازدارند؛ دست‌ها به خلاف هم در کار، جمعیت پراکنده، در بلای سخت و [[تیه]] [[نادانی]] دست و پا زننده، از زنده به [[گور]] کردن دختران بتان و بریدن پیوند [[خویشان]] و یکدیگر را غارت‌کنان<ref>{{متن حدیث|وَ احْذَرُوا مَا نَزَلَ بِالْأُمَمِ قَبْلَكُمْ مِنَ الْمَثُلَاتِ بِسُوءِ الْأَفْعَالِ وَ ذَمِيمِ الْأَعْمَالِ، فَتَذَكَّرُوا فِي الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَحْوَالَهُمْ وَ احْذَرُوا أَنْ تَكُونُوا أَمْثَالَهُمْ؛ فَإِذَا تَفَكَّرْتُمْ فِي تَفَاوُتِ حَالَيْهِمْ فَالْزَمُوا كُلَّ أَمْرٍ لَزِمَتِ الْعِزَّةُ بِهِ شَأْنَهُمْ [حَالَهُمْ‏] وَ زَاحَتِ الْأَعْدَاءُ لَهُ عَنْهُمْ وَ مُدَّتِ الْعَافِيَةُ بِهِ عَلَيْهِمْ وَ انْقَادَتِ النِّعْمَةُ لَهُ مَعَهُمْ وَ وَصَلَتِ الْكَرَامَةُ عَلَيْهِ حَبْلَهُمْ، مِنَ الِاجْتِنَابِ لِلْفُرْقَةِ وَ اللُّزُومِ لِلْأُلْفَةِ وَ التَّحَاضِّ عَلَيْهَا وَ التَّوَاصِي بِهَا؛ وَ اجْتَنِبُوا كُلَّ أَمْرٍ كَسَرَ فِقْرَتَهُمْ وَ أَوْهَنَ مُنَّتَهُمْ، مِنْ تَضَاغُنِ الْقُلُوبِ وَ تَشَاحُنِ الصُّدُورِ وَ تَدَابُرِ النُّفُوسِ وَ تَخَاذُلِ الْأَيْدِي}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 237.</ref>.
[[انحطاط]] در لغت به معنای فروافتادن و پست‌شدن است. گویاترین عبارت [[نهج البلاغه]] درباره [[انحطاط]] یک [[قوم]] و [[علت]] آن، این [[کلام]] است: "و در احوال گذشتگان پیش از خود بنگرید. مردمی که با [[ایمان]] بودند چه سان به‌سر بردند؟ و چگونه آنان را آزمودند؟ پس بنگرید... آیا مهتران سراسر [[زمین]] نبودند و بر [[جهان]] [[پادشاهی]] نمی‌کردند؟ پس بنگرید پایان کارشان به کجا کشید، چون میانشان جدایی افتاد و الفت به پراکندگی انجامید و سخن‌ها و دل‌هاشان گوناگون شد. از هم جدا شدند و به حزب‌ها گراییدند و [[خدا]] [[لباس]] [[کرامت]] خود را از تنشان برون آورد، [[نعمت]] فراخ خویش را از دستشان به در کرد، داستان آنان میان شما ماند و آنرا برای پندگیرنده [[عبرت]] گرداند ... در کار آنان بیندیشید و روزگاری که پراکنده بودند و از هم جدا و کسراها و قیصرها بر آنان [[پادشاه]] ... آنان را واگذاشتند و مستمند و [[درویش]] و چراننده اشتران پشت ریش. پست‌ترین جاهایشان، خانه و خشک‌ترین بیابانشان، جای قرار و کاشانه. نه ـ به سوی حق ـ دعوتی، تا بدان روی آرند و خود را ـ از گمراهی ـ بازدارند؛ دست‌ها به خلاف هم در کار، جمعیت پراکنده، در بلای سخت و [[تیه]] [[نادانی]] دست و پا زننده، از زنده به [[گور]] کردن دختران بتان و بریدن پیوند [[خویشان]] و یکدیگر را غارت‌کنان<ref>{{متن حدیث|وَ احْذَرُوا مَا نَزَلَ بِالْأُمَمِ قَبْلَكُمْ مِنَ الْمَثُلَاتِ بِسُوءِ الْأَفْعَالِ وَ ذَمِيمِ الْأَعْمَالِ، فَتَذَكَّرُوا فِي الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ أَحْوَالَهُمْ وَ احْذَرُوا أَنْ تَكُونُوا أَمْثَالَهُمْ؛ فَإِذَا تَفَكَّرْتُمْ فِي تَفَاوُتِ حَالَيْهِمْ فَالْزَمُوا كُلَّ أَمْرٍ لَزِمَتِ الْعِزَّةُ بِهِ شَأْنَهُمْ [حَالَهُمْ‏] وَ زَاحَتِ الْأَعْدَاءُ لَهُ عَنْهُمْ وَ مُدَّتِ الْعَافِيَةُ بِهِ عَلَيْهِمْ وَ انْقَادَتِ النِّعْمَةُ لَهُ مَعَهُمْ وَ وَصَلَتِ الْكَرَامَةُ عَلَيْهِ حَبْلَهُمْ، مِنَ الِاجْتِنَابِ لِلْفُرْقَةِ وَ اللُّزُومِ لِلْأُلْفَةِ وَ التَّحَاضِّ عَلَيْهَا وَ التَّوَاصِي بِهَا؛ وَ اجْتَنِبُوا كُلَّ أَمْرٍ كَسَرَ فِقْرَتَهُمْ وَ أَوْهَنَ مُنَّتَهُمْ، مِنْ تَضَاغُنِ الْقُلُوبِ وَ تَشَاحُنِ الصُّدُورِ وَ تَدَابُرِ النُّفُوسِ وَ تَخَاذُلِ الْأَيْدِي}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 237.</ref>.
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش