←اطاعت در فقه سیاسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
==اطاعت در فقه سیاسی== | ==اطاعت در فقه سیاسی== | ||
[[اطاعت]] در [[نظام سیاسی]]، رکن اساسی [[ارتباط میان حکومت و مردم]] است و [[اطاعت‌پذیری]] ضامن [[بقای نظام]] و [[تمرّد]] موجب [[اختلال امور]] و [[اضمحلال نظام‌های سیاسی]] است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۹۳.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۰۷.</ref>. | [[اطاعت]] در [[نظام سیاسی]]، رکن اساسی [[ارتباط میان حکومت و مردم]] است و [[اطاعت‌پذیری]] ضامن [[بقای نظام]] و [[تمرّد]] موجب [[اختلال امور]] و [[اضمحلال نظام‌های سیاسی]] است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۹۳.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۰۷.</ref>. | ||
==اطاعت در فرهنگ فقه== | |||
به [[حکم عقل]] و تصریح [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبر او فرمان برید و در حالی که سخن او را می‌شنوید از او رو مگردانید» سوره انفال، آیه ۲۰.</ref>، {{متن قرآن|وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}}<ref>«و از خداوند و فرستاده (او) پیروی کنید باشد که بر شما بخشایش آورند» سوره آل عمران، آیه ۱۳۲.</ref>، {{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ هَلْ تَنْقِمُونَ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلُ وَأَنَّ أَكْثَرَكُمْ فَاسِقُونَ}}<ref>«بگو ای اهل کتاب! آیا جز از این رو با ما می‌ستیزید که ما به خداوند و آنچه بر ما و آنچه از پیش فرو فرستاده شده است، ایمان داریم و بیشتر شما نافرمانید؟» سوره مائده، آیه ۵۹.</ref>، {{متن قرآن|تَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِي الْعَذَابِ هُمْ خَالِدُونَ}}<ref>«بسیاری از آنان را می‌نگری که کافران را سرور می‌گیرند؛ به راستی زشت است آنچه خود برای خویش پیش فرستادند که (سبب شد) خداوند بر آنان خشم گرفت و آنان در عذاب، جاودانند» سوره مائده، آیه ۸۰.</ref>، [[اطاعت خداوند]]، [[پیامبر]]{{صل}} و [[پیشوایان معصوم]]{{عم}} بر همه [[واجب]] است. همچنین [[فرمانبری]] از [[فقیه جامع الشرایط]] به عنوان [[نایب امام]] [[معصوم]]{{ع}} در قلمرو ولایتِ [[ثابت]] برای وی <ref>عوائد الایّام، ص:۵۴۰؛ جواهر الکلام، ج۱۵، ص:۴۲۱ ـ ۴۲۲</ref> و نیز [[اطاعت]] از [[کارگزاران]] [[حکومت]] و [[فرماندهان]] نظامیِ [[منصوب]] از جانب او و نیز [[فرمان]] بردن فرزند از [[پدر]] و [[مادر]]، [[زن]] از شوهر و برده از مولا، واجب است. [[نافرمانی]] نسبت به کسانی که اطاعت آنان واجب میباشد، [[حرام]] و [[گناه]] است. | |||
'''قلمرو اطاعت:''' [[وجوب اطاعت خدا]]، پیامبر و [[امامان]]{{عم}} مطلق و شامل همه امرها و نهیهای ایشان است، لیکن نسبت به غیر اینان، به عدم [[معصیت]] مقیّد است. بنابراین، [[اطاعت]] از آنان در گناه جایز نیست؛ <ref>قوانین الاصول، ج۱، ص:۳۲ و ۳۰۰.</ref> همان گونه که به نظر برخی، [[قدر]] متیقّن از [[وجوب اطاعت]] پدر و مادر جایی است که نافرمانی فرزند موجب [[آزار]] و [[عقوق]] آنان گردد. موارد دیگر محل [[تأمّل]] و اشکال واقع شده است<ref>جواهرالکلام، ج۲۱، ص:۲۳؛ مستمسک العروة، ج۷، ص:۱۶۹</ref> | |||
[[اطاعت]] [[زن]] از شوهر نیز تنها نسبت به [[تمکین]] وی از شوهر در [[ارتباط]] با استمتاع و خارج شدن از [[منزل]] [[واجب]] است. بنابر این، اگر شوهر بخواهد از [[زن]] استمتاع بَرَد یا او را به [[نظافت]] یا خوش بو کردن [[بدن]] و مانند آن امر کند، بر زن اطاعت واجب است؛ چنان که در صورت [[نهی]] از خروج از منزل، خارج شدن جایز نیست<ref>العروة الوثقی، ج۱، ص:۷۳۰</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۵۷۸-۵۷۹.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||