بحث:آیا اعتقاد به علم غیب معصوم شرک نیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۶
، ۶ مهٔ ۲۰۲۱←شرک نبودن اعتقاد به آگاهی معصوم از علم غیب
| خط ۸: | خط ۸: | ||
با این حال برخی مانند [[وهابیت]]<ref> ابن عبدالوهاب، کتاب التوحید، ص۴۸؛ بن باز، مجموع فتاوی و مقالات المتنوعة، ج۴، ج۳۳۰؛ ابن قیم جوزی، زاد المعاد فی هدی خیرالعباد، ج۱، ص۱۴۶ و... .</ref> بر این باورند که [[علم غیب]] منحصراً از آن [[خداوند]] است و او نیز گوشه ای از این [[علم]] را از [[طریق وحی]] به برخی از انبیای خود داده است و به همین جهت غیر از [[انبیاء]] احدی از علم غیب برخوردار نیست، لذا نسبت دادن آن به غیر [[خدا]] و پیامبرانی که او از علمش به آنها داده، از آنجا که موجب [[تساوی]] خداوند و غیر اوست، [[ شرک]] محسوب می‌شود<ref>ر.ک. [[علامه طباطبایی|طباطبایی، محمد حسین]]، [[بررسی‌های اسلامی (کتاب)|بررسی‌های اسلامی]]؛ [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۴۴؛ [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی، محمد نظیر]]؛ [[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص۲۱۴؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]؛ [[علم و سلطه غیبی اولیا (کتاب)|علم و سلطه غیبی اولیا]]، ص ۶۷ ـ ۷۲.</ref>. | با این حال برخی مانند [[وهابیت]]<ref> ابن عبدالوهاب، کتاب التوحید، ص۴۸؛ بن باز، مجموع فتاوی و مقالات المتنوعة، ج۴، ج۳۳۰؛ ابن قیم جوزی، زاد المعاد فی هدی خیرالعباد، ج۱، ص۱۴۶ و... .</ref> بر این باورند که [[علم غیب]] منحصراً از آن [[خداوند]] است و او نیز گوشه ای از این [[علم]] را از [[طریق وحی]] به برخی از انبیای خود داده است و به همین جهت غیر از [[انبیاء]] احدی از علم غیب برخوردار نیست، لذا نسبت دادن آن به غیر [[خدا]] و پیامبرانی که او از علمش به آنها داده، از آنجا که موجب [[تساوی]] خداوند و غیر اوست، [[ شرک]] محسوب می‌شود<ref>ر.ک. [[علامه طباطبایی|طباطبایی، محمد حسین]]، [[بررسی‌های اسلامی (کتاب)|بررسی‌های اسلامی]]؛ [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۴۴؛ [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی، محمد نظیر]]؛ [[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص۲۱۴؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]؛ [[علم و سلطه غیبی اولیا (کتاب)|علم و سلطه غیبی اولیا]]، ص ۶۷ ـ ۷۲.</ref>. | ||
این باور نادرست است زیرا: | این [[باور]] [[نادرست]] است زیرا: | ||
#آنچه از علم غیب که صرفا به خدای متعال اختصاص دارد، [[علم غیب ذاتی|بالذات]] و [[علم عیب ذاتی|بالاصاله]] است و اوست که مقداری از | #آنچه از [[علم غیب]] که صرفا به [[خدای متعال]] اختصاص دارد، [[علم غیب ذاتی|بالذات]] و [[علم عیب ذاتی|بالاصاله]] است و اوست که مقداری از آن را به غیر خود [[تعلیم]] می‌دهد. در این صورت، این [[قسم]]، علم غیب تبعی یا تعلیمی محسوب می‌شود و از این [[جهت]] با علم غیب خداوندی تفاوت دارد. به عبارت دیگر [[علم]] همۀ [[مخلوقات]] نسبت به [[غیب]] و نسبت به امور مشهود، فقط به واسطه تعلیم [[خداوند]] به آنها حاصل می‌شود و اگر تعلیم خداوند نباشد، دیگران هم نسبت به هیچ یک از امور مشهود و [[غیبی]] علم پیدا نمی‌کنند، روشن است که این [[اعتقاد]]، [[شرک به خداوند]] سبحان نیست<ref>ر.ک. [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]، [[الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب (کتاب)|الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب]]، ص۱۱۳؛ [[سید محمد حسین حسینی طهرانی|حسینی طهرانی، سید محمد حسین]]، [[امام‌شناسی ج۱۲ (کتاب)|امام‌شناسی]] ج۱۲؛ [[علامه طباطبایی|طباطبایی، محمد حسین]]، [[بررسی‌های اسلامی (کتاب)|بررسی‌های اسلامی]]؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]؛ [[علم و سلطه غیبی اولیا (کتاب)|علم و سلطه غیبی اولیا]]، ص ۶۷ ـ ۷۲؛ [[محمد نظیر عرفانی|عرفانی، محمد نظیر]]؛ [[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص۲۱۴؛ [[علی جزیری احسائی|جزیری احسائی، علی]]، [[دفع الریب عن علم الغیب (کتاب)|دفع الریب عن علم الغیب]]، ص٢٠۴.</ref>. | ||
#میان [[علم خدا]] و [[علم معصوم]] تفاوت‌هایی وجود دارد از جمله اینکه: | #میان [[علم خدا]] و [[علم معصوم]] تفاوت‌هایی وجود دارد از جمله اینکه: | ||
##علمِ غیبِ ذاتی ـ بدون آنکه مقید به کم و کیف باشد ـ منحصر به فرد، استقلالی مخصوص پروردگار است، زیرا غیر از خدا هر آنچه در عالم آفرینش وجود دارد، فقیر بالذّات بوده و دانش و توانایی خودشان را از خدا می‌گیرند<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[علم الامام (کتاب)|علم الامام]]، ص۲۸؛ [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران (مقاله)|مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران]]، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]، [[الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب (کتاب)|الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب]]، ج۵، ص۸۰؛ [[سید امین موسوی|موسوی، سید امین]]، [[گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن (مقاله)|گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن]]، ص ۴۹ ـ ۵۱؛ [[داوود خوش‌باور|خوش‌باور، داوود]]، [[علم غیب از دیدگاه فریقین (پایان‌نامه)|علم غیب از دیدگاه فریقین]]، ص۴۸ </ref> | ##علمِ غیبِ ذاتی ـ بدون آنکه [[مقید]] به کم و کیف باشد ـ منحصر به فرد، استقلالی مخصوص [[پروردگار]] است، زیرا غیر از [[خدا]] هر آنچه در [[عالم آفرینش]] وجود دارد، [[فقیر]] بالذّات بوده و [[دانش]] و [[توانایی]] خودشان را از خدا می‌گیرند<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[علم الامام (کتاب)|علم الامام]]، ص۲۸؛ [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران (مقاله)|مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران]]، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]، [[الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب (کتاب)|الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب]]، ج۵، ص۸۰؛ [[سید امین موسوی|موسوی، سید امین]]، [[گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن (مقاله)|گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن]]، ص ۴۹ ـ ۵۱؛ [[داوود خوش‌باور|خوش‌باور، داوود]]، [[علم غیب از دیدگاه فریقین (پایان‌نامه)|علم غیب از دیدگاه فریقین]]، ص۴۸ </ref> | ||
##علم خدا به زمان و مکان و حالت خاصی منحصر نمی‌شود، زیرا علم او ذاتی است و نه اکتسابی و ذات خدا زمان و مکان نداشته و با تغییر حالت‌ها و رویدادها تغییر نمی‌کند.<ref>ر.ک. [[محمد جواد مغنیه|مغنیه، محمد جواد]]، تفسیر کاشف، ج۳، | ##[[علم خدا]] به [[زمان]] و مکان و حالت خاصی منحصر نمی‌شود، زیرا [[علم]] او ذاتی است و نه اکتسابی و [[ذات خدا]] زمان و مکان نداشته و با [[تغییر]] حالت‌ها و رویدادها تغییر نمی‌کند.<ref>ر.ک. [[محمد جواد مغنیه|مغنیه، محمد جواد]]، تفسیر کاشف، ج۳، ص٣١۴؛ [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[علم الامام (کتاب)|علم الامام]]، ص۲۸؛ [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران (مقاله)|مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران]]، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴</ref>. | ||
##علم خدا ازلی و ابدی است، یعنی از ابتدا بوده و تا ابد نیز خواهد بود<ref> | ##علم خدا [[ازلی]] و [[ابدی]] است، یعنی از ابتدا بوده و تا ابد نیز خواهد بود<ref>محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین، علم الامام (کتاب)|علم الامام، ص۲۸؛ ر.ک. رضا برنجکار|برنجکار، رضا، محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران (مقاله)|مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴ </ref>. | ||
##علم غیب خدا بی نهایت است و اندازه معینی ندارد<ref>ر.ک. | ##[[علم غیب]] [[خدا]] بی نهایت است و اندازه معینی ندارد<ref>ر.ک. محمد جواد مغنیه|مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۳، ص٣١۴.</ref>. | ||
##علم غیب خداوند مطلق بوده و او به تمام اشیاء علم دارد و برای آن حد و مرزی نیست. خداوند متعال جهان و آنچه در آن روی داده و روی خواهد داد را می‌داند، خواه جزئی باشد یا کلی، مادی باشد یا | ##علم غیب [[خداوند]] مطلق بوده و او به تمام اشیاء علم دارد و برای آن [[حد]] و مرزی نیست. [[خداوند متعال]] [[جهان]] و آنچه در آن روی داده و روی خواهد داد را می‌داند، خواه جزئی باشد یا کلی، مادی باشد یا [[معنوی]]، به خلاف [[علم]] غیر [[خدا]] که اولا ذاتی و استقلالی نیست بلکه عرضی، اکتسابی و تعلیمی است، ثانیا [[ازلی]] و [[ابدی]] نیست، ثالثا محدود به [[تعلیم الهی]] است و نه نامحدود، رابعا مطلق نیست و دارای [[حد]] و مرز است. در این صورت [[اعتقاد]] به برخورداری غیرخدا، [[پیامبر]] باشد یا [[امام]]، از [[غیب]] با توجه به آنچه گفته شد، مستلزم [[شرک]] نخواهد بود<ref>ر.ک. [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]، [[الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب (کتاب)|الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب]]، ج۵، ص۸۰؛ [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[علم الامام (کتاب)|علم الامام]]، ص۲۸؛ [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران (مقاله)|مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران]]، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ [[داوود خوش‌باور|خوش‌باور، داوود]]، [[علم غیب از دیدگاه فریقین (پایان‌نامه)|علم غیب از دیدگاه فریقین]]، ص۴۸؛ [[سید امین موسوی|موسوی، سید امین]]، [[گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن (مقاله)|گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن]]، ص ۴۹ ـ ۵۱.</ref>. | ||
===نتیجه گیری=== | ===نتیجه گیری=== | ||