بحث:دلیل عقلی علم تام امامان چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۴: خط ۴۴:
====قائلان به دیدگاه [[تام بودن علم امام]]====
====قائلان به دیدگاه [[تام بودن علم امام]]====
برخی از بزرگان شیعه قائل به تام بودن [[علم امامان]] بوده‌اند:  
برخی از بزرگان شیعه قائل به تام بودن [[علم امامان]] بوده‌اند:  
# [[مرحوم مظفر]] از جمله کسانی است که قائل به عمومیت علم امام است، وی می‌‌گوید: "[[امام]] [[علم حضوری]] به همه جزئیات حوادث ـ حتی به وقت [[قیامت]] ـ دارد، امام همان‌طور که در [[خانه]] خود نشسته است به علم حضوری می‌داند فلان شخص مشغول دزدی (...) و فلان شخص مشغول [[خواندن قرآن]] است؛ امام حتی وقت قیامت و تعداد قطرات [[باران]] و [[زمان]] و مکان باریدن آن و اوصاف بچه‌هایی که در شکم‌های مادرانشان هستند را به علم حضوری می‌داند؛ (...) خلاصه اینکه امام به همۀ حوادث گذشته و [[آینده]] و به همۀ موضوعات [[خارجی]] علم حضوری دارد"<ref>ر.ک. مظفر، محمدحسین، علم امام.  </ref>.
# [[شیخ محمد حسین مظفر]] از جمله کسانی است که قائل به [[عمومیت علم امام]] است، وی می‌‌گوید: "[[امام]] [[علم حضوری]] به همه جزئیات حوادث ـ حتی به وقت [[قیامت]] ـ دارد، امام همان‌طور که در [[خانه]] خود نشسته است به علم حضوری می‌داند فلان شخص مشغول دزدی (...) و فلان شخص مشغول [[خواندن قرآن]] است؛ امام حتی وقت قیامت و تعداد قطرات [[باران]] و [[زمان]] و مکان باریدن آن و اوصاف بچه‌هایی که در شکم‌های مادرانشان هستند را به علم حضوری می‌داند؛ (...) خلاصه اینکه امام به همۀ حوادث گذشته و [[آینده]] و به همۀ موضوعات [[خارجی]] علم حضوری دارد"<ref>ر.ک. مظفر، محمدحسین، علم امام.  </ref>.
# [[آیت الله]] [[ابوالحسن رفیعی قزوینی]] در این زمینه نوشته‌: "... امام قبل از وصول به [[مقام امامت]] و [[ولایت]]، [[واجب]] است احاطه به [[تمام]] معقولات و مدرکات را دارا باشد<ref>این قسمتی است از مکتوبی که ایشان در پاسخ بعضی از اهل منبر قم نوشته‌اند. </ref>. به عقیدۀ ایشان، امام پیش از آنکه امام شود، لازم است احاطۀ کامل به همۀ معقولات و همۀ "ماکان و مایکون و ما هو کائن" تا [[روز قیامت]] داشته باشد؛ یعنی [[شرط امامت]] امام این است که پیش از رسیدن به امامت، همۀ حوادث گذشته و آینده و حال را بداند و از همۀ [[امور غیبی]] و همۀ آنچه قابل [[درک]] است آگاه باشد و اگر پیش از رسیدن به امامت از همۀ امور غیبی و همه جزئیات حوادث گذشته و حال و [[آینده]] [[آگاه]] نباشد ممکن نیست به [[امامت]] برسد.
# [[آیت الله ابوالحسن رفیعی قزوینی]] در این زمینه نوشته‌: "... امام قبل از وصول به [[مقام امامت]] و [[ولایت]]، [[واجب]] است احاطه به [[تمام]] معقولات و مدرکات را دارا باشد<ref>این قسمتی است از مکتوبی که ایشان در پاسخ بعضی از اهل منبر قم نوشته‌اند. </ref>. به عقیدۀ ایشان، امام پیش از آنکه امام شود، لازم است احاطۀ کامل به همۀ معقولات و همۀ "ماکان و مایکون و ما هو کائن" تا [[روز قیامت]] داشته باشد؛ یعنی [[شرط امامت]] امام این است که پیش از رسیدن به امامت، همۀ حوادث گذشته و آینده و حال را بداند و از همۀ [[امور غیبی]] و همۀ آنچه قابل [[درک]] است آگاه باشد و اگر پیش از رسیدن به امامت از همۀ امور غیبی و همه جزئیات حوادث گذشته و حال و [[آینده]] [[آگاه]] نباشد ممکن نیست به [[امامت]] برسد.
#مرحوم [[کلینی]]<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۷۹، ح ۱. </ref> و مشهور [[علما]] بر اساس یک [[سلسله]] [[روایات]] می‌‌گویند: [[ائمه]]{{ع}} افزون بر [[علم به احکام شریعت]]، به تمامی حوادث گذشته، حال و آینده [[علم]] داشتند؛ مگر اموری که از اختصاصات [[علم الهی]] است؛ مانند [[زمان]] فرارسیدن [[قیامت]] یا علم به هفتاد و سومین حرف [[اسم اعظم]].  
#مرحوم [[کلینی]]<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۷۹، ح ۱. </ref> و مشهور [[علما]] بر اساس یک [[سلسله]] [[روایات]] می‌‌گویند: [[ائمه]]{{ع}} افزون بر [[علم به احکام شریعت]]، به تمامی حوادث گذشته، حال و آینده [[علم]] داشتند؛ مگر اموری که از اختصاصات [[علم الهی]] است؛ مانند [[زمان]] فرارسیدن [[قیامت]] یا علم به هفتاد و سومین حرف [[اسم اعظم]].  
#آخوند [[خراسانی]] هم در این باره چنین می‌‌گوید: "آری، کسی که مشمول [[عنایت خداوند]] باشد و [[جان]] پاکش به [[عالم]] [[لوح محفوظ]] که از بزرگترین [[عوالم]] [[ربوبی]] و اصل کتاب است، اتصال یابد، حقایق آن چنان که هست نزد او هویدا می‌گردد؛ همانگونه که چه بسا برای [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} و برخی از [[اوصیا]] اتفاق می‌افتد و بر همه موجودات آن چنان که بوده‌اند و خواهند شد، [[معرفت]] پیدا می‌کند"<ref>خراسانی، کفایة الاصول، ص ۲۷۹. </ref>.
#[[آخوند خراسانی]] هم در این باره چنین می‌‌گوید: "آری، کسی که مشمول [[عنایت خداوند]] باشد و [[جان]] پاکش به [[عالم]] [[لوح محفوظ]] که از بزرگترین [[عوالم]] [[ربوبی]] و اصل کتاب است، اتصال یابد، حقایق آن چنان که هست نزد او هویدا می‌گردد؛ همانگونه که چه بسا برای [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} و برخی از [[اوصیا]] اتفاق می‌افتد و بر همه موجودات آن چنان که بوده‌اند و خواهند شد، [[معرفت]] پیدا می‌کند"<ref>خراسانی، کفایة الاصول، ص ۲۷۹. </ref>.
# [[محمد حسین اصفهانی]]، [[مقام علمی]] امام را از آنچه آخوند گفته نیز بالاتر برده و در تعلیقۀ خود بر کلامِ [[نقل]] شده از صاحب کفایه می‌افزاید: "چرا چنین نباشد، حال آنکه او در [[سیر]] خود به سوی عوالم قدسی، با عالم [[عقل]] کلی اتصال می‌یابد و [[مقام]] او مقام عقل نخستین می‌شود که از عالم [[نفس]] کلی، که همان عالم لوح محفوظ است، بالاتر است؟!<ref>غروی اصفهانی، نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، ج ۱، ص ۶۶۳. </ref>.
# [[محمد حسین اصفهانی]]، [[مقام علمی]] امام را از آنچه آخوند گفته نیز بالاتر برده و در تعلیقۀ خود بر کلامِ [[نقل]] شده از صاحب کفایه می‌افزاید: "چرا چنین نباشد، حال آنکه او در [[سیر]] خود به سوی عوالم قدسی، با عالم [[عقل]] کلی اتصال می‌یابد و [[مقام]] او مقام عقل نخستین می‌شود که از عالم [[نفس]] کلی، که همان عالم لوح محفوظ است، بالاتر است؟!<ref>غروی اصفهانی، نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، ج ۱، ص ۶۶۳. </ref>.


۲۱۸٬۴۸۰

ویرایش