حضرت سلیمان در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


==[[خانواده]] سلیمان==
==[[خانواده]] سلیمان==
حضرت سلیمان{{ع}} فرزند [[حضرت داود]]{{ع}} بود: {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ}}<ref>«و ما به داود سلیمان را بخشیدیم؛ (او) نیکو بنده بود که اهل بازگشت (و توبه) بود» سوره ص، آیه ۳۰.</ref> او را کوچک‌ترین پسر حضرت داود{{ع}} دانسته‌اند که به سال ۹۹۱ یا ۹۸۰ پیش از میلاد در [[شهر]] [[بیت المقدس]] به [[دنیا]] آمد <ref>دائره‌المعارف کتاب مقدس، ص۷۱۰-۷۱۱.</ref>. قرآن کریم آن حضرت را در کنار شماری دیگر از [[پیامبران الهی]] و براساس یکی از دو [[تفسیر]]، از [[نوادگان]] [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} خوانده است: {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ}}<ref>«و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را راهنمایی کردیم- نوح را پیش‌تر راهنمایی کرده بودیم- و داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را که از فرزندزادگان وی بودند (نیز راهنمایی کردیم)؛ و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم» سوره انعام، آیه ۸۴.</ref> [[مفسران]] درباره [[مرجع]] [[ضمیر]] {{متن قرآن|ذُرِّيَّتِهِ}} [[اختلاف]] دارند: گروهی مرجع آن را "[[نوح]]" دانسته و گفته‌اند که [[لوط]]{{ع}} برادرزاده حضرت ابراهیم{{ع}} بود و [[یونس]] و [[الیاس]] (({{ع}})) نیز از نوادگان آن [[حضرت]] به شمار نمی‌روند، در نتیجه [[ذریه ابراهیم]]{{ع}} به آنان اطلاق نمی‌شود.<ref>جامع البیان، ج۷، ص۳۳۹؛ مجمع البیان، ج۴، ص۵۱۰.</ref> دسته‌ای دیگر بر این باورند که [[آیه]] یادشده و [[آیات]] پیش از آن وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ  در باره [[ابراهیم]]{{ع}} و بیان [[نعمت‌های خداوند]] بر او هستند و بازگشت ضمیر به وی، تناسب بیشتری دارد.<ref> البحر المحیط، ج۴، ص۱۷۷؛ روح المعانی، ج۷، ص۲۱۱-۲۱۲.</ref> در هر صورت، [[حضرت سلیمان]]{{ع}} بدون [[شک]] از نوادگان حضرت ابراهیم{{ع}} و [[ذریه]] اوست، زیرا [[داود]]{{ع}} از [[پیامبران بنی‌اسرائیل]] {{متن قرآن|لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ}}<ref>«کافران از بنی اسرائیل بر زبان داود و عیسی پسر مریم لعنت شده‌اند از این رو که نافرمانی ورزیدند و تجاوز می‌کردند» سوره مائده، آیه ۷۸.</ref> و در نتیجه از نوادگان [[یعقوب بن اسحاق]] (({{ع}})) بود.
حضرت سلیمان{{ع}} فرزند [[حضرت داود]]{{ع}} بود: {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ}}<ref>«و ما به داود سلیمان را بخشیدیم؛ (او) نیکو بنده بود که اهل بازگشت (و توبه) بود» سوره ص، آیه ۳۰.</ref> او را کوچک‌ترین پسر حضرت داود{{ع}} دانسته‌اند که به سال ۹۹۱ یا ۹۸۰ پیش از میلاد در [[شهر]] [[بیت المقدس]] به [[دنیا]] آمد <ref>دائره‌المعارف کتاب مقدس، ص۷۱۰-۷۱۱.</ref>. قرآن کریم آن حضرت را در کنار شماری دیگر از [[پیامبران الهی]] و براساس یکی از دو [[تفسیر]]، از [[نوادگان]] [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} خوانده است: {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ}}<ref>«و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را راهنمایی کردیم- نوح را پیش‌تر راهنمایی کرده بودیم- و داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را که از فرزندزادگان وی بودند (نیز راهنمایی کردیم)؛ و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم» سوره انعام، آیه ۸۴.</ref> [[مفسران]] درباره [[مرجع]] [[ضمیر]] {{متن قرآن|ذُرِّيَّتِهِ}} [[اختلاف]] دارند: گروهی مرجع آن را "[[نوح]]" دانسته و گفته‌اند که [[لوط]]{{ع}} برادرزاده حضرت ابراهیم{{ع}} بود و [[یونس]] و [[الیاس]]{{ع}} نیز از نوادگان آن [[حضرت]] به شمار نمی‌روند، در نتیجه [[ذریه ابراهیم]]{{ع}} به آنان اطلاق نمی‌شود.<ref>جامع البیان، ج۷، ص۳۳۹؛ مجمع البیان، ج۴، ص۵۱۰.</ref> دسته‌ای دیگر بر این باورند که [[آیه]] یادشده و [[آیات]] پیش از آن وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ  در باره [[ابراهیم]]{{ع}} و بیان [[نعمت‌های خداوند]] بر او هستند و بازگشت ضمیر به وی، تناسب بیشتری دارد.<ref> البحر المحیط، ج۴، ص۱۷۷؛ روح المعانی، ج۷، ص۲۱۱-۲۱۲.</ref> در هر صورت، [[حضرت سلیمان]]{{ع}} بدون [[شک]] از نوادگان حضرت ابراهیم{{ع}} و [[ذریه]] اوست، زیرا [[داود]]{{ع}} از [[پیامبران بنی‌اسرائیل]] {{متن قرآن|لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ}}<ref>«کافران از بنی اسرائیل بر زبان داود و عیسی پسر مریم لعنت شده‌اند از این رو که نافرمانی ورزیدند و تجاوز می‌کردند» سوره مائده، آیه ۷۸.</ref> و در نتیجه از نوادگان [[یعقوب بن اسحاق]]{{ع}} بود.


[[قرآن]] با اشاره به انبیای یاد شده در آیات {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ  وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلاًّ فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلاء فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ}}<ref>«و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را راهنمایی کردیم- نوح را پیش‌تر راهنمایی کرده بودیم- و داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را که از فرزندزادگان وی بودند (نیز راهنمایی کردیم)؛ و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم. و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس را (نیز)؛ آنان همه از شایستگان بودند. و اسماعیل و الیسع و یونس و لوط را (نیز راهنمایی کردیم) و همه را بر جهانیان برتری دادیم. و (نیز) برخی از پدران و فرزندزادگان و برادران ایشان را؛ و آنان را برگزیدیم و به راهی راست رهنمون شدیم. این رهنمود خداوند است که هر یک از بندگان خود را بخواهد با آن رهنمون می‌شود و اگر شرک ورزیده بودند آنچه می‌کردند تباه می‌شد. آنان کسانی هستند که به آنها کتاب و داوری و پیامبری دادیم؛ اگر اینان به آن کفر ورزند، گروهی را بر آن گمارده‌ایم که بدان کفر نمی‌ورزند» سوره انعام، آیه ۸۴-۸۹.</ref> از جمله حضرت سلیمان{{ع}} از [[برگزیده خدا]] بودن گروهی از [[پدران]]، [[برادران]] و [[نسل]] و نوادگان آنها و هدایتشان به [[صراط مستقیم]] خبر می‌دهد: "و مِن ءابائِهِم و ذُرِّیّتِهِم و اِخونِهِم و اجتَبَینهُم و هَدَینهُم اِلی صِرطٍ مُستَقیم". بر این اساس می‌توان گفت که افزون بر حضرت سلیمان{{ع}} [[پیامبران]] دیگری هم پیش و پس از وی در [[خاندان]] وی بوده‌اند.
[[قرآن]] با اشاره به انبیای یاد شده در آیات {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ  وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلاًّ فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلاء فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ}}<ref>«و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را راهنمایی کردیم- نوح را پیش‌تر راهنمایی کرده بودیم- و داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را که از فرزندزادگان وی بودند (نیز راهنمایی کردیم)؛ و این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم. و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس را (نیز)؛ آنان همه از شایستگان بودند. و اسماعیل و الیسع و یونس و لوط را (نیز راهنمایی کردیم) و همه را بر جهانیان برتری دادیم. و (نیز) برخی از پدران و فرزندزادگان و برادران ایشان را؛ و آنان را برگزیدیم و به راهی راست رهنمون شدیم. این رهنمود خداوند است که هر یک از بندگان خود را بخواهد با آن رهنمون می‌شود و اگر شرک ورزیده بودند آنچه می‌کردند تباه می‌شد. آنان کسانی هستند که به آنها کتاب و داوری و پیامبری دادیم؛ اگر اینان به آن کفر ورزند، گروهی را بر آن گمارده‌ایم که بدان کفر نمی‌ورزند» سوره انعام، آیه ۸۴-۸۹.</ref> از جمله حضرت سلیمان{{ع}} از [[برگزیده خدا]] بودن گروهی از [[پدران]]، [[برادران]] و [[نسل]] و نوادگان آنها و هدایتشان به [[صراط مستقیم]] خبر می‌دهد: "و مِن ءابائِهِم و ذُرِّیّتِهِم و اِخونِهِم و اجتَبَینهُم و هَدَینهُم اِلی صِرطٍ مُستَقیم". بر این اساس می‌توان گفت که افزون بر حضرت سلیمان{{ع}} [[پیامبران]] دیگری هم پیش و پس از وی در [[خاندان]] وی بوده‌اند.


براساس برخی گزارش‌ها حضرت سلیمان{{ع}} [[همسران]] فراوانی داشت.<ref> تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۳۲۹؛ مجمع البیان، ج۳، ص۹۵؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۶۴۶.</ref> [[قرطبی]] در بیان چرایی این تعداد از همسران به مواردی چون نیروی فوق‌العاده [[سلیمان]]{{ع}} و تکثیر نفرات از [[راه]] پیوند با [[قبایل]] گوناگون برای [[رویارویی]] با [[دشمنان]] اشاره کرده است.<ref>تفسیر قرطبی، ج۵، ص۲۵۲-۲۵۳.</ref> این تعداد که در [[عهد عتیق]] به صورت ۷۰۰ [[همسر]] و ۳۰۰ [[کنیز]] آمده است،<ref>کتاب مقدس، اول پادشاهان ۱۱: ۴.</ref> به افرادی مانند [[محمد بن کعب]] قرظی می‌رسد <ref>نک: تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۳۲۹؛ الدر المنثور، ج۲، ص۱۷۳.</ref> که به وارد کردن [[اسرائیلیات]] در [[جامعه اسلامی]] متهم است.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[سلیمان (مقاله)|مقاله "سلیمان"]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۵.</ref>
براساس برخی گزارش‌ها حضرت سلیمان{{ع}} [[همسران]] فراوانی داشت.<ref> تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۳۲۹؛ مجمع البیان، ج۳، ص۹۵؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۶۴۶.</ref> [[قرطبی]] در بیان چرایی این تعداد از همسران به مواردی چون نیروی فوق‌العاده [[سلیمان]]{{ع}} و تکثیر نفرات از [[راه]] پیوند با [[قبایل]] گوناگون برای [[رویارویی]] با [[دشمنان]] اشاره کرده است.<ref>تفسیر قرطبی، ج۵، ص۲۵۲-۲۵۳.</ref> این تعداد که در [[عهد عتیق]] به صورت ۷۰۰ [[همسر]] و ۳۰۰ [[کنیز]] آمده است،<ref>کتاب مقدس، اول پادشاهان ۱۱: ۴.</ref> به افرادی مانند [[محمد بن کعب]] قرظی می‌رسد <ref>نک: تفسیر ثعلبی، ج۳، ص۳۲۹؛ الدر المنثور، ج۲، ص۱۷۳.</ref> که به وارد کردن [[اسرائیلیات]] در [[جامعه اسلامی]] متهم است.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[سلیمان (مقاله)|مقاله "سلیمان"]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۵.</ref>


==[[پیامبری]] و [[شخصیت]] [[سلیمان]]==
==[[پیامبری]] و [[شخصیت]] [[سلیمان]]==
۱۱۵٬۱۸۴

ویرایش