سعادت: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۸۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۱
خط ۱۱: خط ۱۱:
==مقدمه==
==مقدمه==
*سعادت آن است که همه عوامل و اسباب، برای رسیدن [[انسان]] به خیر و [[نیکی]] و فرجام خوب، فراهم باشد و اگر چنین نشد، [[شقاوت]] است، یعنی عوامل و اسباب [[بدبختی]] و بدفرجامی [[انسان]] فراهم آید. [[قرآن]] [[برترین]] سعادت را آن می‌داند که [[انسان]] به [[بهشت]] برود و [[شقاوت]] را آن می‌داند که به [[آتش دوزخ]] گرفتار شود. [[سعادتمند]] کسی است که به [[هدف خلقت]] انسانی و کمال [[اخلاقی]] و کامیابی در [[دنیا]] و [[آخرت]] برسد. کسی [[خوشبختی]] و کامیابی را در رسیدن به [[پول]] و [[مقام]] و [[شهرت]] و فراهم بودن لذایذ می‌داند. دیگری چون همه اینها را فانی و گذرا می‌داند، سعادت را در "کامیابی [[اخروی]]" می‌شناسد و برای رسیدن به آن می‌کوشد.[[بهشتیان]]، خوشبخت‌ترین انسان‌هایند و [[دوزخیان]] بدبخت‌ترین آنان. عوامل مختلفی در سعید شدن و [[شقی]] شدن [[انسان]] مؤثر است. حتی در [[روایات]]، آغاز مرحله سعادت و [[شقاوت]] از [[دوران جنینی]] و شکم [[مادر]] [[بیان]] شده است، چون عواملی حتی از آن دوره در [[خوشبختی]] و [[بدبختی]] [[انسان]] تأثیر می‌گذارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>.
*سعادت آن است که همه عوامل و اسباب، برای رسیدن [[انسان]] به خیر و [[نیکی]] و فرجام خوب، فراهم باشد و اگر چنین نشد، [[شقاوت]] است، یعنی عوامل و اسباب [[بدبختی]] و بدفرجامی [[انسان]] فراهم آید. [[قرآن]] [[برترین]] سعادت را آن می‌داند که [[انسان]] به [[بهشت]] برود و [[شقاوت]] را آن می‌داند که به [[آتش دوزخ]] گرفتار شود. [[سعادتمند]] کسی است که به [[هدف خلقت]] انسانی و کمال [[اخلاقی]] و کامیابی در [[دنیا]] و [[آخرت]] برسد. کسی [[خوشبختی]] و کامیابی را در رسیدن به [[پول]] و [[مقام]] و [[شهرت]] و فراهم بودن لذایذ می‌داند. دیگری چون همه اینها را فانی و گذرا می‌داند، سعادت را در "کامیابی [[اخروی]]" می‌شناسد و برای رسیدن به آن می‌کوشد.[[بهشتیان]]، خوشبخت‌ترین انسان‌هایند و [[دوزخیان]] بدبخت‌ترین آنان. عوامل مختلفی در سعید شدن و [[شقی]] شدن [[انسان]] مؤثر است. حتی در [[روایات]]، آغاز مرحله سعادت و [[شقاوت]] از [[دوران جنینی]] و شکم [[مادر]] [[بیان]] شده است، چون عواملی حتی از آن دوره در [[خوشبختی]] و [[بدبختی]] [[انسان]] تأثیر می‌گذارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>.
==سعادت در فرهنگ مطهر==
سعادت به حسب ریشه لغوی، متضمّن مفهوم [[عون]] و کمک است ([[عرب]] از آن جهت به کسی کلمه «[[سعید]]» را اطلاق می‌کرده است که [[علل]] و اسباب به کمک و معاونت او آمده باشد) امّا به حسب عرف معنی [[سرور]] و [[خوشی]] و [[آسایش]] را می‌دهد. سعادت که در عرف نقطه مقابل [[شقاوت]] است معنی آسایش و سرور و خوشی را می‌دهد. سعادت تنها [[رنج]] و تعب و [[مشقّت]] نداشتن که مفهومی [[علمی]] است نمی‌باشد، حالتی است اثباتی و ایجابی و وجودی<ref>مجموعه آثار، ج۷، ص۵۴؛ مقالات فلسفی (۲)، ص۶۰.</ref>. [به عبارت دیگر] سعادت یعنی خوشی هرچه بیشتر که در آن هیچ‌گونه رنج و المی اعم از [[روحی]]، جسمی، [[دنیوی]] و [[اخروی]] وجود نداشته باشد<ref>فلسفه اخلاق، ص۷۰.</ref>. یعنی [[لذت]] همه جانبه و نیل همه جانبه به همه [[کمالات]] به طوری که حداکثر کمالات و حظوظ [[فطری]] و طبیعی استیفا گردد<ref>مجموعه آثار، ج۷، ص۷۱؛ مقالات فلسفی (۲)، ص۷۶-۸۶.</ref>. سعادت استیفای همه جانبه حظوظ و بهره‌ها و [[لذت‌ها]] و برکناری از [[رنج‌ها]] و دردهاست<ref>مجموعه آثار، ج۷، ص۶۵؛ مقالات فلسفی (۲)، ص۷۶.</ref>. «سعادت» یک مفهوم [[عقلی]] است نه یک مطلوب غریزی<ref>مجموعه آثار، ج۷، ص۵۹.</ref>. سعادت نیل به [[خواسته‌ها]] و [[آرزوها]] نیست، نیل به کمالات و فعلیّت یافتن استعدادهایی است که هر کس در [[طبیعت]] خود دارد<ref>مجموعه آثار، ج۷، ص۷۶.</ref>. اگر سعادت را آسایش [[تفسیر]] کنیم، صرفاً جنبه منفی به آن داده‌ایم. مثل این است که گفته باشیم سعادت عبارت است از خلاصی از رنج ولی اگر سعادت را سرور و بهجت تفسیر کنیم جنبه مثبت به آن داده‌ایم<ref>مقالات فلسفی (۲)، ص۶۱.</ref>.
===[[سعادت عقلی]]===
سعادت عقلی یعنی [[معارف]]، یعنی [[انسان]] در آن آخرین حدی که برای او ممکن است به [[معارف الهی]] آشنا بشود و عالم وجود را آن‌چنان که هست دریافت کند<ref>فلسفه اخلاق، ص۳۰۹.</ref>.
===[[سعادت مطلق]]===
یعنی، سعادت نسبت به افراد و اشخاص و نسبت به محیط و [[اقوام]] یکسان است و فرق نمی‌کند آن چیزی که سعادت است برای همه سعادت است و در همه جا سعادت است<ref>مقالات فلسفی (۲)، ص۸۹.</ref>.
===سعادت نسبی===
معنی اینکه سعادت نسبی است این است که ممکن است یک چیز برای یک فرد و در یک محیط خاص سعادت باشد و برای فرد دیگر و در محیط دیگر سعادت نباشد، بلکه عین [[بدبختی]] و [[شقاوت]] بوده باشد<ref>مجموعه آثار، ج۵، ص۷۴؛ مقالات فلسفی (۲) ص۹۰.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۴۷۰.</ref>


==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:1100662.jpg|22px]] [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|'''فرهنگ مطهر''']]
 
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
* [[شقاوت]]
* [[شقاوت]]
۷۳٬۳۴۳

ویرایش