تضییق در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'صدر' به 'صدر'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'صدر' به 'صدر')
خط ۱۴: خط ۱۴:
*در [[قرآن کریم]] با موضوعات و موارد مختلف آمده است:
*در [[قرآن کریم]] با موضوعات و موارد مختلف آمده است:
#'''ضیق در مکان:''' {{متن قرآن|وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ}}<ref>«و زمین با گستردگیش بر شما تنگ شد» سوره توبه، آیه ۲۵.</ref>.
#'''ضیق در مکان:''' {{متن قرآن|وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ}}<ref>«و زمین با گستردگیش بر شما تنگ شد» سوره توبه، آیه ۲۵.</ref>.
#'''ضیق در سینه و [[صدر]] ([[مخالف]] انشراح):''' {{متن قرآن|وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنْطَلِقُ لِسَانِي}}<ref>«و سینه‌ام تنگ می‌شود و زبانم روان نمی‌گردد» سوره شعراء، آیه ۱۳.</ref>.
#'''ضیق در سینه و صدر ([[مخالف]] انشراح):''' {{متن قرآن|وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنْطَلِقُ لِسَانِي}}<ref>«و سینه‌ام تنگ می‌شود و زبانم روان نمی‌گردد» سوره شعراء، آیه ۱۳.</ref>.
#'''ضیق در تقدیر و احاطه:''' {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا}}<ref>«و چون فرشتگان ما نزد لوط آمدند از (آمدن) آنان پریشان گشت و دستش از (یاری به) آنان کوتاه شد» سوره هود، آیه ۷۷.</ref>.
#'''ضیق در تقدیر و احاطه:''' {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا}}<ref>«و چون فرشتگان ما نزد لوط آمدند از (آمدن) آنان پریشان گشت و دستش از (یاری به) آنان کوتاه شد» سوره هود، آیه ۷۷.</ref>.
#'''ضیق در نفس:''' {{متن قرآن|ضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنْفُسُهُمْ}}<ref>«تا آنگاه که زمین با همه فراخنایش بر آنان تنگ آمد و جانشان به لب رسید» سوره توبه، آیه ۱۱۸.</ref>.
#'''ضیق در نفس:''' {{متن قرآن|ضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنْفُسُهُمْ}}<ref>«تا آنگاه که زمین با همه فراخنایش بر آنان تنگ آمد و جانشان به لب رسید» سوره توبه، آیه ۱۱۸.</ref>.
#'''ضیق در مطلق امری:''' {{متن قرآن|وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ}}<ref>«و به آنها زیان مرسانید برای آنکه (زندگی را) برایشان تنگ گیرید» سوره طلاق، آیه ۶.</ref><ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۵۷-۵۸.</ref>.
#'''ضیق در مطلق امری:''' {{متن قرآن|وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ}}<ref>«و به آنها زیان مرسانید برای آنکه (زندگی را) برایشان تنگ گیرید» سوره طلاق، آیه ۶.</ref><ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۵۷-۵۸.</ref>.
*[[تضییق]] در مطلق امر، به معنای عرصه را تنگ ‌کردن و ایجاد [[محدودیت]] شدید، چه در صحنه تصمیم‌گیری [[اعتقادی]] و چه در [[مقام عمل]] آمده است. [[اسلام]] در تنگنا و [[محدودیت]] قراردادن افراد و نقض [[حقوق]] آنان را به‌شدت ردّ کرده است: {{متن قرآن|وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ}}<ref>«و به آنها زیان مرسانید برای آنکه (زندگی را) برایشان تنگ گیرید» سوره طلاق، آیه ۶.</ref>؛ امّا تنگ ‌شدن عرصه بر [[کفار]] و [[مشرکان]] به ‌واسطه [[اعمال]] خودشان یا [[عذاب الهی]] است.
*[[تضییق]] در مطلق امر، به معنای عرصه را تنگ ‌کردن و ایجاد [[محدودیت]] شدید، چه در صحنه تصمیم‌گیری [[اعتقادی]] و چه در [[مقام عمل]] آمده است. [[اسلام]] در تنگنا و [[محدودیت]] قراردادن افراد و نقض [[حقوق]] آنان را به‌شدت ردّ کرده است: {{متن قرآن|وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ}}<ref>«و به آنها زیان مرسانید برای آنکه (زندگی را) برایشان تنگ گیرید» سوره طلاق، آیه ۶.</ref>؛ امّا تنگ ‌شدن عرصه بر [[کفار]] و [[مشرکان]] به ‌واسطه [[اعمال]] خودشان یا [[عذاب الهی]] است.
*معنای دیگر ضیق که صفت پسندیده‌ای برای [[پیامبر]]{{صل}} و همه [[رهبران الهی]] است، ضیق [[قلب]] و [[صدر]] به [[دلیل]] [[اعمال ناشایست]] [[مردم]] است که [[خداوند]] [[وعده]] [[شرح صدر]] به انبیایش داده است: {{متن قرآن|وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ}}<ref>«و بر آنان اندوه مخور و از نیرنگی که می‌بازند در تنگدلی به سر مبر» سوره نمل، آیه ۷۰.</ref> که همان صفت دل‌مشغولی و [[نگرانی]] از [[ایمان]] و [[اعمال]] [[مردم]] است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۸۶.</ref>.
*معنای دیگر ضیق که صفت پسندیده‌ای برای [[پیامبر]]{{صل}} و همه [[رهبران الهی]] است، ضیق [[قلب]] و صدر به [[دلیل]] [[اعمال ناشایست]] [[مردم]] است که [[خداوند]] [[وعده]] [[شرح صدر]] به انبیایش داده است: {{متن قرآن|وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ}}<ref>«و بر آنان اندوه مخور و از نیرنگی که می‌بازند در تنگدلی به سر مبر» سوره نمل، آیه ۷۰.</ref> که همان صفت دل‌مشغولی و [[نگرانی]] از [[ایمان]] و [[اعمال]] [[مردم]] است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۸۶.</ref>.


==منابع==
==منابع==
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش