جز
جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار'
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان') |
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار') |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*[[سیره]] [[حضرت فاطمه]]{{س}} از یک سو به لحاظ انتساب ایشان به عنوان [[دختر پیامبر]]{{صل}}، [[همسر]] [[امامت]] و [[مادر]] [[ولایت]] و از سوی دیگر برجستگیهای شخصیتی که در وجود ایشان دیده میشود و ایشان را به عنوان یک [[الگو]] مطرح میسازد، حائز اهمیت است. بنابه فرموده [[حضرت ولیعصر]]{{ع}} که مادرشان، [[حضرت فاطمه]]{{س}} را به عنوان الگویی برای خود معرفی میکنند<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، ج۵۳، ص۱۷۸.</ref>، علاوه بر آنکه جنبههایی از [[شخصیت]] ایشان که به [[شئون]] [[انسانیت]] باز میگردد، الگویی برای تمامی [[انسانها]] اعم از [[زن]] و مرد است، به عنوان نمونهای کامل برای [[زنان]] نیز (در [[شناخت]] ابعاد مختلف وجودی [[شخصیت]] [[زن]]، پی بردن به [[ارزش]] استعدادهای موجود در [[زن]] بدون تحت تأثیر القائاتی که در [[تحقیر]] جنس [[زن]] وجود دارد و در نهایت [[ظهور]] استعدادها در ابعاد مختلف به دور از هر گونه [[افراط و تفریط]] و در نهایت [[رسیدن به کمال]] و [[قرب الهی]]) مطرح است. | *[[سیره]] [[حضرت فاطمه]]{{س}} از یک سو به لحاظ انتساب ایشان به عنوان [[دختر پیامبر]]{{صل}}، [[همسر]] [[امامت]] و [[مادر]] [[ولایت]] و از سوی دیگر برجستگیهای شخصیتی که در وجود ایشان دیده میشود و ایشان را به عنوان یک [[الگو]] مطرح میسازد، حائز اهمیت است. بنابه فرموده [[حضرت ولیعصر]]{{ع}} که مادرشان، [[حضرت فاطمه]]{{س}} را به عنوان الگویی برای خود معرفی میکنند<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، ج۵۳، ص۱۷۸.</ref>، علاوه بر آنکه جنبههایی از [[شخصیت]] ایشان که به [[شئون]] [[انسانیت]] باز میگردد، الگویی برای تمامی [[انسانها]] اعم از [[زن]] و مرد است، به عنوان نمونهای کامل برای [[زنان]] نیز (در [[شناخت]] ابعاد مختلف وجودی [[شخصیت]] [[زن]]، پی بردن به [[ارزش]] استعدادهای موجود در [[زن]] بدون تحت تأثیر القائاتی که در [[تحقیر]] جنس [[زن]] وجود دارد و در نهایت [[ظهور]] استعدادها در ابعاد مختلف به دور از هر گونه [[افراط و تفریط]] و در نهایت [[رسیدن به کمال]] و [[قرب الهی]]) مطرح است. | ||
*[[سیره]] [[حضرت]] در ابعاد مختلف فردی و [[اجتماعی]] هرچند به صورت اندک در [[تاریخ]] آمده است، اما توجه به هر کدام از وقایع [[نقل]] شده، از زاویههای مختلف [[اعتقادی]]، [[اخلاقی]] و عملی، ابعاد مختلفی از [[زندگی]] این [[شخصیت]] را برای ما | *[[سیره]] [[حضرت]] در ابعاد مختلف فردی و [[اجتماعی]] هرچند به صورت اندک در [[تاریخ]] آمده است، اما توجه به هر کدام از وقایع [[نقل]] شده، از زاویههای مختلف [[اعتقادی]]، [[اخلاقی]] و عملی، ابعاد مختلفی از [[زندگی]] این [[شخصیت]] را برای ما آشکار میسازد که در این [[پژوهش]] به عنوان نمونه تنها به برخی از این شاخصههای سهگانه که در زندگانی ایشان نمود یافته است اشاره میشود<ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۳۲۰.</ref>. | ||
==[[ایمان]] و [[اخلاص]]== | ==[[ایمان]] و [[اخلاص]]== | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==[[سادهزیستی]] و [[زهد]]== | ==[[سادهزیستی]] و [[زهد]]== | ||
*اکتفا به ضروریات [[زندگی]] و [[سادهزیستی]]، ویژگی برجسته فردی است که در [[مدینه]] به عنوان [[فرزند]] [[رهبر]] [[جامعه]] [[نبوی]] محسوب میشد. توجه خاص [[مسلمانان]] اعم از [[فقیر]] و متمکن به [[زندگی]] [[رهبر]] [[جامعه]] و اعضای [[خانواده]] وی مسئلهای است که [[ضرورت]] این امر را دوچندان میساخت. [[حضرت فاطمه]]{{س}} چه در دوران [[تنگدستی]] و چه در زمان [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]]، اصل [[سادهزیستی]] را همواره با توجه به شرایط زمانه [[اجرا]] میکردند. تهیه ضروریات [[زندگی]] به عنوان جهیزیه که با فروش [[زره]] [[حضرت علی]]{{ع}} تهیه شد، وسایل ساده [[زندگی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۲.</ref> و [[پرهیز]] از برخی امکانات همچون استفاده نکردن از پردهای که برای منزل تهیه شده بود به توصیه [[پیامبر]]{{صل}} - که در آن زمان جزء تزئینات به شمار میرفت ۔ نمونههایی از آن است<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار، ج۴۳، ص۸۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳.</ref>. | *اکتفا به ضروریات [[زندگی]] و [[سادهزیستی]]، ویژگی برجسته فردی است که در [[مدینه]] به عنوان [[فرزند]] [[رهبر]] [[جامعه]] [[نبوی]] محسوب میشد. توجه خاص [[مسلمانان]] اعم از [[فقیر]] و متمکن به [[زندگی]] [[رهبر]] [[جامعه]] و اعضای [[خانواده]] وی مسئلهای است که [[ضرورت]] این امر را دوچندان میساخت. [[حضرت فاطمه]]{{س}} چه در دوران [[تنگدستی]] و چه در زمان [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]]، اصل [[سادهزیستی]] را همواره با توجه به شرایط زمانه [[اجرا]] میکردند. تهیه ضروریات [[زندگی]] به عنوان جهیزیه که با فروش [[زره]] [[حضرت علی]]{{ع}} تهیه شد، وسایل ساده [[زندگی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۲.</ref> و [[پرهیز]] از برخی امکانات همچون استفاده نکردن از پردهای که برای منزل تهیه شده بود به توصیه [[پیامبر]]{{صل}} - که در آن زمان جزء تزئینات به شمار میرفت ۔ نمونههایی از آن است<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار، ج۴۳، ص۸۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳.</ref>. | ||
*زاویه دیگر [[سادهزیستی]] [[حضرت فاطمه]]{{س}} که [[حقیقت]] [[امر]] را بیشتر | *زاویه دیگر [[سادهزیستی]] [[حضرت فاطمه]]{{س}} که [[حقیقت]] [[امر]] را بیشتر آشکار میسازد [[زهد]] و نداشتن [[دلبستگی]] به [[امور مادی]] است که جلوهای از آن، بخشیدن نوترین [[لباس]] خویش در شب [[عروسی]] به یک [[نیازمند]] است<ref>سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۳۳، ص۳۴۶.</ref><ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۳۲۱-۳۲۲.</ref>. | ||
==[[ایثار]]== | ==[[ایثار]]== | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
*گرامی داشتن [[حضرت فاطمه]]{{س}} از جانب [[پیامبر]]{{صل}} نقش مهمی در زدودن [[فرهنگ جاهلی]] آن زمان داشت که داشتن دختر را مایه ننگ میدانستند و "چون یکی از آنها را به [[فرزند]] دختری مژده آید از شدت [[غم]] و [[حسرت]]، رخسارش سیاه، و سخت دلتنگ میشود و از این عار روی از [[قوم]] خود پنهان میدارد و به [[فکر]] میافتد که آیا آن دختر را با [[ذلت]] و [[خواری]] نگه دارد یا زنده به [[خاک]] [[گور]] کند"{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به دختر (دار شدن) نوید دهند چهرهاش (از خشم) سیاه میشود و او (ناگزیر) خشم خود را فرو میخورد از بدی خبری که به او دادهاند از قوم خود پنهان میگردد؛ آیا او را با (احساس) خواری نگه دارد یا (زنده) در خاک پنهان کند؛ هان! بد داوری میکنند» سوره نحل، آیه ۵۸-۵۹.</ref>. | *گرامی داشتن [[حضرت فاطمه]]{{س}} از جانب [[پیامبر]]{{صل}} نقش مهمی در زدودن [[فرهنگ جاهلی]] آن زمان داشت که داشتن دختر را مایه ننگ میدانستند و "چون یکی از آنها را به [[فرزند]] دختری مژده آید از شدت [[غم]] و [[حسرت]]، رخسارش سیاه، و سخت دلتنگ میشود و از این عار روی از [[قوم]] خود پنهان میدارد و به [[فکر]] میافتد که آیا آن دختر را با [[ذلت]] و [[خواری]] نگه دارد یا زنده به [[خاک]] [[گور]] کند"{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به دختر (دار شدن) نوید دهند چهرهاش (از خشم) سیاه میشود و او (ناگزیر) خشم خود را فرو میخورد از بدی خبری که به او دادهاند از قوم خود پنهان میگردد؛ آیا او را با (احساس) خواری نگه دارد یا (زنده) در خاک پنهان کند؛ هان! بد داوری میکنند» سوره نحل، آیه ۵۸-۵۹.</ref>. | ||
*[[فرزندان حضرت]] [[فاطمه]]{{س}} [[مادر]] خویش را در [[کودکی]] از دست دادند؛ ولی در همین زمان اندک نیز ایشان، اهتمام ویژهای به [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش داشتند. در [[تاریخ]] آمده است: زمانی که [[حسنین]]{{عم}} به بازی با یکدیگر مشغول بودند ایشان و [[پیامبر]]{{صل}} آنان را در هر چه بهتر انجام دادن بازی [[تشویق]] میکردند؛ چون نقش عمدهای در [[تربیت]] دارد<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الأطهار، ج۴۳، ص۲۸۶.</ref>. | *[[فرزندان حضرت]] [[فاطمه]]{{س}} [[مادر]] خویش را در [[کودکی]] از دست دادند؛ ولی در همین زمان اندک نیز ایشان، اهتمام ویژهای به [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش داشتند. در [[تاریخ]] آمده است: زمانی که [[حسنین]]{{عم}} به بازی با یکدیگر مشغول بودند ایشان و [[پیامبر]]{{صل}} آنان را در هر چه بهتر انجام دادن بازی [[تشویق]] میکردند؛ چون نقش عمدهای در [[تربیت]] دارد<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الأطهار، ج۴۳، ص۲۸۶.</ref>. | ||
*شیوه [[همسرداری]] ایشان علاوه بر نمود آن در مظاهر [[زندگی]]، از سخنان پایانی این دو [[شخصیت]] بزرگوار در لحظات پایانی [[زندگانی حضرت فاطمه]]{{س}} | *شیوه [[همسرداری]] ایشان علاوه بر نمود آن در مظاهر [[زندگی]]، از سخنان پایانی این دو [[شخصیت]] بزرگوار در لحظات پایانی [[زندگانی حضرت فاطمه]]{{س}} آشکار میشود که [[حضرت علی]]{{ع}} خطاب به [[حضرت فاطمه]]{{س}} [[رضایت]] خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچگاه در [[زندگی]]، [[رفتاری]] از ایشان ندیدهاند که خاطر ایشان را به عنوان [[همسر]] آزرده باشد<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.</ref>. در [[حدیثی]] از ایشان آمده است: "[[بهترین]] شما کسانی هستند که در [[برخورد با مردم]] نرمتر و مهربانترند و با همسرانشان [[مهربان]] و بخشندهاند"<ref>محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة، ص۷.</ref><ref>[[منیره شریعتجو|شریعتجو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۳۲۲-۳۲۴.</ref>. | ||
==[[عدالت]]== | ==[[عدالت]]== |