بداء در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[بدا]] در لغت به معنی آشکار شدن است و هرگاه به [[انسان]] نسبت داده شود، مقصود این است که چیزی که بر او پنهان بوده، آشکار شده و رای او در مورد آن [[تغییر]] کرده است<ref>لسان العرب، ج۱، ص۴۱-۴۲؛ الصحاح، ج۲، ص۱۱۶۰؛ اقرب الموارد، ج۱، ص۳۴.</ref>. اگر [[بداء]] به [[رأی]] و [[عقیده]] استناد یابد در صورتی که شخص مسبوق به رأیی نباشد، به معنای پیدایش [[رأی]] است وگرنه به معنای [[تغییر]] [[رأی]] خواهد بود<ref>مقاییس اللغه، ج‌۱، ص‌۲۱۲؛ النهایه، ص‌۱۰۹. </ref>. از این رو معنای [[جهل]] و [[تغییر]] [[رأی]] و [[اراده]] نیز در آن نهفته است. زمانی که [[انسان]]، چیزی را نمی‌داند و سپس بر او آشکار می‌شود و [[رأی]] و نظرش دگرگون می‌گردد، می‌‌گویند [[بداء]] حاصل شده است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۵۰؛ دیبا، حسین، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۵، ص۳۷۴-۳۷۸؛ محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۴۹-۵۰.</ref>.

*چنانچه در معنای [[بداء]] گفته شد؛ [[بداء]] در مورد [[انسان]] به معنای آن است که چیزی از او پوشیده و پنهان بود، سپس برایش آشکار شد. در مورد [[خداوند]] که دانای به همه‌چیز است و هیچ‌چیز قبل از [[خلقت]] عالم و پس از آن تا [[قیامت]] بر او پوشیده نیست، مفهوم دیگری دارد، یعنی چیزی را که برای [[انسان]] معلوم نبوده، آن را اظهار و آشکار می‌کند و برخلاف تصوّر قبلی [[انسان]]، موضوعی مطرح می‌شود، گویا نظر [[خدا]] عوض شده است، در حالی که مسأله برای [[خداوند]] از آغاز به همان صورت بوده است، در مسألۀ [[بداء]]، [[صفات الهی]] دقیق‌تر شناخته می‌شود، در [[روایات]] آمده است: «هرگز [[خداوند]] به چیزی همچون [[بداء]]، [[تعظیم]] یا [[عبادت]] نشده است»<ref>{{متن حدیث|ما عبد اللّه بشیء مثل البداء و ما عظّم اللّه بمثل البداء}}؛ کافی ج ۱ ص ۱۴۶.</ref>.