زینب بنت خزیمه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'پیامبر اعظم ج۵]]، ج۵' به 'پیامبر اعظم ج۵]]'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'پیامبر اعظم ج۵]]، ج۵' به 'پیامبر اعظم ج۵]]')
خط ۱۳: خط ۱۳:


==[[نسب]] کامل ایشان==
==[[نسب]] کامل ایشان==
از لحاظ [[نسب]] پدری وی، بین نسب‌شناسان اختلافی نیست؛ چرا که تقریباً همه مؤرخان بر این نکته [[اتفاق نظر]] دارند که [[نسب]] کامل وی [[زینب بنت خزیمه بن حارث بن عبدالله بن عمرو بن عبد مناف بن هلال بن عامر بن صعصعه عامری]] است<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ص۲۷۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۸.</ref>. اما از جهت مادری، بسیاری از مصادر از نسبش، یادی نکرده‌اند<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۶-۳۹۷؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ج۵، ص۲۳۶.</ref>.
از لحاظ [[نسب]] پدری وی، بین نسب‌شناسان اختلافی نیست؛ چرا که تقریباً همه مؤرخان بر این نکته [[اتفاق نظر]] دارند که [[نسب]] کامل وی [[زینب بنت خزیمه بن حارث بن عبدالله بن عمرو بن عبد مناف بن هلال بن عامر بن صعصعه عامری]] است<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ص۲۷۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۸.</ref>. اما از جهت مادری، بسیاری از مصادر از نسبش، یادی نکرده‌اند<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۶-۳۹۷؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ص۲۳۶.</ref>.


==زینب بنت خزیمه، ام‌المساکین==
==زینب بنت خزیمه، ام‌المساکین==
زینب بنت خزیمه را به علت [[عطوفت]] و [[مهربانی]] با [[مساکین]] و [[فقرا]] ام‌المساکین ([[مادر]] [[بیچارگان]]) [[لقب]] دادند<ref>السیرة النبویه، حلبی، ابن هشام، ج۲، ص۶۴۷؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۷۰؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۲، ص۲۵۵؛ السیره الحلبیه، حلبی، ج۳، ص۴۰۶؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۹.</ref>. او در روزگار [[جاهلی]] نیز به همین [[لقب]] مشهور بوده است<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۹۱؛ السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۶۷؛ اعلام الوری بأعلام الهدی، طبرسی، ص۱۴۲؛ المحبر، ابن حبیب، ص۸۳؛ تاریخ الطبری، طبری، ج۱۱، ص۵۹۵؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۷۰؛ المنتظم، ابن جوزی، ج۳، ص۱۶۱؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۱۸۵۳.</ref>. او خودش می‌گوید: "کنیزکی سیاه داشتم و روزی به پیامبر{{صل}} گفتم می‌خواهم این کنیز را [[آزاد]] کنم. پیامبر{{صل}} فرمودند: "چه خوب است با فروش او فدیه [[آزادی]] [[برادر]] زاده‌‌ها یا خواهرزاده‌های خود را از گوسفند چرانی بپردازی و درآمد فروش او را مایه آسوده شدن آنان از گوسفند چرانی قرار دهی"<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۹۲؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۷۰؛ سبل الهدی و الرشاد، صالحی شامی، ج۱۱، ص۲۰۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۷-۳۹۸؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ج۵، ص۲۳۶-۲۳۶.</ref>.
زینب بنت خزیمه را به علت [[عطوفت]] و [[مهربانی]] با [[مساکین]] و [[فقرا]] ام‌المساکین ([[مادر]] [[بیچارگان]]) [[لقب]] دادند<ref>السیرة النبویه، حلبی، ابن هشام، ج۲، ص۶۴۷؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۷۰؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۲، ص۲۵۵؛ السیره الحلبیه، حلبی، ج۳، ص۴۰۶؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۹.</ref>. او در روزگار [[جاهلی]] نیز به همین [[لقب]] مشهور بوده است<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۹۱؛ السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۶۷؛ اعلام الوری بأعلام الهدی، طبرسی، ص۱۴۲؛ المحبر، ابن حبیب، ص۸۳؛ تاریخ الطبری، طبری، ج۱۱، ص۵۹۵؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۷۰؛ المنتظم، ابن جوزی، ج۳، ص۱۶۱؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۱۸۵۳.</ref>. او خودش می‌گوید: "کنیزکی سیاه داشتم و روزی به پیامبر{{صل}} گفتم می‌خواهم این کنیز را [[آزاد]] کنم. پیامبر{{صل}} فرمودند: "چه خوب است با فروش او فدیه [[آزادی]] [[برادر]] زاده‌‌ها یا خواهرزاده‌های خود را از گوسفند چرانی بپردازی و درآمد فروش او را مایه آسوده شدن آنان از گوسفند چرانی قرار دهی"<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۹۲؛ عیون الاثر، ابن سید الناس، ج۲، ص۳۷۰؛ سبل الهدی و الرشاد، صالحی شامی، ج۱۱، ص۲۰۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۷-۳۹۸؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ص۲۳۶-۲۳۶.</ref>.


در اینکه [[زینب]] پیش از [[ازدواج]] با [[حضرت]]{{صل}}، [[همسر]] کدام [[صحابی رسول خدا]]{{صل}} بود، بین مؤرخان [[اختلاف]] است. بنا به قول مشهور، او [[همسر]] [[طفیل بن حارث بن مطلب بن عبد مناف]] بود؛ اما از طفیل [[طلاق]] گرفت و به [[عقد]] [[برادر]] طفیل، [[عبیده بن حارث]] درآمد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۴۵؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۱۶۱؛-احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۲۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱.</ref>. [[عبیده بن حارث]] در [[غزوه بدر]] زخمی شد و در سن ۶۴ سالگی در صفراء [[جان]] داد<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۲۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۷-۳۹۸.</ref>
در اینکه [[زینب]] پیش از [[ازدواج]] با [[حضرت]]{{صل}}، [[همسر]] کدام [[صحابی رسول خدا]]{{صل}} بود، بین مؤرخان [[اختلاف]] است. بنا به قول مشهور، او [[همسر]] [[طفیل بن حارث بن مطلب بن عبد مناف]] بود؛ اما از طفیل [[طلاق]] گرفت و به [[عقد]] [[برادر]] طفیل، [[عبیده بن حارث]] درآمد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۴۵؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۱۶۱؛-احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۲۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱.</ref>. [[عبیده بن حارث]] در [[غزوه بدر]] زخمی شد و در سن ۶۴ سالگی در صفراء [[جان]] داد<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۲۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۷-۳۹۸.</ref>


==[[ازدواج با رسول خدا]]{{صل}}==
==[[ازدواج با رسول خدا]]{{صل}}==
پس از [[شهادت]] شوهرش، [[پیامبر]] از او خواستگاری کرد. او [[اختیار]] کار را به خود [[حضرت]] سپرد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۲۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱.</ref>. [[رسول الله]] گواهانی را فراخواند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، جا ص۹۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> و او را با [[مهریه]] [[دوازده]] و نیم اوقیه<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۴۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱.</ref> و به [[نقلی]] چهارصد درهم به همسری خود در آورد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۷.</ref>. این [[ازدواج]]، بیست روز پس از [[ازدواج]] [[رسول خدا]]{{صل}} با [[حفصه بنت عمر بن خطاب]]<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۱۵۸.</ref> در [[ماه رمضان]] [[سال سوم هجری]]، در سی و یکمین ماه [[هجرت]] صورت گرفت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ شمس الدین محمد ذهبی، تاریخ اسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ج۲، ص۲۵۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۶.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۸؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ج۵، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>
پس از [[شهادت]] شوهرش، [[پیامبر]] از او خواستگاری کرد. او [[اختیار]] کار را به خود [[حضرت]] سپرد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۲۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱.</ref>. [[رسول الله]] گواهانی را فراخواند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، جا ص۹۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> و او را با [[مهریه]] [[دوازده]] و نیم اوقیه<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۴۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱.</ref> و به [[نقلی]] چهارصد درهم به همسری خود در آورد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۷.</ref>. این [[ازدواج]]، بیست روز پس از [[ازدواج]] [[رسول خدا]]{{صل}} با [[حفصه بنت عمر بن خطاب]]<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۱۵۸.</ref> در [[ماه رمضان]] [[سال سوم هجری]]، در سی و یکمین ماه [[هجرت]] صورت گرفت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ شمس الدین محمد ذهبی، تاریخ اسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ج۲، ص۲۵۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۶.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۸؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>


==[[وفات]]==
==[[وفات]]==
درباره [[وفات]] او نیز همچون حوادث دوران حیاتش بین مؤرخان [[اختلاف]] است. عده‌ای [[وفات]] وی را هشت ماه پس از ازدواج با [[رسول خدا]]{{صل}} و در [[ربیع الثانی]] [[سال چهارم هجری]] دانسته‌اند<ref>نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، ج۱۸، ص۱۷۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، جه، ص۹۱.</ref>. برخی دیگر نیز بر این باورند که ایشان دو یا سه ماه بیشتر نزد [[پیامبر]]{{صل}} نماند<ref>ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ج۱، ص۳۲۴؛ خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، ص۲۷.</ref>. [[ام‌المؤمنین]]، زینب بنت خزیمه در دوران [[جوانی]] (سی‌سالگی) و در [[مدینه]] [[وفات]] کرد<ref>ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۱۰؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۰۶.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} بر پیکر او [[نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به [[خاک]] سپرد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ شمس الدین محمد ذهبی، تاریخ اسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ج۲، ص۲۵۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۹؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ج۵، ص۲۳۸.</ref>
درباره [[وفات]] او نیز همچون حوادث دوران حیاتش بین مؤرخان [[اختلاف]] است. عده‌ای [[وفات]] وی را هشت ماه پس از ازدواج با [[رسول خدا]]{{صل}} و در [[ربیع الثانی]] [[سال چهارم هجری]] دانسته‌اند<ref>نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، ج۱۸، ص۱۷۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، جه، ص۹۱.</ref>. برخی دیگر نیز بر این باورند که ایشان دو یا سه ماه بیشتر نزد [[پیامبر]]{{صل}} نماند<ref>ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ج۱، ص۳۲۴؛ خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، ص۲۷.</ref>. [[ام‌المؤمنین]]، زینب بنت خزیمه در دوران [[جوانی]] (سی‌سالگی) و در [[مدینه]] [[وفات]] کرد<ref>ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۱۰؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۰۶.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} بر پیکر او [[نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به [[خاک]] سپرد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ شمس الدین محمد ذهبی، تاریخ اسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ج۲، ص۲۵۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت خزیمه (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۹؛ [[فرهاد علی‌زاده|علی‌زاده، فرهاد]]، [[ زینب بنت خزیمه - علی‌زاده (مقاله)|زینب بنت خزیمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵]]، ص۲۳۸.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش