بحث:آیا اعتقاد به علم غیب معصوم شرک نیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

{{پینگ|فرقانی}}  

[[غیب]] هر آن چیزی است که در دایرۀ [[محسوسات]] نباشد<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ۱۳۵ ـ ۱۳۴؛ ‌راغب اصفهانی، ‌المفردات فی غریب القرآن، ص ‌۶۱۶؛ فراهیدی، کتاب العین، ‌ج۴، ص ۴۵۴؛ ‌ابن‌منظور، لسان العرب، ‌ج۱، ص ۶۵۴.</ref>. براساس آیاتی از [[قرآن کریم]] مانند: {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد» سوره جن، آیه ۲۶.</ref>، [[عالم]] به [[علوم]] غیب، فقط [[خداوند]] است و اوست که به [[پیامبران]] و [[رسولان]] خود، غیب را تعلیم می‌دهد و [[دلیل]] و مانعی وجود ندارد که خداوند به برخی از بندگانش مقداری از علم غیب، [[علم]] ما کان و ما یکون، علم [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]، علم اولین و آخرین و علم [[فرشتگان]] و رسولان را تعلیم دهد.  

برخی معتقدند: [[علم غیب]] منحصراً از آن [[خداوند]] است و او نیز گوشه ای از این [[علم]] را از [[طریق وحی]] به برخی از انبیای خود داده و غیر از [[انبیاء]] احدی از علم غیب برخوردار نیست، لذا نسبت دادن آن به غیر [[خدا]] از آنجا که موجب [[تساوی]] خداوند و غیر اوست، [[ شرک]] محسوب می‌شود<ref>ر.ک. طباطبایی، محمد حسین، بررسی‌های اسلامی؛ مهدی ‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۴۴؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص۲۱۴؛ رضوانی، علی اصغر، علم و سلطه غیبی اولیا، ص ۶۷ ـ ۷۲.</ref>.  

در [[پاسخ]] می‌‌گوییم: شرک انگاری برخورداری [[انبیا]] و [[ائمه]] از [[غیب]] به [[دلایل]] مختلفی صحیح نیست مانند:

#علم غیب، بالذات و [[بالاصاله]] برای خداوند است و اوست که مقداری از آنرا به غیر خود [[تعلیم]] می‌دهد. این [[قسم]]، علم غیب تبعی محسوب می‌شود و لذاست که با علم غیب خداوندی تفاوت دارد<ref>ر.ک. امینی، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ص۱۱۳؛ حسینی طهرانی، سید محمد حسین، امام‌شناسی ج۱۲.</ref>. به عبارت دیگر علم همۀ [[مخلوقات]] نسبت به غیب و نسبت به امور مشهود، فقط به واسطه تعلیم خداوند به آنها حاصل می‌شود و اگر تعلیم خداوند نباشد نسبت به هیچ یک از امور مشهود و [[غیبی]] علم پیدا نمی‌کنند، لذا این [[اعتقاد]] [[شرک به خداوند]] سبحان نیست<ref>ر.ک. طباطبایی، محمد حسین، بررسی ‌های اسلامی؛ رضوانی، علی اصغر، علم و سلطه غیبی اولیا، ص ۶۷ ـ ۷۲؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص۲۱۴؛ جزیری احسائی، علی، دفع الریب عن علم الغیب، ص٢٠۴.</ref>.

#میان [[علم خدا]] و [[علم معصوم]] تفاوت‌هایی وجود دارد از جمله اینکه: علم خدا ذاتی، نامحدود و غیر قابل [[تغییر]] است، به خلاف [[علم امام]] که تعلیمی یا اکتسابی، محدود و قابل تغییر است<ref>ر.ک. قاضی طباطبایی، سید محمد علی، بررسی ‌های اسلامی؛ رضوانی، علی اصغر، علم و سلطه غیبی اولیا، ص ۶۷ ـ ۷۲؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص۲۱۴.</ref>. پس شرکی لازم نمی‌آید.